What Is Matcha And How To Prepare It

Matcha jest ostatnio na ustach wszystkich – ale czym tak naprawdę jest ten tajemniczy zielony proszek? Jeśli jeszcze nie odważyłeś/-aś się go spróbować, w tym artykule poznasz wszystko, co warto wiedzieć o jego pochodzeniu, smaku i możliwych korzyściach zdrowotnych, o tym, czym różni się od zwykłej zielonej herbaty i kawy, a także znajdziesz prosty przepis na własnoręcznie przygotowaną matchę.

Czym jest matcha?

Matcha to rodzaj sproszkowanej zielonej herbaty wytwarzanej z liści rośliny Camellia sinensis. Surowiec roślinny powstaje w wyniku złożonego procesu, który obejmuje suszenie liści, usuwanie ich wybranych części, a następnie mielenie na bardzo drobny proszek. Proszek matcha można mieszać z wodą lub mlekiem/napojami roślinnymi.

Historia matchy

Choć matcha wywodzi się z Chin, prawdziwą popularność zyskała w feudalnej Japonii i dziś uchodzi za napój głęboko zakorzeniony w japońskiej tradycji.

Mówi się, że w Chinach proszek zielonej herbaty, rozrabiany z wodą i solą, był szczególnie ceniony wśród mnichów buddyjskich. To właśnie jeden z mnichów miał po raz pierwszy przywieźć matchę do Japonii, podkreślając jej znaczenie ceremonialne (oraz propagując szkołę buddyzmu Rinzai).

Z czasem matcha zaczęła być ceniona za zdolność poprawiania skupienia. Na przykład mnisi zen pili ją, by utrzymać koncentrację podczas długich sesji medytacji siedzącej, a samurajowie sięgali po nią przed bitwą, aby wyostrzyć czujność i klarowność umysłu. Napój szybko trafił też do japońskich wyższych sfer, a później stał się bardziej dostępny dla zwykłych ludzi, choć nadal pozostawał stosunkowo drogi.

Jak smakuje matcha?

Smak matchy zależy oczywiście od wielu czynników: jakości produktu, konkretnej mieszanki oraz sposobu jej przygotowania. Zazwyczaj najpierw poczujesz na języku lekką ziemistość – dla jednych jest ona gorzkawa, innym wcale taka się nie wydaje. W miarę picia coraz wyraźniej daje o sobie znać jej wyjątkowa konsystencja. Najciekawiej robi się jednak przy posmaku. Początkowa ziemista nuta może przejść w akcenty słodkich orzechów, intensywnie wytrawne tło, kwiatowe nuty albo słodko-gorzki finisz. Ponieważ matcha może mieć bardzo złożony profil smakowy, często wyczujesz po prostu kilka z tych wrażeń jednocześnie!

Organiczny proszek matcha

(10)

(10)

Organiczny proszek matcha

Zobacz produkt

Możliwe korzyści zdrowotne płynące z picia matchy

Dzięki bogactwu cennych składników odżywczych uważa się, że matcha może oferować szereg potencjalnych korzyści dla organizmu, w tym:

• Bardzo wysoką zawartość przeciwutleniaczy

• Możliwe wsparcie zdrowia układu sercowo-naczyniowego

• Potencjalną ochronę wątroby

• Możliwą poprawę nastroju

• Wzmacnianie krótkotrwałej koncentracji

• Potencjalną pomoc w łagodzeniu uczucia napięcia i niepokoju

• Możliwe wsparcie kondycji skóry (dzięki wysokiemu stężeniu antyoksydantów i innych korzystnych związków)

• Wzmacnianie naturalnej odporności organizmu

• Możliwe działanie jako naturalny afrodyzjak

• Uznawana za bezpieczną w ciąży i podczas karmienia piersią*

…a to tylko część możliwych właściwości.

Jakie są skutki uboczne matchy?

Zafascynowały Cię wszystkie potencjalne korzyści tego magicznego, zielonego napoju? Słusznie! Żeby jednak mieć pełen obraz, przyjrzyjmy się też możliwym skutkom ubocznym. Większości z nich można łatwo zapobiec, więc przy każdym punkcie znajdziesz krótką wskazówkę, jak to zrobić:

• Może podrażniać żołądek (ze względu na obecność tanin, które szczególnie mocno działają na pusty żołądek). Aby tego uniknąć, pij matchę po posiłku, a nie na czczo.

• Może zaburzać sen. Żeby zminimalizować to ryzyko, nie pij matchy późnym popołudniem ani wieczorem.

• Może nasilać uczucie niepokoju lub nerwowości. Jeśli masz do tego skłonność, trzymaj się niskich dawek (a w razie potrzeby całkowicie zrezygnuj z matchy).

• Może sprzyjać odwodnieniu. Wystarczy, że zadbasz o odpowiednią ilość wypijanej wody, aby temu zapobiec.

• Może ograniczać wchłanianie żelaza i w dłuższej perspektywie przyczyniać się do anemii. Zwykle można temu zapobiec, pijąc matchę z umiarem.

• Może narażać na kontakt z toksycznymi substancjami (w zależności od warunków uprawy, środowiska oraz procesu produkcji herbaty). Aby zminimalizować to ryzyko, wybieraj wysokiej jakości produkty ze sprawdzonych źródeł.

• Może wywoływać biegunkę. Aby tego uniknąć, nie przesadzaj z ilością. Jeśli problem już się pojawił, zrób przerwę i/lub ogranicz spożycie do dwóch filiżanek dziennie. Warto też zwiększyć ilość produktów bogatych w błonnik w diecie.

Różnica między matchą a zieloną herbatą

„Zwykła” zielona herbata i matcha pochodzą z tej samej rośliny – Camellia sinensis – podobnie jak herbata czarna, biała, pu-erh, herbata gunpowder czy oolong.

Mimo wspólnego pochodzenia matcha i zielona herbata są wytwarzane w zupełnie inny sposób. Proces produkcji wpływa na ich skład, zastosowanie, smak, cenę i wiele innych cech, po których łatwo je od siebie odróżnić.

Uprawa i proces produkcji

W ostatnich tygodniach przed zbiorem matcha jest uprawiana w cieniu. Zwykła zielona herbata natomiast przez cały okres wzrostu pozostaje wystawiona na działanie promieni słonecznych.

Liście przeznaczone na matchę przechodzą następnie złożony proces usuwania ogonków, łodyżek i głównych żyłek, po czym są parowane i suszone. Tak przygotowane, wysuszone liście mieli się na bardzo drobny proszek, z którego przyrządza się napój.

Produkcja klasycznej zielonej herbaty jest prostsza – nie wymaga pozbywania się łodyżek ani żyłek. Zielona herbata jest lekko utleniana poprzez prażenie, parowanie lub podsmażanie na patelni, ale nie jest wędzona ani poddawana fermentacji (w przeciwieństwie do czarnej herbaty czy oolonga).

Sposób przygotowania każdej z herbat

Klasyczną zieloną herbatę parzy się, zalewając liście gorącą wodą na kilka minut, a następnie wyjmując je przed wypiciem. W przypadku matchy drobno zmielony proszek miesza się bezpośrednio z wodą (lub mlekiem/napojem roślinnym) i wypija razem z naparem.

Smak

Choć zielona herbata i matcha mają podobny, ziemisty i trawiasty aromat, matcha jest wyraźnie pełniejsza w smaku, bardziej intensywna i ma inną konsystencję ze względu na sposób przygotowania. A gdy połączy się ją z mlekiem lub napojem roślinnym, powstaje zupełnie inny napój – daleki od delikatnych, lekkich doznań filiżanki klasycznej zielonej herbaty.

Zastosowanie

Proszek matcha można wykorzystać na wiele sposobów, co jest znacznie trudniejsze w przypadku zwykłej zielonej herbaty. Matchę da się przygotować zarówno na wodzie, jak i na mleku, a sam proszek świetnie sprawdza się jako dodatek do koktajli, smoothie, a nawet lodów i innych deserów.

Cena

Matcha zazwyczaj kosztuje więcej niż zielona herbata, ponieważ jej produkcja jest bardziej złożona i wymaga większych nakładów pracy. Ostateczna cena zależy jednak od konkretnego produktu i jego jakości.

Matcha a kawa

Matcha i kawa to dwa mocne napoje z kofeiną, które – o ile nie przesadzisz z ilością – oferują wiele podobnych korzyści. Oba mogą wspierać wydolność fizyczną i psychiczną, poprawiać nastrój oraz dostarczają solidną porcję przeciwutleniaczy, co przekłada się na szereg pozytywnych efektów zdrowotnych.

Przyjrzyjmy się teraz najważniejszym różnicom między kawą a matchą.

Smak

Najbardziej oczywista różnica to oczywiście smak. W tym przypadku wszystko zależy od indywidualnych upodobań. Niektórzy uwielbiają ziemisty, roślinny charakter matchy, inni zaś wolą gorzkie, głębokie, czasem czekoladowe nuty kawy.

Działanie

Oba napoje działają pobudzająco, ale w odmienny sposób. Kawa zawiera na porcję więcej kofeiny niż matcha, a przez różnice w składzie chemicznym ich efekty są wyraźnie inne.

Działanie kawy pojawia się dość szybko – zwykle w ciągu 10–15 minut od wypicia. Stymulant szybko osiąga najwyższe stężenie we krwi, wtedy też najmocniej odczuwasz efekt kofeiny. Z tego powodu kawa częściej wywołuje niepokój, „roztrzęsienie” i kołatanie serca, a do tego bywa ciężka dla żołądka. Ponadto wysoka zawartość kofeiny może sprzyjać rozwojowi zależności i skutkować objawami odstawiennymi.

W przypadku matchy efekt pojawia się wolniej i zazwyczaj jest łagodniejszy. W przeciwieństwie do kawy matcha zawiera jednak także L-teaninę, która może działać kojąco, wspierając wytwarzanie fal alfa w mózgu. Co więcej, matcha jest zwykle lepiej tolerowana przez żołądek (o ile pijesz ją z umiarem).

Podsumowując: matcha to delikatniejszy środek pobudzający, który może jednocześnie uspokajać, podczas gdy kawa zapewnia szybszy i silniejszy zastrzyk energii (co w zależności od potrzeb można uznać zarówno za zaletę, jak i wadę).

Cena

Warto pamiętać, że wysokiej jakości matcha bywa dość droga i nie zawsze łatwo ją zdobyć, podczas gdy dobra kawa jest zazwyczaj znacznie łatwiej dostępna i przystępniejsza cenowo.

Jak przygotować herbatę matcha

Przygotowanie matchy w domu jest w gruncie rzeczy całkiem proste. Wymaga zaledwie kilku kroków, a przepis możesz łatwo dopasować do własnych upodobań. Użyj wody, jeśli chcesz przyrządzić tradycyjną herbatę matcha, albo mleka bądź napoju roślinnego, gdy marzy ci się matcha latte.

Składniki

• 2–4 g sproszkowanej matchy (najlepiej wysokiej jakości)

• Około 250 ml gorącej/zimnej wody lub mleka/napoju roślinnego

• Opcjonalnie: kostki lodu

Sprzęt

• Miska lub kubek (istnieją specjalne czarki do matchy, ale spokojnie możesz się bez nich obyć)

• Łyżeczka do herbaty

• Trzepaczka kuchenna (możesz kupić specjalną trzepaczkę do matchy, ale nie jest to konieczne)

• Opcjonalnie: drobne sitko

Przygotowanie

1. Do gorącej matchy podgrzej wodę lub mleko/napój roślinny. Upewnij się, że temperatura nie przekracza 80°C. W przypadku matchy na zimno pomiń ten krok.

2. Przesiej 1–2 łyżeczki (2–4 g) proszku matcha do miseczki lub kubka. Jeśli nie masz sitka, użyj łyżeczki, aby rozgnieść większe grudki.

3. Dodaj gorącą/zimną wodę lub mleko/napój roślinny i zacznij energicznie ubijać. Wygodnie jest najpierw wlać odrobinę płynu, dokładnie rozbić grudki, a dopiero potem dodać resztę.

4. Gdy napój będzie gładki i dobrze spieniony, jest gotowy. Jeśli nie udaje się uzyskać pianki, użyłaś/eś zbyt dużo płynu.

5. Przy matchy na zimno pamiętaj, aby dodać kilka kostek lodu!

6. Delektuj się smakiem!

Wypróbuj tę wyjątkowo energetyzującą zieloną herbatę

Na tym etapie powinieneś już znać podstawy dotyczące matchy i być może czujesz się zainspirowany, by sięgnąć po tę zieloną dobroć. Oprócz licznych korzyści zdrowotnych możesz też zakochać się w jej niepowtarzalnym smaku.

Zamnesia

Zamnesia to prawdziwy kosmiczny autorytet w świecie konopi i substancji psychodelicznych. Łącząc tę specjalistyczną wiedzę z godzinami wnikliwych badań, Zamnesia nieprzerwanie tworzy wybitne treści. Dzięki ich niepowtarzalnemu charakterowi możemy śmiało powiedzieć, że Zamnesia stała się naszym czułym "uchem przy ziemi" w każdej sprawie związanej z substancjami zmieniającymi świadomość.

Przeczytaj pełną biografię