Wentylacja w przestrzeni uprawy marihuany

Miguel Antonio Ordoñez

Freelance’owy dziennikarz specjalizujący się w branży konopnej

Miguel Antonio Ordoñez

13 Czerwiec 2019

Dlaczego wentylacja jest tak ważna?

Prawie wszystkie organizmy żywe są uzależnione od powietrza o odpowiedniej jakości. Dla ludzi oznacza to wystarczającą ilość tlenu i brak nadmiernego zanieczyszczenia. Dla roślin – w tym także dla konopi – dobre powietrze to przede wszystkim odpowiednia ilość dwutlenku węgla (CO₂) oraz minimalny poziom zanieczyszczeń. Ogromne znaczenie dla wzrostu roślin mają również wilgotność względna i temperatura.

Powietrze na zewnątrz zawiera około 0,03–0,04% CO₂. Ilość dwutlenku węgla określa się też w częściach na milion (ppm) – 0,03% to 300 ppm. Poszczególne gatunki roślin mają różne zapotrzebowanie na CO₂, ale w przypadku marihuany podniesienie stężenia CO₂ do około 1400 ppm może wyraźnie przyspieszyć wzrost. Trzeba jednak pamiętać o prawie malejących korzyści – podwyższanie poziomu CO₂ ma swoje granice.

Podniesienie stężenia do ok. 1400 ppm (0,14%) zazwyczaj daje bardzo dobre rezultaty: rośliny rosną szybciej i intensywniej. Powyżej 1400 ppm efekt dodatkowego CO₂ szybko słabnie. Wysokie stężenie CO₂ jest toksyczne nie tylko dla ludzi, ale również dla roślin – dla większości z nich poziom 1800 ppm lub więcej jest śmiertelny.

Najprostszym sposobem zapewnienia odpowiedniej ilości dwutlenku węgla jest skuteczna wentylacja. W pomieszczeniu musi następować na tyle intensywna wymiana powietrza, aby rośliny miały stały dostęp do świeżego powietrza. Jeśli uprawiamy rośliny na zewnątrz, nie musimy się tym szczególnie przejmować – świeżego powietrza nie brakuje. Przy uprawie indoor musimy jednak zadbać o inny sposób dostarczania świeżego powietrza bogatego w tlen i CO₂, np. poprzez zastosowanie nagrzewnic CO₂ oraz sprawnej wentylacji.

Drugim, równie ważnym powodem stosowania wentylacji jest odprowadzanie ciepła. Zbyt wysoka temperatura hamuje wzrost roślin. Dotyczy to nie tylko temperatury powietrza w pomieszczeniu, ale też temperatury samej rośliny. Gdy roślina „przegrzewa się” (u ludzi mówimy o gorączce), przepływ soków ustrojowych słabnie, co bezpośrednio przekłada się na spowolnienie wzrostu.

Nie istnieje jeden uniwersalny schemat wymiany powietrza. Zapotrzebowanie na świeże powietrze zależy w dużej mierze od kubatury pomieszczenia uprawowego. Przyjmuje się, że w idealnych warunkach cała objętość powietrza w growroomie powinna być wymieniana co 2–3 minuty.

Ręczna wentylacja

Przy ręcznej wentylacji jesteś w stanie zapewnić dopływ świeżego powietrza na niewielkiej przestrzeni, gdzie stoi kilka roślin, pod warunkiem że przez kilka godzin dziennie mają one dostęp do świeżego powietrza. Aby tak się stało, wystarczy na jakiś czas zostawić otwarte drzwi lub okno. Jeśli nie masz pewności, skorzystaj z prostego testu zapachu: gdy wchodzisz do pomieszczenia i czujesz stęchliznę, to znak, że pora uchylić jedno czy dwa okna i samodzielnie przewietrzyć pokój.

Wentylacja elektryczna

Ten sposób odświeżania powietrza polega na użyciu urządzenia elektrycznego – od prostego wentylatora łazienkowego, aż po przemysłowe systemy wentylacyjne, w zależności od wielkości przestrzeni i liczby roślin.

Rodzaje wentylacji elektrycznej:

• Wentylator komputerowy (PC) sprawdzi się w bardzo małych przestrzeniach uprawowych, ale jeśli łączna moc lamp przekracza 250 W, potrzebne będzie inne rozwiązanie.
• Okap wentylacyjny lub wyciągowy wentylator kanałowy nadaje się do większych pomieszczeń uprawowych.
• System wentylacji rurowej jest również odpowiedni do dużych przestrzeni uprawowych.

CZYM SĄ CFM I CMM?

CFM (cubic feet per minute, czyli stóp sześciennych na minutę) oraz CMM (cubic metres per minute, czyli metrów sześciennych na minutę) to odpowiednio jednostki imperialne i metryczne, którymi opisuje się tempo wymiany powietrza w przestrzeni uprawowej.

Regularna wymiana powietrza w growroomie pomaga utrzymać stabilną temperaturę i zapewnia sprawną wymianę gazową przez aparaty szparkowe liści. Na zewnątrz odpowiada za to wiatr lub ruch konwekcyjny, gdy powietrze wydaje się „stojące”. W uprawie indoor za cyrkulację, wentylację i odprowadzanie powietrza w całości odpowiada grower.

Każda przestrzeń do uprawy marihuany wymaga sprawnej wentylacji i wyciągu. Zamknięty charakter growroomu czy nawet małego namiotu sprawia, że pełna objętość powietrza powinna być wymieniana co trzy minuty. To absolutne minimum, aby utrzymać rośliny konopi w dobrej kondycji i wysokiej witalności.

OBLICZANIE ZAPOTRZEBOWANIA NA WENTYLACJĘ: PROSTA MATEMATYKA!

Całkowita ilość powietrza, którą trzeba wymienić w growroomie, zależy od kilku czynników wspólnych dla każdej uprawy – niezależnie od jej skali.

1. V: Objętość przestrzeni uprawowej

Oblicza się ją, mnożąc szerokość × długość × wysokość pomieszczenia.

2. E: Minimalna wymieniana objętość

• Objętość powietrza w growroomie powinna zostać wymieniona co trzy minuty.
• Podzielenie objętości pomieszczenia przez trzy daje ilość powietrza, którą trzeba usunąć w ciągu jednej minuty.
• V/3 = E

3. L: Liczba i rodzaj lamp

Lampy HID generują dużo ciepła, co trzeba uwzględnić przy doborze wyciągu. Na każdą wentylowaną lampę HID w układzie należy doliczyć 5% dodatkowej wymiany powietrza. W przypadku lamp niewentylowanych trzeba dodać 10–15%.

4. C: Użycie filtra węglowego

Filtry węglowe stawiają opór przepływowi powietrza, dlatego konieczne jest zwiększenie wymienianej objętości o kolejne 20%.

5. G: Użycie CO₂

Wzbogacanie uprawy CO₂ w celu przyspieszenia wzrostu wymaga dodania kolejnych 5% wymienianej objętości.

6. A: Temperatura powietrza otoczenia

Im cieplejszy klimat, tym intensywniejsza powinna być cyrkulacja powietrza. Rośliny stają się podatne na stres w warunkach wysokiej temperatury, zwłaszcza przy dużej wilgotności. W gorących i suchych regionach, takich jak południowa Hiszpania, dodaj 25%. W gorących i wilgotnych warunkach dodaj 40%, ponieważ wilgotne powietrze jest szczególnie niebezpieczne. Konopie najlepiej rosną w temperaturze nieprzekraczającej 27°C. W bardzo ciepłym klimacie może być konieczne zastosowanie klimatyzacji powietrza nawiewanego, aby utrzymać przyjazną temperaturę otoczenia.

PRZYKŁADOWY GROWROOM

Załóżmy, że wykorzystujemy pomieszczenie o wymiarach 3 × 3 × 2,4m jako przestrzeń do uprawy. Znajdują się w nim dwie samoodprowadzające lampy HID oraz dwa liniowe filtry węglowe. Do maksymalizacji wzrostu używamy CO₂, a temperatura zasysanego powietrza z zewnątrz nie przekracza 27°C (więc nie musimy dodatkowo uwzględniać wpływu temperatury).

1. Najpierw musimy obliczyć podstawową objętość powietrza, którą trzeba wymienić.

V/3 = E

(3 × 3 × 2,4)/3 = 7,2 m³/min

W naszym przykładowym pomieszczeniu trzeba usunąć 7,2 metra sześciennego powietrza na minutę, aby rośliny marihuany rozwijały się optymalnie.

2. Następnie musimy skompensować dodatkowe obciążenia systemu.

(L × 2) + (C × 2) + G + A × CMM = EXTRA

(10% + 40% + 5% + 0%) × 7,2 = 3,96 dodatkowego m³/min

W efekcie nasze przykładowe pomieszczenie uprawowe będzie wymagało minimalnej całkowitej wydajności wymiany powietrza na poziomie 11,16 m³/min.

Nie warto oszczędzać na przepływie powietrza, wentylacji i wyciągu w przestrzeni uprawowej. Powietrze jest kluczowe dla zdrowia roślin marihuany. W razie wątpliwości lepiej wybrać większy wentylator. Średnice wentylatorów wahają się zwykle od 100mm do 300mm, a dalej przechodzą w rozmiary komercyjne i przemysłowe.

W typowych pomieszczeniach do uprawy marihuany najczęściej spotyka się kanały o średnicy 100mm i 150mm z dopasowanymi wentylatorami liniowymi i filtrami. Większość namiotów uprawowych świetnie pracuje ze sprzętem o średnicy 100mm. Nasz przykładowy growroom będzie jednak wymagał osprzętu o średnicy 150mm, który zapewni przepływ powietrza wyższy niż minimalne wymagania.

Jeśli nie masz pewności, zawsze wybieraj większy przekrój przy planowaniu przepływu powietrza. Bez specjalistycznej wiedzy z zakresu mechaniki płynów trudno dokładnie uwzględnić wszystkie niuanse cyrkulacji powietrza, takie jak opory na filtrach, długość przewodów czy zawirowania na załamaniach kanałów. Decydując się na większą średnicę kanałów i mocniejsze wentylatory, minimalizujesz ryzyko ukrytych problemów, które mogłyby negatywnie odbić się na Twojej uprawie.

DOPŁYW POWIETRZA JEST RÓWNIE WAŻNY

Stan, jakość i ilość powietrza zasysanego do pomieszczenia uprawowego są tak samo ważne, jak samo jego usuwanie. W mniejszych, otwartych przestrzeniach z oświetleniem o niskiej mocy wystarczy intensywna cyrkulacja, aby zapewnić wymianę powietrza. Pasywny wlot i wylot wystarczą przy niewielkiej uprawie.

Większe, a zwłaszcza szczelnie zamknięte przestrzenie z mocnym oświetleniem, takie jak namioty uprawowe czy szafki, wymagają już aktywnego dopływu powietrza. Może to być otwarte okno lub drzwi, ale względy bezpieczeństwa zwykle wykluczają tak swobodne rozwiązania. Najlepiej, aby powietrze dopływowe pochodziło z chłodniejszego, czystego miejsca – na przykład z innego pokoju lub spod domu. Montaż filtrowanych przepustów w drzwiach, ścianach i oknach gwarantuje świeże powietrze (choć może zdenerwować właściciela mieszkania). W małych przestrzeniach wystarczy kratka lub otwór nawiewny z filtrem umieszczony możliwie najdalej od wentylatora wyciągowego.

W większych pomieszczeniach lepsze rezultaty daje użycie wentylatora nawiewnego, którego wydajność odpowiada wydajności systemu wyciągowego. Najkorzystniej umieścić go jak najdalej od wentylatorów wyciągowych, przy podłodze lub w dolnej części ściany. Im dłużej świeże powietrze musi przepływać nad roślinami, tym lepiej. Wentylatory kanałowe na wlocie pozwalają zasysać powietrze z dowolnego miejsca, które najlepiej pasuje do konfiguracji uprawy.

Wentylatory nawiewne zapobiegają powstawaniu zbyt dużego podciśnienia w pomieszczeniu uprawowym, które mogłoby obciążać inne elementy systemu. Dzięki nim drzwi nie trzaskają, a przedmioty nie spadają z półek przy wyrównywaniu ciśnienia po ich otwarciu. W zależności od budżetu można zainstalować żaluzje grawitacyjne lub klapy zwrotne, które automatycznie otwierają się i zamykają wraz z włączaniem i wyłączaniem wentylatorów wyciągowych.

WENTYLATORY TO PODSTAWA

Na rynku znajdziesz ogromny wybór wentylatorów, które różnią się ceną, funkcjami, żywotnością oraz efektywnością energetyczną. Mając już wiedzę o prawidłowej cyrkulacji powietrza przy uprawie zdrowej marihuany, bez problemu wybierzesz wentylator, który dyskretnie i skutecznie spełni swoje zadanie. Dobre powietrze, woda i nawozy to podstawa dorodnych topów. Oto przydatne narzędzie do przeliczania jednostek z imperialnych na metryczne i odwrotnie podczas wybierania wentylatorów.