Zrozumieć surową a dekarboksylowaną konopię

Koniep to niezwykle złożona roślina – zawiera ponad 400 różnych aktywnych związków chemicznych. Najbardziej znane są oczywiście kannabinoidy, ale wciąż bardzo wiele nie wiemy o tym, jak dokładnie działają i w jaki sposób wpływają na nasz organizm.

W tym artykule przyjrzymy się bliżej kwasowym formom kannabinoidów i zdekarboksylowanym kannabinoidom – omówimy ich różnice, możliwe korzyści, mechanizmy działania i wiele więcej.

Surowa a zdekarboksylowana marihuana – na czym polega różnica?

Surowa marihuana to materiał roślinny, który nie został jeszcze wysuszony ani poddany curingowi. Może wciąż rosnąć na roślinie lub być świeżo zebrany. Suszenie i curing topów wydłuża ich trwałość oraz pomaga zachować pełnię aromatu i smaku. Gdyby pominąć ten etap i zamknąć świeżo ścięte, surowe kwiaty w pojemniku, zepsułyby się w ciągu kilku dni – nagromadzona w i wokół kwiatów wilgoć tworzy idealne środowisko do rozwoju bakterii i pleśni.

Co więcej, proces suszenia i curingu przygotowuje kwiaty marihuany do spożycia, uruchamiając reakcję chemiczną zwaną dekarboksylacją (lub „dekarbowaniem”). W jej trakcie dochodzi do rozpadu określonych wiązań chemicznych w żywicy kwiatów, co „aktywuje” wiele kannabinoidów odpowiedzialnych za charakterystyczne działanie marihuany.

Szybkie wprowadzenie do kannabinoidów

Spośród ponad 100 kannabinoidów występujących w konopiach, najliczniejsze i najlepiej poznane to THC i CBD. Nic więc dziwnego, że to właśnie tym dwóm związkom poświęcono najwięcej badań.

Choć może się to wydawać zaskakujące, THC, CBD ani żaden z innych, dobrze znanych związków wtórnych (CBG, CBC, CBN itp.) nie występują naturalnie w żywych ani surowych roślinach konopi. Zamiast tego powstają stopniowo z kwasowych form kannabinoidów w procesach katalizowanych enzymatycznie.

Czym są surowe (kwasowe) kannabinoidy?

Kwasowe formy kannabinoidów to pierwsze związki z tej grupy, jakie wytwarza żywa roślina konopi. Biosynteza kannabinoidów zaczyna się od CBGA, czyli kwasu kannabigerolowego. CBGA powstaje w trichomach kwitnących roślin marihuany i pomaga regulować martwicę komórek oraz naturalne zrzucanie liści — dwa kluczowe procesy, które pozwalają roślinie w fazie kwitnienia skoncentrować energię na budowaniu kwiatostanów.

Choć CBGA po raz pierwszy wyizolowano w latach 60. XX wieku przez badaczy z Izraela, od tamtej pory nie poświęcono mu zbyt wiele uwagi. W efekcie wciąż niewiele wiemy o tym, jak dokładnie działa ten związek i jaki ma wpływ na ludzi (Hazekamp i in., 2004). Obok CBGA kluczową rolę odgrywa także CBGVA, czyli kwas kannabigerowarinowy, który doczekał się jeszcze mniejszej liczby badań.

W miarę dojrzewania kwitnących roślin konopi CBGA i CBGVA przekształcają się w sześć głównych kwasowych kannabinoidów: CBGA ulega syntezie do THCA (kwasu tetrahydrokannabinolowego), CBDA (kwasu kannabidiolowego) oraz CBCA (kwasu kannabichromenowego), natomiast CBGVA przekształca się w THCVA (kwas tetrahydrokannabiwarynowy), CBDVA (kwas kannabidiwarynowy) i CBCVA (kwas kannabichromowarynynowy).

Stężenie tych kwasowych kannabinoidów w zebranych roślinach zależy od genetyki, warunków uprawy oraz momentu zbioru. Ostatecznie, gdy kwiaty schną po zbiorze, zawarte w nich kwasy kannabinoidowe stopniowo ulegają dekarboksylacji, przekształcając się w niekwasowe formy kannabinoidów.

Źródła kwasowych kannabinoidów

Kwasowe formy kannabinoidów występują w najwyższych stężeniach w trichomach znajdujących się na:

• Młodych kwiatach konopi (najwyższe stężenie)
• Liściach cukrowych – tzw. sugar leaves (średnie stężenie)
• Liściach wachlarzowych – tzw. fan leaves (najniższe stężenie)

Najczęściej świeże części rośliny wykorzystuje się, dodając je do soków, koktajli i sałatek.

Czym są zdekarboksylowane (aktywowane) kannabinoidy?

Zdekarboksylowane, czyli aktywowane, kannabinoidy to kolejny etap po kwasowych formach kannabinoidów, o których była mowa wcześniej. Podczas dekarboksylacji pod wpływem ciepła z łańcucha węglowego w kwasowych kannabinoidach odłączany jest jeden atom węgla, co przekształca je w ich niekwasowe odpowiedniki. W trakcie dekarboksylacji:

• CBCA przekształca się w CBC
• CBCVA przekształca się w CBCV
• CBDA przekształca się w CBD
• CBDVA przekształca się w CBDV
• CBGA przekształca się w CBG
• THCA przekształca się w THC
• THCVA przekształca się w THCV

Dekarboksylacja zachodzi naturalnie, stopniowo, podczas suszenia i dojrzewania (curingu) kwiatów. Zasadnicza jej część odbywa się jednak dopiero wtedy, gdy zapalamy, waporyzujemy lub gotujemy konopie przed spożyciem. Gdy ciepło z Twojej zapalniczki, vaporizera, kuchenki lub piekarnika przenika przez topy, rozpadają się łańcuchy węglowe w kwasowych kannabinoidach, ich struktura chemiczna ulega zmianie, a CO₂ uwalnia się w postaci dymu lub pary.

Źródła aktywowanych kannabinoidów

Zdekarboksylowane kannabinoidy nie występują naturalnie w żywych roślinach konopi. Powstają dopiero wtedy, gdy:

• Palimy lub waporyzujemy wysuszone kwiaty konopi
• Gotujemy z dodatkiem konopi
• Przetwarzamy susz na ekstrakty lub koncentraty

Kannabinoidy kwasowe a zdekarboksylowane: które są lepsze?

To, czy lepiej sprawdzą się u Ciebie kwaśne, czy aktywne/dekarboksylowane kannabinoidy, w dużej mierze zależy od tego, po co sięgasz po konopie. Jeśli Twoim głównym celem jest uczucie haju, potrzebne będą zdekarboksylowane kannabinoidy — przede wszystkim THC. THC wyróżnia się wysokim powinowactwem do receptorów CB1, kluczowego elementu ludzkiego układu endokannabinoidowego. Łącząc się z tymi receptorami, THC wywołuje charakterystyczny haj, który kojarzymy z marihuaną. Żaden inny roślinny kannabinoid (ani zdekarboksylowany, ani w formie kwasowej) nie wiąże się z receptorami CB1 tak silnie jak THC, dlatego właśnie często określa się go jako „kannabinoid odpowiedzialny za haj”.

Poza zastosowaniem rekreacyjnym, THC i inne aktywne kannabinoidy, takie jak CBD czy CBG, wykorzystuje się także ze względu na ich niepsychotropowe właściwości. W ostatnich latach coraz intensywniej bada się ich potencjał farmakologiczny. Badania nadal trwają, ale zdekarboksylowane kannabinoidy są już testowane w kontekście licznych dolegliwości psychicznych i fizycznych.

Z kolei kwasowe formy kannabinoidów mogą być interesujące dla osób, które chcą korzystać z konopi, ale unikają haju. Choć badań nad związkami takimi jak CBGA, CBDA czy THCA jest na razie niewiele, rosnąca popularność tzw. „zielonych soków” (green juicing) zwraca uwagę właśnie na te substancje. Niektórzy badacze konopi, w tym ceniony dr Ethan Russo, mówią też otwarcie o wyjątkowym, potencjalnym działaniu kwasowych form kannabinoidów (Project CBD, 2020).

Potrzeba jeszcze wielu badań, aby dokładnie poznać ich mechanizm działania i możliwe korzyści, ale obecnie kwasowe formy kannabinoidów analizuje się pod kątem ich wpływu na:

• Ból i stany zapalne (Palomares et al., 2020)
• Bakterie (Martinenghi et al., 2020)
• Odpowiedź immunologiczną (van Breemen et al., 2022)
• Patogeny grzybicze (Radwan et al., 2009)

Aby lepiej zobrazować różnice między zdekarboksylowanymi a kwasowymi kannabinoidami, przyjrzyjmy się dokładniej ich strukturze chemicznej, zastosowaniom, efektom oraz bezpieczeństwu.

Struktura chemiczna

Ze względu na odmienne struktury chemiczne, kannabinoidy w formie kwasowej i zdekarboksylowanej najprawdopodobniej oddziałują na inne receptory w organizmie – lub przynajmniej robią to w różnym stopniu – dlatego sprawdzają się przy odmiennych potrzebach i preferencjach. Jednocześnie naukowcy badają obecnie, czy połączenie kwasowych form kannabinoidów z formami aktywowanymi może zapewnić podwójne wsparcie w radzeniu sobie z różnymi dolegliwościami.

Zastosowanie

Jednym z najprostszych sposobów przyjmowania zdekarboksylowanych kannabinoidów jest palenie lub waporyzacja wysuszonych i poddanych curingowi kwiatów konopi albo ich ekstraktów (co wciąż pozostaje nielegalne w większości krajów). Kwasy kannabinoidowe z kolei trzeba pozyskiwać ze świeżego materiału roślinnego, który można jeść na surowo lub wyciskać z niego sok. Choć taka metoda bywa dyskretniejsza niż odpalenie jointa lub bonga, wymaga dostępu do żywych roślin konopi, co również jest nielegalne w większości miejsc na świecie.

Działanie farmakologiczne

Jak już wspomniano, nasza wiedza o konopiach wciąż jest na bardzo wczesnym etapie. To prawda, że zdekarboksylizowane kannabinoidy były przedmiotem znacznie większej liczby badań niż ich kwasowe odpowiedniki. Choć kwestie bezpieczeństwa kwasów kannabinoidowych nie budzą obecnie dużych obaw, wciąż wiemy o nich znacznie mniej niż o ich niekwasowych formach. Dlatego przy wszelkich spekulacjach na temat ich potencjalnego działania powinniśmy zachować szczególną ostrożność.

Bezpieczeństwo

Kannabinoidy uchodzą za związki o bardzo niskiej toksyczności, ale nie oznacza to, że każdy z nich jest w pełni bezpieczny dla wszystkich. Dlatego, choć zarówno zdekarboksylowane, jak i kwasowe formy kannabinoidów są powszechnie stosowane rekreacyjnie oraz w celach prozdrowotnych, wciąż potrzebne są dalsze badania, zanim będzie można udzielać rzetelnych, indywidualnych zaleceń.

Kwasowe, zdekarboksylowane i syntetyczne kannabinoidy: na czym polegają różnice?

Kwasowe, aktywne i syntetyczne kannabinoidy (wytwarzane w warunkach laboratoryjnych) różnią się między sobą budową chemiczną, możliwym działaniem (zarówno korzystnym, jak i niepożądanym) oraz zastosowaniami. Świat konopi jest ogromny, a nasza wiedza o niezliczonych, fascynujących obliczach tej rośliny wciąż jest jedynie zalążkiem pełnego obrazu. W miarę jak pojawiają się kolejne badania nad konopiami i ich związkami, będziemy odkrywać nowe, ekscytujące i bezpieczne sposoby wykorzystania tej rośliny – zarówno w celach holistycznych, jak i rekreacyjnych.

Steven Voser

Steven Voser jest niezależnym dziennikarzem specjalizującym się w tematyce konopi. Od ponad 6 lat pisze o wszystkim, co związane z weedem – od uprawy, przez sposoby konsumpcji, aż po dynamicznie rozwijającą się branżę i niejednoznaczne regulacje prawne, które ją otaczają.

Przeczytaj pełną biografię