Czym jest obojętne podłoże uprawowe w uprawie konopi

Kiedy ktoś zaczyna zastanawiać się nad wyborem podłoża do uprawy marihuany, pierwszym skojarzeniem niemal zawsze jest ziemia. W końcu przez większość naszej historii to właśnie w glebie uprawialiśmy rośliny – i zazwyczaj sprawdza się ona całkiem dobrze. Coraz większą popularność zyskują jednak obojętne (inertne) podłoża uprawowe, które w kilku kluczowych aspektach potrafią wynieść klasyczną uprawę na wyższy poziom.

W dalszej części wyjaśnimy dokładnie, czym jest obojętne podłoże do uprawy, kiedy i dlaczego warto je stosować oraz jakie rodzaje masz do dyspozycji.

Co rozumiemy przez obojętne podłoże uprawowe?

Czym dokładnie jest więc obojętne podłoże uprawowe? Żeby to dobrze wyjaśnić, najpierw trzeba zdefiniować zwykłe podłoże. Zapewnia ono roślinom kilka kluczowych rzeczy: miejsce do zakotwiczenia korzeni, odpowiedni drenaż, zatrzymywanie wilgoci i napowietrzenie, a także dostępne składniki odżywcze. Do takich podłoży zaliczają się m.in. ziemia, gotowe mieszanki doniczkowe, kompost itp.

Obojętne podłoże uprawowe to natomiast podłoże, które spełnia te funkcje fizyczne, ale samo z siebie nie dostarcza roślinom składników odżywczych. Dlaczego więc ktoś miałby z niego korzystać? Ziemia pozbawiona składników odżywczych mogłaby być problemem, ale jeśli podlewasz rośliny marihuany roztworem nawozów, to przy uprawie w obojętnym podłożu osiągasz w praktyce ten sam efekt końcowy.

Kiedy i dlaczego stosuje się obojętne podłoże uprawowe?

Wspomnieliśmy już, że rośliny nie tracą na wartości odżywczej, gdy rosną w obojętnym podłożu. Kiedy więc – i z jakiego powodu – warto wybrać taki system zamiast klasycznej ziemi lub gotowej mieszanki? Jeśli planujesz uprawiać marihuanę w systemie hydroponicznym, właśnie z takimi podłożami będziesz mieć do czynienia.

Pojawia się zatem kolejne pytanie: „Co daje hydroponika, czego nie oferuje uprawa w ziemi?”. Po pierwsze, brak składników odżywczych w samym podłożu daje ci pełną kontrolę nad tym, czym i w jakich ilościach karmisz swoje rośliny. Każda odmiana jest inna, więc możliwość dokładnego dopasowania nawożenia do jej potrzeb jest kluczowa, jeśli zależy ci na najwyższych plonach.

Po drugie, skoro ziemia znika z równania, unikasz wszelkich typowych dla niej chorób, które mogłyby zniszczyć uprawę. Nie musisz też walczyć z chwastami ani większością szkodników bytujących w glebie. Jeśli twoje rośliny często padają ofiarą takich problemów, hydroponika i obojętne podłoża mogą być szczególnie warte rozważenia.

Jakie są najczęściej stosowane obojętne podłoża uprawowe?

Które obojętne podłoże uprawowe sprawdzi się najlepiej do uprawy marihuany? Ponieważ jego głównym zadaniem jest solidne zakotwiczenie roślin oraz zapewnienie odpowiedniej retencji wody, drenażu i napowietrzenia (dopływu tlenu), na to pytanie istnieje kilka dobrych odpowiedzi. Przyjrzyjmy się im bliżej poniżej.

Wełna mineralna (rockwool)

Jednym z najpopularniejszych obojętnych podłoży uprawowych jest wełna mineralna (rockwool), znana też jako wełna kamienna. To materiał izolacyjny powstający poprzez stopienie skał i rozciągnięcie ich w włókna przypominające stalową watę.

Występuje w wielu formach i jest ceniona za idealne napowietrzenie przy jednoczesnym utrzymaniu optymalnej wilgotności. Jest lekka, sterylna i można jej używać ponownie w kolejnych cyklach uprawy. Warto jednak pamiętać, że ma naturalnie wysoki odczyn pH, dlatego rośliny trzeba odpowiednio prowadzić. Przed użyciem należy ją też namoczyć, ponieważ na sucho może uwalniać drażniące mikrodrobinki.

Włókno kokosowe (coco coir)

Choć często stosuje się je jako dodatek do ziemi, włókno kokosowe, powstające z włóknistych łupin orzecha kokosowego, doskonale sprawdza się także jako samodzielne podłoże uprawowe. Dawniej uchodziło za odpad, dziś jednak, dzięki temu, że stabilnie utrzymuje rośliny, a jednocześnie świetnie napowietrza korzenie, zyskało ogromną popularność.

Pod tym względem – czy to jako dodatek do ziemi, czy jako osobne podłoże – działa podobnie jak torf. W odróżnieniu od włókna kokosowego torf ma jednak silnie kwaśny odczyn pH, który trzeba korygować, podczas gdy łupiny kokosowe oferują przyjemnie zbliżone do neutralnego pH.

Keramzyt / LECA

LECA, czyli lekkie kruszywo keramzytowe (lightweight expanded clay aggregate), to podłoże uprawowe składające się z niewielkich kulek glinianych, które pęcznieją po kontakcie z wodą.

Zakrętasy, szczeliny i pory w tym materiale zapewniają korzeniom mnóstwo miejsca na rozrost i swobodny dostęp powietrza. Kulki oddają wilgoć w odpowiednim tempie, dzięki czemu nawadniają rośliny bez ryzyka przelania. Podłoże z kulek jest też łatwe do poruszania, aby w razie potrzeby skontrolować stan roślin, trzeba jednak robić to bardzo ostrożnie, by nie naruszyć ani nie uszkodzić systemu korzeniowego.

Mapito

Wspomnieliśmy już, że wełna mineralna Rockwool występuje w różnych formach, a mapito (płatki Rockwoola) jest jedną z najbardziej charakterystycznych. Obowiązują tu te same zalety i wady tego materiału, więc pod tym względem niewiele się zmienia.

Pamiętaj tylko, aby moczyć płatki przez pełną dobę przed umieszczeniem roślin w podłożu, a doniczki wypełniać hojnie, by zrekompensować kurczenie się kawałków podczas podlewania.

Perlit (kamyczki)

Granulki perlitu to drobne kawałki szkła wulkanicznego, które pod wpływem wysokiej temperatury „puchną”, tworząc lekkie, przypominające popcorn cząstki. Jako podłoże uprawowe oferują podobne kluczowe zalety jak inne opisane tu materiały: świetnie odprowadzają nadmiar wody i zapobiegają zbijaniu się podłoża.

Podobnie jak wełnę mineralną (Rockwool), perlit należy przed użyciem dobrze namoczyć. Warto też obserwować rośliny pod kątem objawów przypalenia fluorem – głównym sygnałem są wtedy brązowiejące końcówki liści.

Wermikulit

Podobnie jak perlit, wermikulit powstaje z granulek, które pod wpływem bardzo wysokiej temperatury pęcznieją, stając się lekkim materiałem. Różnica polega jednak na tym, że jest on zbudowany z krzemianu magnezu, glinu i żelaza.

Na szczęście ten materiał jest obojętny pod względem pH, nie ulega rozkładowi i jest całkowicie sterylny. Nie napowietrza podłoża tak skutecznie jak perlit, ale za to znacznie dłużej zatrzymuje wodę, co dla wielu roślin jest sporą zaletą.

Growstones

Growstones są dokładnie tym, na co wskazuje ich nazwa – to specjalnie zaprojektowane kamienie, które służą jako podłoże uprawowe. Powstają ze szkła, podobnie jak perlit, z tą różnicą, że wykorzystuje się szkło odpadowe, a nie szkło pochodzenia wulkanicznego. Szkło jest mielone na proszek, mieszane z węglanem wapnia, a następnie poddawane działaniu wysokiej temperatury, czego efektem są gotowe kamienie.

Działają bardzo podobnie do perlitu, jednak wielu growerów zauważa, że growstones zapewniają w porach więcej powietrza niż szkło wulkaniczne, a przy tym lepiej zatrzymują wodę.

Żwir

Na koniec warto wspomnieć o uprawie w drobnym żwirze, którego pojedyncze kamyki mają mniej więcej rozmiar ziarna grochu. To podłoże daje wyjątkową możliwość ponownego wykorzystania pożywki. Wystarczy umieścić pod roślinami pojemnik, który będzie zbierał nadmiar roztworu niewchłonięty przez korzenie; zebrany płyn możesz następnie przez kilka dni ponownie podawać roślinom. Żwir praktycznie nie grozi przelaniem systemu korzeniowego i jest tańszy niż większość innych podłoży do uprawy.

Główne wady to jego duża waga oraz konieczność bardzo dokładnego wypłukania wszelkich zanieczyszczeń przed użyciem. Z tego względu rzadko wykorzystuje się go w komercyjnych uprawach.

Jakie obojętne podłoże do którego systemu hydroponicznego?

Skoro omówiliśmy już wszystkie popularne rodzaje obojętnych podłoży uprawowych, przyjrzyjmy się teraz, które z nich najlepiej sprawdzają się w poszczególnych systemach hydroponicznych.

Systemy kroplujące

Jak sama nazwa wskazuje, system kroplowy polega na podawaniu roślinom wody i składników odżywczych powolnymi kroplami bezpośrednio u ich podstawy. Dzięki temu zyskujesz znacznie większą kontrolę nad wzrostem, niż w przypadku tradycyjnego podlewania. Korzeniom najlepiej będzie w takim systemie w podłożach obojętnych, takich jak keramzyt (gliniane kulki), włókno kokosowe lub wełna mineralna (Rockwool).

Systemy NFT (Nutrient Film Technique)

NFT, czyli technika cienkiej warstwy pożywki (nutrient film technique), polega na uprawie roślin nad stale krążącą, płytką warstwą roztworu odżywczego. Ze względu na sposób działania systemu najlepiej sprawdzają się chipsy z włókna kokosowego, perlit lub inne podłoża, które nie nasiąkają nadmiernie wodą.

Systemy zalewowo-odpływowe (Ebb and Flow / Flood and Drain)

Zamiast stałego podawania składników odżywczych, systemy ebb and flow (zalewowo-odpływowe, flood and drain) okresowo zalewają strefę korzeni roztworem wody i nawozów, a następnie pozwalają jej częściowo przeschnąć pomiędzy kolejnymi cyklami zalewania. Taki sposób uprawy wymaga odpowiedniego drenażu, stabilnego podparcia roślin oraz umiarkowanej wilgotności, dlatego dobrze sprawdzają się tu perlitu, growstones lub żwir.

Systemy uprawy w głębokiej wodzie (Deep Water Culture)

System Deep Water Culture, w skrócie DWC, polega na tym, że korzenie rośliny konopi są zanurzone w roztworze wody z nawozami, który jest nieustannie natleniany. Jeśli chcesz wypróbować ten sposób uprawy, najlepiej sprawdzą się kulki keramzytowe lub kostki Rockwool.

Systemy aeroponiczne

Typowa uprawa hydroponiczna opiera się na stałej obecności wody, natomiast systemy aeroponiczne polegają na zawieszeniu korzeni w powietrzu. Rośliny otrzymują wszystko, czego potrzebują, gdy w regularnych odstępach czasu spryskujesz korzenie pożywką. Nie jest wymagane żadne konkretne podłoże.

Systemy knotowe

Na koniec mamy system knotowy, w którym pożywka jest doprowadzana do roślin za pomocą chłonnych knotów. Dzięki temu składniki odżywcze i woda trafiają do twojej marihuany w sposób stały, ale kontrolowany. Do takiej uprawy szczególnie polecamy podłoże dobrze zatrzymujące wilgoć, na przykład wermikulit, perlit lub włókno kokosowe.

Luke Sumpter

Luke Sumpter, absolwent kierunku Clinical Health Sciences (BSc Hons) i pasjonat uprawy roślin, od ponad siedmiu lat pracuje jako zawodowy dziennikarz oraz autor specjalizujący się w tematyce konopi i nauk medycznych.

Przeczytaj pełną biografię