Czym są nasiona konopi F1, F2 i F3?

Tworzenie nowych odmian marihuany to zupełnie inna gra niż sama uprawa. Wymaga lat żmudnej pracy i ogromnej wiedzy specjalistycznej, dlatego ten temat jest fascynujący, ale też może onieśmielać. W tym artykule przyjrzymy się kluczowym pojęciom związanym z krzyżowaniem i stabilizowaniem nowych odmian konopi. Po lekturze będziesz wiedzieć, czym różnią się między sobą nasiona F1, F2 i F3, a także poznasz kilka innych ważnych terminów.

Milky Way F1 Automat (Royal Queen Seeds) feminizowane

(41)

Rodzice Blue Mammoth x Blue Dream x Sin Tra Bajo Automat

Czas kwitnienia 10–11 tygodni od nasiona do zbiorów

THC Bardzo wysoki

CBD Niski

Typ kwitnienia Autokwitnący

Zobacz produkt

(41)

Zobacz produkt

Milky Way F1 Automat (Royal Queen Seeds) feminizowane

Rodzice Blue Mammoth x Blue Dream x Sin Tra Bajo Automat

Czas kwitnienia 10–11 tygodni od nasiona do zbiorów

THC Bardzo wysoki

CBD Niski

Typ kwitnienia Autokwitnący

Podstawy genetyki

W rozmowach o konopiach bardzo często pojawiają się pojęcia z zakresu genetyki, ale co one właściwie oznaczają? Jeśli chodzi o kupowanie nasion marihuany i ich uprawę, nie musisz znać zawiłych zasad genetyki konopi – poza podstawowymi informacjami o konkretnej odmianie, na którą się zdecydowałeś.

Jeśli jednak chcesz wejść w świat krzyżowania i tworzenia własnych odmian, pewne kwestie musisz zrozumieć, żeby miało to sens. Oczywiście możesz po prostu zapylić kilka samic i zobaczyć, co z tego wyjdzie, ale bez odrobiny wiedzy nie masz realnego wpływu na efekty ani szansy w pełni wykorzystać potencjału takiej pracy.

Czym są selekcje F1, F2 i F3?

Przeglądając treści o marihuanie, możesz trafić na zdanie w stylu: „Ta odmiana jest potomstwem F1…”. Brzmi fachowo, ale co to tak naprawdę znaczy? W hodowli konopi kolejne pokolenia oznacza się symbolami F1, F2, F3 i tak dalej. Każda następna liczba oznacza dalsze pokolenie – coraz bardziej oddalone od wyjściowej, czystej i stabilnej odmiany rodzicielskiej.

Litera „F” pochodzi od łacińskiego „filius”, czyli „syn”. W praktyce jednak hodowcom chodzi o żeńskie rośliny produkujące THC. Z każdym kolejnym pokoleniem wybrane cechy, czyli fenotypy, stają się coraz bardziej ustalone, aż w końcu niemal każde nasiono daje roślinę o przewidywalnym, powtarzalnym zestawie cech.

Jak tworzy się nowe odmiany marihuany

Stworzenie nowej odmiany marihuany może być tak proste, jak skrzyżowanie dwóch istniejących odmian i sprawdzenie efektu. Jeśli jednak poprzestaniesz na tym etapie, najpewniej uzyskasz tylko jedno pokolenie danej „odmiany”. Aby wyhodować ustabilizowaną odmianę, czyli „kultivar”, który będzie powtarzalny w kolejnych pokoleniach, trzeba starannie krzyżować i wielokrotnie cofać krzyżowania (backcrossować) rośliny o pożądanych cechach, aż te cechy się utrwalą. Poniżej wyjaśniamy podstawy tego procesu, które warto znać.

F1

Pierwsze pokolenie roślin powstałych w wyniku skrzyżowania określa się jako F1. Rośliny te dziedziczą po połowie genów od każdego z rodziców, dzięki czemu ich cechy są bardzo zbliżone do tego, co hodowca chciał uzyskać. Załóżmy, że jedna odmiana rodzicielska ma dominujący zestaw genów AA, a druga recesywny aa. Powstała linia F1 będzie miała genotyp Aa i ujawni cechy będące połączeniem obu rodziców.

Zazwyczaj F1 jest już bardzo blisko docelowego rezultatu, ale nie stanowi jeszcze produktu końcowego. Nawet jeśli wszystkie osobniki F1 wyglądają podobnie, pod powierzchnią kryje się ogromna zmienność genetyczna, gotowa ujawnić się w ich potomstwie.

Cosmos F1 CBD Automat (Royal Queen Seeds) Feminizowane

(11)

Rodzice Oregon CBD

Czas kwitnienia 11–12 tygodni od nasiona do zbiorów

THC 0–1%

CBD Wysoko

Typ kwitnienia Autokwitnący

Zobacz produkt

(11)

Zobacz produkt

Cosmos F1 CBD Automat (Royal Queen Seeds) Feminizowane

Rodzice Oregon CBD

Czas kwitnienia 11–12 tygodni od nasiona do zbiorów

THC 0–1%

CBD Wysoko

Typ kwitnienia Autokwitnący

F2

Kolejny etap polega na skrzyżowaniu ze sobą dwóch roślin z pokolenia F1. W takiej sytuacji szybko zauważysz, że ich potomstwo nie będzie już miało wyłącznie profilu genetycznego Aa. W tej linii roślin allel dominujący (A) zacznie się ponownie silniej ujawniać, pojawiając się u ponad połowy potomstwa.

Dla przykładu, jeśli masz cztery rośliny, dwie będą miały genotyp AA, jedna Aa, a jedna aa. Oznacza to, że w pokoleniu F2 tylko 25% roślin faktycznie przejawia pożądany fenotyp. Allele dominujące (geny) nazywamy dominującymi, ponieważ znacznie częściej pojawiają się u potomstwa niż allele recesywne. Jeśli nie będziesz nad tym panować, rośliny F2 zaczną krzyżować się między sobą i z czasem linia w dużej mierze powróci do cech dominującego rodzica, od którego zaczynałeś, po drodze tracąc większość genów recesywnych.

Co można z tym zrobić?

F3

Trzecie pokolenie to moment, w którym zaczyna się proces stabilizacji (choć zdecydowanie się na nim nie kończy). Roślin z genotypem AA nie powinno się dalej wykorzystywać, ponieważ wnoszą wyłącznie geny dominujące i „wypierają” geny recesywne. Zamiast tego należy krzyżować osobniki Aa z aa. Ich potomstwo będzie wówczas w 50% Aa i w 50% aa — czyli znacznie bliżej pożądanego wyniku. Jeśli skrzyżujesz ze sobą dwie rośliny Aa, de facto powtórzysz krzyżowanie dwóch F1, co znów da przewagę potomstwa AA. Właśnie dlatego konieczne jest wprowadzenie do hodowli rośliny z samymi genami recesywnymi.

W praktyce nie da się „zobaczyć” dokładnego zestawu genów danej rośliny, ale można obserwować cechy, które ujawnia, i na tej podstawie wyciągać wnioski. Jeśli zależy ci na niskim wzroście i wysokich plonach, krzyżujesz ze sobą wyłącznie rośliny spełniające te kryteria, a resztę eliminujesz z programu hodowlanego.

Trzecie pokolenie nie oznacza końca pracy nad stabilizacją. Możesz kontynuować krzyżowania przez wiele kolejnych generacji (na przykład dochodząc do F4 czy F5), jeśli twoim celem jest stworzenie naprawdę stabilnej odmiany.

Odmiany IBL

IBL to skrót od „inbred line” (linia wsobna) i jest to etap, na którym daną odmianę można uznać za w pełni ustabilizowaną. To właśnie do tego punktu dąży się, prowadząc krzyżowania od F1, przez F2, F3 i kolejne pokolenia. Jeśli skrzyżujesz ze sobą dwie linie IBL, możesz oczekiwać, że całe potomstwo pokaże ten sam fenotyp. Jeśli tak się nie dzieje, trzeba kontynuować selekcję i krzyżowania!

Wyhodowanie stabilnej IBL może zająć wiele lat, w zależności od liczby pokoleń potrzebnych do utrwalenia cech. Jeśli więc myślisz o poważnej hodowli, przygotuj się na długotrwały proces. Przełomowej, nowej odmiany nie stworzy się w jednym cyklu uprawy.

Dla komercyjnych hodowców IBL to ostateczny cel. Takie nasiona dają bardzo wyrównane i przewidywalne rośliny, co pozwala sprzedawać je z dużą pewnością co do tego, jakich rezultatów można się spodziewać. Jeśli odmiana nie osiągnęła jeszcze tego etapu, nie da się uczciwie i precyzyjnie opisać roślin, które z tych nasion wyrosną.

Polihybrydowe nasiona marihuany

Polihybrydy powstają z krzyżowania dwóch odmian F1. Pamiętaj, że rośliny F1 cechuje ogromna różnorodność genetyczna, więc łączenie ich ze sobą daje naprawdę szerokie pole do popisu. Przewidzenie, co dokładnie wyjdzie z takiej kombinacji, jest trudne, ale efekty potrafią być spektakularne. Z drugiej strony, pełna stabilizacja polihybryd zwykle trwa jeszcze dłużej.

W porównaniu z tworzeniem odmian F1, praca z polihybrydami to znacznie większe ryzyko. Wielu hodowców świadomie wybiera tę drogę, mając konkretny cel, ale trzeba pamiętać, że zakres nieprzewidzianych rezultatów jest tu dużo większy.

Nasiona marihuany S1

Nasiona marihuany S1 powstają wtedy, gdy dana odmiana zostaje skrzyżowana sama ze sobą – proces ten nazywa się „samozapyleniem” (z ang. selfing). Nie chodzi tu o zwykłe krzyżowanie dwóch roślin tej samej odmiany, ale o dosłowne rozmnożenie jednej, konkretnej rośliny z wykorzystaniem jej własnego pyłku.

Aby to osiągnąć, żeńskie rośliny poddaje się kontrolowanemu stresowi, tak aby wytworzyły cechy obupłciowe (hermafrodytyzm) i rozwinęły zarówno męskie, jak i żeńskie, płodne organy. Dzięki temu są w stanie samodzielnie się zapylać i wytwarzać nasiona.

Na czym polega genetyczny backcrossing?

Backcrossing wykorzystuje się do wprowadzenia pożądanej cechy do danej odmiany lub usunięcia z niej cechy niepożądanej.

Wyobraź sobie, że lubisz konkretną roślinę za bardzo wysoką produkcję THC, ale jednocześnie ma ona słabą odporność na szkodniki. Możesz wtedy skrzyżować ją z inną rośliną o dobrej odporności na szkodniki. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, uzyskane F1 będą lepiej znosić ataki szkodników, ale prawdopodobnie ich produkcja THC nieco spadnie. Aby temu zaradzić, można następnie skrzyżować to pokolenie F1 wstecznie (backcross) z klonem rodzica o wysokiej produkcji THC. Potomstwo z takiego kojarzenia będzie łączyć wysoki poziom THC z lepszą odpornością na szkodniki.

W praktyce proces ten wymaga kilku pokoleń, aby obie cechy wzmocnić i ustabilizować. Backcrossing to kluczowa technika w hodowli, która pozwala hodowcom z niezwykłą dokładnością dodawać lub eliminować konkretne cechy roślin.

Hodowla konopi: to naprawdę złożony proces

Ten artykuł jedynie musnął temat hodowli konopi, traktuj go więc jako wprowadzenie do złożonego, ale niezwykle satysfakcjonującego świata. Genetyka to głęboka i fascynująca dziedzina; jeśli poważnie myślisz o hodowli, musisz liczyć się z tym, że na sukces złożą się liczne próby, błędy i eksperymenty. Każdy hodowca jednak kiedyś zaczynał, dlatego pozostaje nam mieć nadzieję, że zainspirujemy Cię do postawienia pierwszych kroków na Twojej własnej drodze hodowli konopi.

Max Sargent

Max pisze od ponad dekady, a w ostatnich latach wyspecjalizował się w dziennikarstwie konopnym i psychodelicznym. Tworzył treści m.in. dla Zamnesia, Royal Queen Seeds, Cannaconnection, Gorilla Seeds, MushMagic i innych marek, dzięki czemu świetnie zna różne segmenty tej branży.

Przeczytaj pełną biografię