Pająki na haju: jak substancje psychoaktywne wpływają na zwierzęta i owady?

Większość ludzi dobrze zna wpływ, jaki określone substancje mają na zachowanie i sposób bycia człowieka. Alkohol sprawia, że stajemy się głośniejsi, bardziej pewni siebie, a czasem agresywni. Cannabis zwykle nas odpręża, wprowadza w kreatywny nastrój, pogłębia refleksję i bywa, że wywołuje odrobinę paranoi. Kofeina z kolei daje pobudzającego "kopa", który pomaga studentom i pracownikom utrzymać koncentrację. To wszystko dość oczywiste – ale czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, jak te same substancje działają na zwierzęta? A dokładniej: na pająki?

Choć może brzmieć to osobliwie, przeprowadzono badania nad tym, jak niektóre substancje wpływają na zachowanie pająków. Naukowcy obserwowali, w jaki sposób różne narkotyki skłaniały pająki do budowania zupełnie innych sieci. Poniżej wyjaśniamy, skąd wziął się ten eksperyment i do jakich wniosków doszli badacze.

BADANIA Z 1948 ROKU

W 1948 roku zoolog Hans Peters przeprowadził prawdopodobnie pierwsze badanie, w którym podawano narkotyki pająkom. Peters chciał nakręcić film dokumentalny pokazujący pająki w trakcie tkania sieci. Natknął się jednak na problem: pająki najchętniej budowały pajęczyny o bardzo niewygodnych porach dnia. Aby to zmienić, zaczął dosładzać wodę cukrem z dodatkiem różnych substancji, licząc na to, że wpłynie to na porę, o której pająki przystępują do pracy.

Peters poprosił swojego kolegę, farmakologa Petera Witta, o przygotowanie odpowiednich mieszanek. Witt dodał do roztworów cukru rozmaite środki, w tym cannabis, LSD, morfinę, peyotl, benzedrynę oraz skopolaminę. Pomimo podawania tak szerokiego wachlarza substancji różnym pająkom, zwierzęta uparcie kontynuowały budowę sieci w środku nocy – nawet wtedy, gdy znajdowały się prawdopodobnie w stanie silnych halucynacji.

Zaobserwowano jednak, że w zależności od przyjętego specyfiku wzór pajęczej sieci wyraźnie się zmieniał. Zafascynowany tym efektem Witt postanowił kontynuować eksperymenty, włączając do kolejnych badań również kofeinę.

Jak narkotyki zmieniają pajęczyny

Po pewnym czasie badań nad pająkami Witt postanowił skupić się głównie na gatunku ogrodowego pająka, który tka koliste sieci (orb web). Odkrył, że kofeina sprawia, iż pająki tworzą mniejsze pajęczyny, natomiast konopie powodują, że stają się rozkojarzone i pomijają wewnętrzne struktury swojej sieci. Skopolamina z kolei sprawiała, że pająkom brakowało orientacji. Niewielkie dawki LSD zdawały się zachęcać je do dalszego budowania funkcjonalnych, dobrze zaprojektowanych sieci. Wnioski Witta sprowadzały się do tego, że różne substancje odurzające faktycznie wpływają na pająki na odmienne sposoby.

BADANIA NASA

W 1995 roku NASA postanowiła odtworzyć badania Witta, idąc jednak o krok dalej. Z pomocą komputerów zaczęto precyzyjnie mierzyć różnice w strukturze pajęczyn, aby powiązać je z poziomem toksyczności różnych substancji. W eksperymentach pająkom podawano marihuanę, środki nasenne, benzedrynę oraz kofeinę. Do badań wybrano europejskie pająki ogrodowe.

Naukowcy zauważyli, że im bardziej toksyczna substancja, tym bardziej zaburzona i niefunkcjonalna stawała się pajęczyna. Pajęczyny po marihuanie były nieco zniekształcone, ale wciąż przypominały normalną sieć. Konstrukcje po benzedrynie miały luki, lecz nie wyglądały najgorzej. Dopiero pajęczyny tkane po kofeinie i środkach nasennych okazały się całkowicie nieuporządkowane, chaotyczne i poszarpane.

Luke Sholl

Luke Sholl od ponad dekady tworzy treści o konopiach, prozdrowotnym potencjale kannabinoidów oraz dobroczynnym wpływie natury. Współpracuje z licznymi serwisami poświęconymi kannabinoidom, publikując różnorodne treści cyfrowe, oparte na solidnej wiedzy technicznej i rzetelnych badaniach.

Przeczytaj pełną biografię