Czym jest CBDA i czym różni się od CBD?

Człowiek sięga po konopie od tysięcy lat – jako źródło pożywienia i naturalnego leku. Wzmianki o tej roślinie pojawiają się już w starożytnych Chinach pod nazwą „ma”. Był to popularny środek leczniczy, któremu przypisywano zarówno właściwości yin, jak i yang, a jego historia sięga około 2900 r. p.n.e. Również Egipcjanie stosowali konopie już około 1213 r. p.n.e. – m.in. w terapii jaskry, stanów zapalnych oraz w formie wlewek. Skuteczność konopi przetrwała próbę czasu i do dziś wykorzystuje się je – także w ramach terapii przepisywanej przez lekarzy – przy szerokim spektrum dolegliwości.

Przewaga współczesnej medycyny nad praktykami naszych przodków polega na znacznie lepszym zrozumieniu chemii tej rośliny. Dzięki dekadom badań wiadomo już, że za większość właściwości leczniczych konopi odpowiadają związki nazywane kannabinoidami. Należą do nich m.in. kannabinoidy takie jak psychoaktywny THC oraz niepsychoaktywny, a przy tym niezwykle cenny terapeutycznie CBD.

NAGŁY WZROST POPULARNOŚCI CBD

CBD w ostatnich latach zyskało ogromną popularność, ponieważ zapewnia ulgę bez odurzających efektów. Związek ten wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwdrgawkowe, przeciwpsychotyczne, neuroprotekcyjne, przeciwnowotworowe oraz antyoksydacyjne, a to tylko niektóre z jego właściwości.

Obecnie ten kannabinoid można znaleźć niemal wszędzie – w sklepach z e-papierosami, punktach z suplementami diety oraz w dispensariach. CBD działa w organizmie na wiele sposobów i jest znane z tego, że wpływa na układ endokannabinoidowy, czyli sieć receptorów rozmieszczonych m.in. w układzie nerwowym, odpornościowym i innych częściach ciała.

Czym dokładnie jest CBDA?

Większość miłośników konopi zna CBD, ale co z kwasem kannabidiolowym (CBDA), czyli kwaśnym prekursorem CBD? Ten kannabinoid występuje w surowym materiale roślinnym konopi, zanim zostanie on poddany obróbce cieplnej i dalszemu przetwarzaniu. Choć często pozostaje w cieniu, CBDA doczekał się już kilku badań naukowych, w których wskazuje się na jego własny, obiecujący potencjał prozdrowotny.

CBDA powstaje naturalnie w roślinach konopi i „zaczyna życie” jako związek prekursorowy – kwas kannabigerolowy (CBGA). Ten prekursor może zostać przekształcony albo w kwas tetrahydrokannabinolowy (THCA), albo w CBDA, w zależności od tego, który enzym na niego zadziała. Jeśli do głosu dochodzi enzym syntaza CBDA, wówczas CBGA przekształca się właśnie w CBDA.

CBDA występuje wyłącznie w surowej roślinie konopi. Nie dostarczysz go sobie podczas palenia, waporyzacji ani jedzenia podgrzewanych produktów konopnych. Dzieje się tak dlatego, że związek ten pod wpływem wysokiej temperatury ulega procesowi znanemu jako dekarboksylacja. Podczas ogrzewania z cząsteczki odłączana jest grupa karboksylowa, a w jej miejsce powstaje CBD.

Skoro wiemy już nieco więcej o tym interesującym kannabinoidzie, przyjrzyjmy się bliżej jego potencjalnym właściwościom terapeutycznym. Do tej pory nie przeprowadzono jeszcze badań klinicznych z udziałem ludzi, w których stosowano by CBDA.

Niemniej jednak poniższe prace badawcze rzucają światło na możliwe przyszłe zastosowania tego związku.

1. CBDA WYKAZUJE DZIAŁANIE PRZECIWWZAPALNE I PRZECIWBÓLOWE

Podobnie jak jego „przyszła forma”, czyli CBD, CBDA wykazuje działanie przeciwzapalne. W badaniu z 2008 roku^[1] opublikowanym w czasopiśmie Drug Metabolism and Disposition wykazano, że CBDA działa przeciwzapalnie in vitro, hamując aktywność enzymu cyklooksygenaza-2 (COX-2). Ten sam enzym jest celem niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), stosowanych w leczeniu stanów zapalnych i bólu. COX-2 jest wytwarzana przez komórki biorące udział w procesach zapalnych i uczestniczy w syntezie prostanoidów, które odgrywają kluczową rolę zarówno w ostrych, jak i przewlekłych stanach zapalnych.

Za to działanie odpowiada budowa cząsteczki CBDA, w szczególności obecność grupy karboksylowej. Ta cecha upodabnia CBDA do wielu NLPZ, które również zawierają grupę karboksylową i dzięki niej hamują COX-2. W warunkach laboratoryjnych, gdy związek ten pozbawiono tej grupy za pomocą metylacji, CBDA utracił zdolność selektywnego oddziaływania na COX-2. Sugeruje to, że CBD, które powstaje naturalnie po usunięciu grupy karboksylowej, nie jest w stanie celować w COX-2.

2. CBDA MOŻE BYĆ SKUTECZNY W WALCE Z NUDNOŚCIAMI I WYMIOTAMI

CBDA może mieć potencjał terapeutyczny w łagodzeniu nudności i wymiotów. Ta właściwość może być szczególnie pomocna przy redukowaniu skutków ubocznych niektórych leków, na przykład chemioterapii, która często wywołuje mdłości i w konsekwencji prowadzi do spadku apetytu.

W badaniu z 2013 roku^[2], opublikowanym w czasopiśmie British Journal of Pharmacology, zbadano wpływ CBDA na zachowania związane z nudnościami u szczurów oraz na wymioty u ryjówek. Wyniki pokazały, że CBDA w modelach zwierzęcych skuteczniej niż CBD hamuje występowanie nudności i wymiotów. Stwierdzono również, że kannabinoid ten nasila aktywację receptora 5-HT1A, czyli jednego z podtypów receptorów serotoninowych.

Autorzy badania podsumowali, że CBDA wykazuje duży potencjał jako przyszła terapia w leczeniu nudności i wymiotów, w tym nudności antycypacyjnych, dla których obecnie nie ma dedykowanej metody leczenia.

3. W warunkach in vitro wykazano, że CBDA hamuje migrację komórek raka piersi

Jednym z najważniejszych odkryć dotyczących kannabinoidów jest ich potencjał do oddziaływania na komórki nowotworowe. Choć wydaje się, że to CBD i THC wykazują silniejsze działanie wobec komórek raka piersi, warto podkreślić, że CBDA również potrafi hamować migrację komórek raka piersi w warunkach laboratoryjnych na szalce Petriego.

W badaniu z 2012 roku^[3], opublikowanym w czasopiśmie Toxicology Letters, wykazano, że CBDA może ograniczać migrację wysoce inwazyjnych ludzkich komórek raka piersi linii MDA-MB-231 poprzez hamowanie określonych enzymów, a jednocześnie aktywację szlaków sygnałowych, które zatrzymują ruchliwość różnych komórek nowotworowych. Choć tego typu wstępne badania in vitro są dalekie od jednoznacznych wniosków i nie odzwierciedlają tego, jak CBDA działałoby na raka u ludzi, stanowią interesującą wskazówkę co do tego, jakie wyniki mogą przynieść przyszłe badania kliniczne.

Przyszłe badania wyznaczą miejsce CBDA w świecie konopi

To prawda, że CBDA wciąż pozostaje na uboczu świata konopi – po części zrozumiale, bo brakuje solidnych badań klinicznych. Dotychczasowe publikacje naukowe sugerują jednak, że o tym kannabinoidzie wciąż wiemy niewiele. Jako związek wyjściowy dla CBD, CBDA bywa wrzucane do jednego worka z popularniejszym „kuzynem”. Tymczasem już wstępne badania pokazują, że CBDA może wywoływać efekty, których CBD nie jest w stanie zapewnić, co wskazuje na jego potencjalnie ważną rolę w przyszłych terapiach kannabinoidowych.

Luke Sumpter

Luke Sumpter, absolwent kierunku Clinical Health Sciences (BSc Hons) i pasjonat uprawy roślin, od ponad siedmiu lat pracuje jako zawodowy dziennikarz oraz autor specjalizujący się w tematyce konopi i nauk medycznych.

Przeczytaj pełną biografię