Najlepsi artyści psytrance – 10 projektów, które definiują przeszłość, teraźniejszość i przyszłość

Stwierdzenie, że psytrance przeżywa obecnie swój złoty okres, byłoby niemal taką samą przesadą, jak potężne linie basu tworzone przez artystów, o których za chwilę. Dzięki mediom społecznościowym oraz rosnącej liczbie festiwali muzyki elektronicznej i jej fanów, psychedelic trance przestał być zjawiskiem lokalnym i dotarł do masowej publiczności.

Wszystko zaczęło się od popularyzacji psychodelicznego rocka wśród zachodnich hippisów w latach 70. XX wieku – wtedy Goa w Indiach stała się kolebką psytrance’u w takiej formie, jaką znamy dziś. Gatunek, którego początki sięgają wczesnych lat 90., pod koniec dekady i wraz z początkiem nowego tysiąclecia zyskał globalną rozpoznawalność.

Koncentrując się tematycznie na środkach halucynogennych, kosmosie i poszerzaniu świadomości, psytrance przez lata mocno ewoluował brzmieniowo, gdy kolejni twórcy dokładali do niego swój własny, kreatywny wkład. Poniżej przyglądamy się najważniejszym obecnie wykonawcom, przedstawiając 10 najlepszych artystów psytrance, którzy wyznaczyli kierunek rozwoju gatunku w przeszłości, teraźniejszości i – najpewniej – w przyszłości.

INFECTED MUSHROOM

Izraelski gwiazdorzy psytrance, duet Infected Mushroom, założony w 1996 roku przez Ereza Eisena i Amita Duvdevaniego, to dziś jedna z najbardziej rozpoznawalnych i kultowych ekip na scenie. Dwukrotnie trafili na listę „10 najlepszych DJ-ów” magazynu DJ Magazine, torując drogę wielu współczesnym artystom psytrance.

W styczniu 2017 roku ukazał się ich jedenasty album studyjny, Return to Sauce – energetyczny powrót do korzeni w pełnym tego słowa znaczeniu. Jako pionierzy wielu trendów w psytrance, Infected Mushroom nieustannie eksperymentują z szerokim wachlarzem brzmień i faktur, dzięki czemu uchodzą za jeden z najbardziej intrygujących i wszechstronnych projektów na współczesnej scenie elektronicznej.

Niezależnie od tego, czy sięgają po świeże miksy, czy numery z ostatniej płyty, Infected Mushroom serwują napędowe, „rakietowe” rytmy, w których przeplatają się motywy progressive house i dubstep, prowadząc do kosmicznej, imprezowej ekstazy godnej dworu królowej z innej galaktyki.

Zamiast trzymać się jednej stylistyki, duet swobodnie żongluje popowymi melodiami, ostrym, precyzyjnie splecionym basem i narastającymi tempami. Jeden z flagowych singli z Return to Sauce, „Nutmeg”, to bezlitosna nawałnica nerwowo narastających riffów na tle mrocznego klubowego bitu, przywołującego klimat ich wczesnych produkcji.

Na żywo Infected Mushroom zabierają publiczność w pełne zanurzenie – i dźwiękowe, i wizualne. Łączą instrumenty analogowe z syntezatorami i potężnym basem, uzupełniając to rozbudowanymi projekcjami multimedialnymi, dzięki czemu ich występy robią ogromne wrażenie. Zespół intensywnie koncertuje, regularnie pojawiając się na największych festiwalach, takich jak amerykański Burning Man czy imprezy na brazylijskiej plaży Ipanema.

ASTRIX

Inną kluczową postacią, która pomogła zbudować izraelską scenę muzyki elektronicznej, jest Astrix. Głęboko zakorzeniony w undergroundzie Avi Shmailov, stojący za projektem Astrix, ma na koncie cztery albumy studyjne z charakterystycznym, podnoszącym na duchu brzmieniem. Pomiędzy kolejnymi trasami po świecie Astrix produkuje dopracowane, euforyczne utwory o mocnych melodiach i napędzających liniach basu, łącząc klasyczne full-on psytrance z nowoczesnymi rozwiązaniami.

Wraz z wydaniem „He.art” w 2016 roku Astrix umocnił swoją perfekcjonistyczną legendę, regularnie pojawiając się w klubach i na największych festiwalach muzycznych na całym świecie. Jego podwójna rola DJ-a i producenta pozwala mu tworzyć pełne emocji numery, które na długo pozostają hymnem sceny psytrance.

Jednym z jego nowszych miksów, „Psy-fi Book of Changes Mix”, Astrix obejmuje jedne z najbardziej satysfakcjonujących przejść spośród wszystkich współczesnych artystów psytrance. W każdej sekwencji wyraźnie czuć jego pewność siebie oraz oddanie zarówno klasycznym, jak i świeżym estetykom gatunku.

BLISS

Projekt BLiSS Yonatana Marcowa to bezkompromisowy psytrance, który potrafi przyciągnąć zupełnie nowych słuchaczy gatunku. Z jego konsekwentnie „poglitchowanymi” rytmami BLiSS bez wahania serwuje dropy, które wystrzeliwują publiczność daleko poza Drogę Mleczną. Napięcie w numerach BLiSS narasta niczym gwizd czajnika – piszczy, syczy, a potem wybucha ścianą dźwięku.

W swojej karierze Marcow wydał dwa solowe albumy: „The Rhythmus Gene” z 2005 roku, który błyskawicznie wyniósł go na szczyt sceny, oraz „The Looney Bin” z 2008 roku. Na co dzień BLiSS głównie koncertuje i dorzuca swoje numery do składanek, w tym do dwóch kompilacji nagranych w ramach pobocznego projektu A-TEAM z Painkillerem.

Debiutując w 2004 roku, BLiSS bardzo szybko stał się jednym z filarów sceny psytrance w Tel Awiwie. Podobnie jak Infected Mushroom, BLiSS czerpie inspiracje z wielu źródeł – także z heavy metalu, który dodaje jego brzmieniu agresywnej, pełnej mocy energii. Choć BLiSS jest jednym z wielu popularnych DJ‑ów i producentów, którzy wypłynęli w ostatniej dekadzie, niepokorne podejście Marcowa skutecznie trzyma go z dala od bezpiecznego, przewidywalnego mainstreamu.

1200 MICROGRAMS

1200 Micrograms mają za sobą burzliwą historię jako zespół, a mimo to między 2002 a 2016 rokiem wypuścili imponującą serię albumów i EP-ek. Ten rezydujący na Ibizie projekt tworzy czwórka muzyków: Riktam i Bansi Quinteros, Raja Ram oraz Chicago. Wszyscy członkowie udzielali się również w innych projektach muzycznych, a z czasem popadli ze sobą w konflikty dotyczące podziału pracy twórczej i wzajemnej niezawodności.

W 2016 roku 1200 Micrograms oficjalnie zakończyli działalność po wydaniu EP-ki Ritualism, siedemnaście lat po założeniu zespołu w 1999 roku. Ritualism nie stanowi może rewolucji pod względem brzmienia czy konstrukcji utworów, ale grupa błyszczy tu umiejętnym łączeniem analogowych riffów gitarowych z wznoszącymi się sekwencjami, które brzmią jak monety wysypujące się z nieziemskiego jednorękiego bandyty.

SHPONGLE

Shpongle to brytyjski duet tworzony przez Hallucinogena (Simona Posforda) oraz Raję Rama, znanego z The Infinity Project i 1200 Micrograms. Projekt zasłynął z łączenia ambientu i muzyki etnicznej z klasycznymi, psychodelicznymi basami psytrance.

Mocno inspirowani własnymi doświadczeniami psychodelicznymi, Shpongle sięgają po rozmaite brzmienia, by jak najwierniej oddać stany poszerzonej świadomości i halucynacji.

Na koncie mają sześć albumów studyjnych (najnowszy, CODEX 6, miał ukazać się w 2017 roku w nieujawnionym jeszcze terminie) oraz trzy EP-ki – a mimo ciągłej ewolucji nie tracą kontaktu z korzeniami gatunku.

Epicki utwór „Divine Moments of Truth” z debiutanckiej płyty z 1998 roku Are You Shpongled? to kwintesencja stylu Shpongle – warstwy ambientowych dźwięków i kołyszących melodii narastają tu na samplu z wypowiedzi Terence’a McKenny, opisującego doświadczenie po zażyciu DMT. Gdy jego głos cichnie, słuchacz zostaje wrzucony w psychodeliczną podróż rodem z Alicji w Krainie Czarów, przyprawioną pełnym napięcia tykaniem zegara.

JUNO REACTOR

Juno Reactor powstał w 1990 roku, kiedy Ben Watkins postanowił stworzyć eksperymentalny, kolektywny projekt muzyczny. Zamiast skupiać się na komercji, Watkins i spółka od początku kładli nacisk na artystyczną wizję, tworząc muzykę do różnorodnych projektów wizualnych i performatywnych.

Po wydaniu pierwszego albumu psytrance Juno Reactor, Transmissions, grupa stała się synonimem innowacji w gatunku, łącząc klasyczną Goa trance z własnym, oryginalnym spojrzeniem na muzykę.

Wpływ Juno Reactor sięga szeroko w świecie muzyki elektronicznej, w tym psytrance. Zacierając granice między brzmieniem orkiestrowym a elektronicznym, zespół nieustannie rozwija się i eksperymentuje z dźwiękiem.

Od samego początku Juno Reactor funkcjonuje jako kolektyw z rotującym składem. Obecnie tworzy go sześciu członków: Ben Watkins (perkusja), Johann Bley (perkusja), Taja Devi (wokal), Hamsika Iyer (wokal), Amir Haddad (gitara) i Sugizo (gitara).

Z ośmiu albumów studyjnych zespołu, w 2013 roku ukazał się The Golden Sun of The Great East – zróżnicowana mieszanka sugestywnej trance i muzyki świata. Zgodnie z deklarowaną przez Juno Reactor „filmową wizją”, bogactwo brzmień na płycie przywołuje silne, emocjonalne obrazy.

Otwierający album utwór „Final Frontier” nadaje całości celowo nerwowe, pędzące tempo, dzięki czemu płyta świetnie sprawdza się także w warunkach koncertowych.

Juno Reactor intensywnie koncertuje w klubach i na festiwalach na całym świecie, w tym na brytyjskim Glastonbury Festival oraz Fuji Rock.

ASTRAL PROJECTION

Już po pierwszych sekundach większości utworów Astral Projection łatwo zrozumieć, jak trafna jest nazwa tego duetu. Ich kawałki są przepełnione futurystycznymi liniami basu i solidnym szkieletem Goa trance, a dyskografia Avi Nissima i Liora Perlmuttera, nagrywana pod szyldem Astral Projection, ugruntowała im pozycję jednego z najbardziej zasłużonych i rozpoznawalnych projektów na scenie psytrance.

Znają się jeszcze z czasów szkoły podstawowej, a w latach 80. każdy z nich osobno zaczął działać w rodzącej się scenie muzyki elektronicznej w Tel Awiwie. W 1990 roku połączyli siły i nagrali „Monster Mania”, które okazało się ogromnym hitem.

„Monster Mania” ukazało się na długo przed tym, jak w latach 1993–1995 narodził się projekt Astral Projection. W tym okresie zaczęły wychodzić kompilacje z serii „Trust In Trance: Psychedelic Vibes”, a w 1997 roku światło dzienne ujrzał trzeci, przełomowy album solowy zespołu – Dancing Galaxy.

W kolejnych latach Astral Projection konsekwentnie wydawali nową muzykę, aż do wydania ostatniego pełnego albumu studyjnego „Ten” w 2004 roku. W następnych latach duet publikował głównie single, a w 2014 roku wypuścił wydawnictwo „Goa Classics Remixed”. Zgodnie z obietnicą, miks podkreśla klasyczne, energetyczne brzmienie Goa trance. Obecnie na oficjalnej stronie projektu można przeczytać, że obaj artyści pracują nad zupełnie nowym materiałem.

NEELIX

Neelix, czyli Henrik Twardzik, to pochodzący z Niemiec producent progressive trance i progressive house. Karierę zaczynał jako DJ, a swoje pierwsze solowe numery wydał wiosną 2000 roku. W 2003 roku ukazał się jego debiutancki album, „Resident”.

Charakterystyczne, napędzające brzmienie Neelixa przewija się przez całą jego twórczość. Choć w swoich numerach wplata zróżnicowane, niepowtarzalne melodie i spokojniejsze, wyciszone fragmenty, w jego muzyce zawsze wyczuwalny jest ruch do przodu, który sprawia, że jednocześnie chce się przy niej tańczyć i po prostu jej słuchać. Neelix chętnie wykorzystuje wokale, a także przygotowuje na żywo aranżacje i remiksy własnych utworów. Na przestrzeni lat, występując jako Neelix, Twardzik wypracował styl balansujący na styku wielu gatunków.

Najnowszy studyjny album Neelixa, „Face-Lift / RMX”, ukazał się w 2012 roku, później światło dzienne ujrzały longplay „Remixed” z 2015 roku oraz singiel „You Can Change the World” z 2016 roku. Podobnie jak inne czołowe składy psytrance współczesnej sceny, Neelix intensywnie koncertuje i tworzy angażujące występy, które sprawiają, że jego rosnąca grupa fanów wciąż chce więcej.

EARTHLING

Reklamowany jako live act psytrance’owy wielozadaniowego twórcy muzyki elektronicznej DJ-a Celli, Earthling prezentuje to, co najlepsze z jego wydanego i niewydanego materiału – w formie „psychodelicznej muzyki startowej, przy której można kompletnie odlecieć”.

Celli mieszka w Wielkiej Brytanii i jest stałym punktem line-upów na festiwalach psychodelicznych. Występuje w ramach wielu solowych i kolaboracyjnych projektów, w tym SOUNDAHOLIX, THIRD EAR AUDIO oraz EVERBLAST.

Na początku lat 90., jeszcze jako bardzo młody dorosły, Celli był stałą postacią sceny psytrance na Ibizie, gdzie działał jako organizator undergroundowych imprez.

Najnowszy album Earthlinga, INTERSTELLAR MOONSHINE, ukazał się w 2016 roku i zawiera dwanaście numerów. Na wyróżnienie zasługuje otwierający „Hippy Daze”, który buduje atmosferę pod późniejsze petardy, takie jak szósty utwór „Houdini” z gościnnym udziałem Ajja – mroczna, hipnotyczna linia basu stopniowo przeistacza się tu w pościg złożony z zazębiających się rytmów rodem z laserowego działa.

Do tej pory DJ Celli wydał w sumie osiem albumów studyjnych i 145 utworów, nagrywając z imponującą listą współpracowników zarówno z samego środowiska psytrance, jak i spoza tego gatunku.

PSYSHARK

PsyShark to jeden z trzech projektów muzycznych stworzonych i rozwijanych przez izraelskiego artystę Valentino Jorno. Obok dwóch pozostałych aliasów – Valentino Jorno (melodic trance) oraz VJorno (melodic psytrance, downtempo) – PsyShark reprezentuje esencję klasycznego psytrance’u. Jorno jest właścicielem dwóch wytwórni: PsyShark Records i Jorno Records, w których wydaje i produkuje własną muzykę.

Wszystkie trzy albumy studyjne PsyShark ukazały się nakładem PsyShark Records. Wydany w 2013 roku krążek „PsyShark - Return of Psyshark” poprzedziły „PsyShark - Acid Rules” z 2008 roku oraz debiutancki „PsyShark - God Vs Satan” z 2007 roku.

Na „Return of PsyShark” producent zabiera słuchaczy na prawdziwy emocjonalny rollercoaster – wynosi nas wysoko, po czym nagle zrzuca w niemal zupełną ciszę. Jak pokazuje szerokie spektrum elektronicznych projektów Jorno, stylistyka albumu jest bardzo różnorodna i zahacza m.in. o hip‑hop oraz progressive house.

Jorno koncertuje jako PsyShark z przerwami. Ostatnio zrobił sobie pauzę, wskazując na sprawy osobiste, w tym pochłaniające mnóstwo czasu studia na dwóch kierunkach: prawo (LLB) oraz zarządzanie biznesem (MBA).

Dziesięciu wymienionych wyżej artystów psytrance pokazuje, jak szerokie i zróżnicowane jest to brzmienie – od klasyki gatunku po świeże, współczesne podejście. Jest wśród nich wiele do odkrycia, ale stanowią jedynie mały wycinek niezwykle barwnej i eklektycznej sceny. Jeśli więc kochasz psytrance, potraktuj tę listę jako punkt wyjścia i śmiało eksploruj dalej! Miłego słuchania!

Luke Sumpter

Luke Sumpter, absolwent kierunku Clinical Health Sciences (BSc Hons) i pasjonat uprawy roślin, od ponad siedmiu lat pracuje jako zawodowy dziennikarz oraz autor specjalizujący się w tematyce konopi i nauk medycznych.

Przeczytaj pełną biografię