Czy kadzidło może odurzać?

Paleniu kadzidła towarzyszy spalanie różnych surowców roślinnych, które uwalniają do powietrza przyjemny aromat. Gdy obserwujesz, jak smuga dymu unosi się z końcówki patyczka lub stożka kadzidła, część tego dymu trafia do Twoich dróg oddechowych, a ostatecznie do krwiobiegu. Rośliny zawierają całe spektrum związków wpływających na nastrój i świadomość, co rodzi pytanie: czy palenie kadzidła może odurzać?

Czym jest kadzidło?

Słowo „kadzidło” wywodzi się od łacińskiego „incendere”, czyli „palić”. Zwyczaj ten towarzyszy ludziom od tysięcy lat. Starożytni Egipcjanie używali kadzideł podczas mistycznych rytuałów i medytacji, Babilończycy okadzali świątynie aromatycznymi roślinami w trakcie modlitwy. Tradycja ta łączy się również z obrzędami religijnymi w dawnych Chinach, buddyzmem w Korei oraz kulturą wojowników samurajów w Japonii.

Sięganie po aromatyczne fitochemikalia zawarte w roślinach wydaje się poruszać coś głęboko w ludzkim wnętrzu. Dlaczego palenie kadzidła sprawia, że czujemy się bliżej sacrum – niezależnie od tego, czy stoimy w świątyni, czy przygotowujemy się do wejścia na pole bitwy?

Do wyrobu kadzideł wykorzystuje się setki gatunków roślin. Wiemy już, że takie cząsteczki jak kannabinoidy i terpeny potrafią subtelnie, a czasem bardzo głęboko wpływać na stan ludzkiej świadomości. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej o praktyce palenia kadzideł i o tym, jak może ona oddziaływać na umysł.

Jak działają kadzidełka

Kadzidełka działają dzięki podpaleniu końcówki specjalnie przygotowanej mieszanki roślinnej z dodatkiem materiału wypełniającego. Po przyłożeniu płomienia do końca patyczka zdmuchuje się ogień, pozostawiając żar. W ten sposób do powietrza nieustannie unosi się cienka smużka dymu.

Ponieważ kadzidełka zawierają wolno spalające się wypełniacze, potrafią wydzielać aromatyczny dym przez 60–90 minut. Tak spokojne tempo sprawia, że można cieszyć się zapachem podczas długiej medytacji, wciągającej lektury, praktyki jogi czy też w trakcie psychodelicznych podróży w obecności doświadczonego opiekuna.

Poza przyjemnym zapachem, kadzidełka napełniają pomieszczenie całą gamą fitochemikaliów. Rodzaj uwalnianych związków zależy od użytych roślin. Niemal wszystkie rośliny zawierają terpeny – aromatyczne cząsteczki odpowiedzialne za ich charakterystyczną woń. W królestwie roślin opisano ponad 40 000 takich lotnych związków węglowodorowych, z których wiele delikatnie wpływa na nastrój, poprawia koncentrację, a nawet wywiera kojące, usypiające działanie.

Z czego robi się kadzidełka?

Kadzidełka składają się z aromatycznych surowców roślinnych, które odpowiadają za ich charakterystyczny zapach, oraz z łatwopalnego wypełniacza działającego jak lepiszcze, utrzymującego wszystkie składniki razem i nadającego im formę patyczka. Do najczęściej stosowanych ziół i materiałów roślinnych należą:

• Olibanum (kadzidło)
• Mirra
• Paczula
• Champak
• Drzewo sandałowe
• Biała szałwia
• Cynamon
• Róża
• Palo santo

Po przetworzeniu sproszkowany materiał roślinny miesza się z naturalnymi substancjami wiążącymi, takimi jak węgiel drzewny lub popiół drzewny, dzięki czemu kadzidełka spalają się powoli i zachowują swój kształt.

Czy kadzidełka są szkodliwe?

Ponieważ palenie kadzidełek wiąże się ze spalaniem, w trakcie tego procesu powstają związki rakotwórcze oraz inne potencjalnie szkodliwe substancje, takie jak tlenek węgla. Badania nad wpływem kadzidełek na zdrowie człowieka dostarczyły dowodów sugerujących związek między tym zwyczajem a niektórymi problemami zdrowotnymi.

Na przykład badanie przeprowadzone w Singapurze wykazało zwiększone ryzyko raka płuc przy długotrwałej ekspozycji na dym kadzidełek, natomiast praca badawcza z Chin zidentyfikowała podwyższone ryzyko nadciśnienia tętniczego.

W świetle tych zagrożeń umiarkowane używanie kadzidełek może jednak także przynosić pewne pozytywne skutki dla ciała i umysłu. Wszystko, co wspiera medytację, pomaga zakotwiczyć uwagę w chwili obecnej i poprawia nastrój, może ułatwiać rozładowanie napięcia – a to właśnie czynnik, który leży u podłoża wielu współczesnych dolegliwości.

Kadzidełka stożkowe Sai Baba Nag Champa

(50)

(50)

Kadzidełka stożkowe Sai Baba Nag Champa

Zobacz produkt

Czy kadzidełka mogą cię odurzyć?

To zależy. Do produkcji kadzideł wykorzystuje się całe mnóstwo roślin i żywic, dlatego ich działanie może być bardzo różne. Wiele z ziół używanych w tych aromatycznych mieszankach nie wywołuje jednak efektów psychotropowych ani odurzających – po prostu przyjemnie pachną.

Inne wykazują jedynie delikatne działanie. Rośliny takie jak rozmaryn czy chmiel zawierają wysokie stężenia terpenu mircenu – cząsteczki, która sprzyja relaksowi podczas wdychania. Z kolei kadzidła na bazie cytrusów uwalniają do powietrza duże ilości limonenu – terpenu powiązanego z koncentracją i podtrzymaniem skupienia.

Trzeba jednak pamiętać, że są to efekty subtelne i dalekie od typowo psychotropowych. Teoretycznie rzadko spotykane kadzidło przygotowane z suszu konopnego mogłoby nasycić powietrze THC i innymi kannabinoidami, ale ich stężenie byłoby na tyle niskie, że mało prawdopodobne jest odczucie wyraźnego działania.

Ziołowe kadzidełka

(10)

(10)

Ziołowe kadzidełka

Zobacz produkt

A co z kadzidłem frankońskim (olibanum)?

Kadzidłowiec (frankincense) pochodzi z drzew Boswellia rosnących w suchych, górzystych rejonach Indii, Afryki i Bliskiego Wschodu. Od starożytności ceniony w tych częściach świata, ten aromatyczny żywiczny surowiec podczas spalania uwalnia słodki, lekko żywiczno-drewniany zapach.

Co ciekawe, sok tego drzewa zawiera zestaw cząsteczek uznanych przez naukę za psychoaktywne. Badacze z Uniwersytetu Johna Hopkinsa wykazali, że żywica ta na przestrzeni wieków trafiła do rozmaitych obrzędów duchowych i religijnych na całym świecie — zawarty w niej octan incenzolu oddziałuje na receptory w mózgu związane z odczuwaniem ciepła i emocji.

Wskazówki dotyczące bezpiecznego palenia kadzideł

Palenie kadzideł pozwala oczyścić umysł z codziennych zmartwień. Skorzystaj z poniższych wskazówek, aby cieszyć się tym rytuałem w bezpieczny sposób.

Używaj podstawki do patyczków kadzidła

Zawsze umieszczaj zapalone kadzidełka w przeznaczonym do tego uchwycie. Akcesoria te mają żaroodporną podstawkę, która wyłapuje żar i spadający popiół, co znacząco ogranicza ryzyko pożaru.

Nigdy nie wdychaj dymu z kadzidełek bezpośrednio

Nigdy nie wdychaj bezpośrednio dymu unoszącego się z końcówki kadzidełka. Choć zawiera on związki roślinne, znajdują się w nim również substancje, które nie są przeznaczone do bezpośredniego wdychania. Mogą występować w nim śladowe ilości zanieczyszczeń. Kadzidła służą przede wszystkim do tworzenia zapachu w pomieszczeniu, a nie do bezpośredniej inhalacji.

Nigdy nie zostawiaj płonącego kadzidełka bez nadzoru

Kadzidła w formie patyczków stanowią potencjalne zagrożenie pożarowe. Zwierzęta domowe, dzieci czy nagły podmuch wiatru mogą je przewrócić i doprowadzić do kontaktu z materiałami łatwopalnymi. Zawsze miej zapalone kadzidła na oku, aby uniknąć wypadków.

Używaj w dużym, dobrze wentylowanym pomieszczeniu

Umieszczaj zapalone kadzidełka w przestronnych, dobrze wentylowanych pomieszczeniach. W małych pokojach dym szybko wypełnia całą przestrzeń i może podrażniać oczy oraz drogi oddechowe.

Używaj kadzidełek z umiarem

Mimo że kadzidła mogą mieć korzystny wpływ, ich długotrwałe stosowanie może być szkodliwe. Traktuj patyczki zapachowe jako okazjonalny rytuał i sięgaj po nie tylko wtedy, gdy naprawdę tego potrzebujesz. Codzienne używanie nie tylko zwiększa ryzyko niepożądanych skutków, ale także odbiera doświadczeniu wyjątkowość i osłabia jego intensywność.

Luke Sumpter

Luke Sumpter, absolwent kierunku Clinical Health Sciences (BSc Hons) i pasjonat uprawy roślin, od ponad siedmiu lat pracuje jako zawodowy dziennikarz oraz autor specjalizujący się w tematyce konopi i nauk medycznych.

Przeczytaj pełną biografię