Jak szczepić kaktus pejotl
Uprawa pejotlu nie należy do szczególnie trudnych, ale roślina potrzebuje wielu lat, by w pełni dojrzeć. Szczepienie może jednak wyraźnie przyspieszyć wzrost — nawet trzykrotnie, a czasem czterokrotnie skracając czas dojrzewania! Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej.
Uprawa peyote sama w sobie nie jest trudna, ale wymaga sporo cierpliwości. Jednym ze sposobów, by to obejść, jest zaszczepienie wolno rosnącego peyote na szybciej rosnących kaktusach. Jeśli zabieg się powiedzie, taka metoda potrafi wyraźnie przyspieszyć wzrost kaktusa peyote. Jak jednak dokładnie działa szczepienie i czy naprawdę da się połączyć dwa kaktusy niczym roślinnego Frankensteina? Przyjrzyjmy się temu bliżej.
Na czym właściwie polega szczepienie?

Szczepienie polega na połączeniu jednej odmiany kaktusa z inną, aby wykorzystać przepływ wody, energii i składników odżywczych i w ten sposób wyraźnie przyspieszyć wzrost wolno rosnących gatunków. Choć może brzmieć jak nieudany eksperyment rodem z Frankensteina, w praktyce jest to w pełni sprawdzona, a przy tym bardzo satysfakcjonująca technika dla miłośników kaktusów.
Zanim jednak zaczniesz przeprowadzać „operacje chirurgiczne” na swoich kaktusach, warto pamiętać, że przyspieszenie wzrostu dzięki szczepieniu nie musi iść w parze ze zwiększoną produkcją alkaloidów. Zaszczepiony pejotl nadal je wytwarza, ale jak dotąd istnieje niewiele dowodów na to, że tempo produkcji jest wyższe niż u roślin ukorzenionych w podłożu. Wiadomo natomiast, że na poziom alkaloidów silnie wpływają stres wodny oraz dojrzałość rośliny, natomiast w kwestii samego szczepienia naukowcy wciąż nie mają jednoznacznej odpowiedzi.
Podstawowe pojęcia związane ze szczepieniem
Samo w sobie szczepienie kaktusów jest prostą techniką, ale jeśli chcesz naprawdę ją opanować i zacząć szczepić duże odmiany kaktusów, musisz dobrze rozumieć podstawowe pojęcia i zasady. Mając to na uwadze, poniżej znajdziesz kluczowe założenia.
- Podkładka i zraz: Podkładka to dolna część rośliny (zwykle starsza, silniejsza odmiana), która dostarcza zaszczepionej części wszystkich potrzebnych składników odżywczych. Zraz to górna część kaktusa, która zostaje umieszczona i przytwierdzona do podkładki.
- Pierścień naczyniowy: Po przekrojeniu kaktusa zauważysz pośrodku okrągły pierścień. To właśnie ta tkanka przewodzi wodę i substancje odżywcze, umożliwiając roślinie wzrost.
- Zrost (unia): Jak sama nazwa wskazuje, chodzi o udane połączenie dwóch kaktusów. Starsza podkładka skutecznie zaopatruje zraz we wszystko, czego potrzebuje do silnego wzrostu.
- Szczepienie płaskie/boczne: To najczęściej stosowany i najłatwiejszy do opanowania rodzaj szczepienia. Oba kaktusy przycinasz tak, aby podkładka i zraz miały zbliżoną średnicę. Jednocześnie musisz zadbać o to, by ich pierścienie naczyniowe jak najlepiej się pokrywały.
Jakie są korzyści ze szczepienia?

Najważniejszą zaletą szczepienia jest znaczne przyspieszenie wzrostu ozdobnych, wolniej rosnących gatunków dzięki wykorzystaniu szybko ukorzeniających się podkładek. Takie dekoracyjne kaktusy są zwykle bardziej kapryśne i trudniejsze w uprawie, dlatego połączenie ich z silnym systemem korzeniowym to idealny sposób na turbodoładowanie wzrostu. Nie jest to jednak jedyny powód, by zainteresować się szczepieniem.
- Szczepienie może uratować chorego lub zamierającego kaktusa, ponieważ pozostałe zdrowe fragmenty można przeszczepić na silną podkładkę.
- Za pomocą szczepienia da się w prosty sposób klonować wolno rosnące odmiany.
- Niektóre bardzo wyspecjalizowane odmiany nie poradzą sobie bez impulsu do kwitnienia i owocowania, który zapewnia energiczna podkładka.
Jaka podkładka jest najlepsza do peyotla?
Peyote to kaktus, który z natury rośnie bardzo wolno i potrzebuje wielu lat, aby w pełni dojrzeć. Jeśli więc chcesz, by szczepienie się udało, połącz go z odpowiednią podkładką. W tym celu doskonale sprawdzą się Echinopsis pachanoi (San Pedro) lub Echinopsis peruviana (Peruvian torch).
Dla porównania, kaktus San Pedro może osiągnąć dojrzałość już po około pięciu latach, podczas gdy część okazów peyote zakwita dopiero po 10–30 latach. Jeśli planujesz wykorzystać peyote rekreacyjnie, czekanie na jego naturalne dojrzewanie zwykle nie wchodzi w grę — właśnie dlatego stosuje się szczepienie.
Jak zaszczepić kaktus peyote – krok po kroku

Poniżej znajdziesz przewodnik wyjaśniający, jak zaszczepić kaktus pejotl na podkładce z kaktusa Peruvian torch, znanego także jako Echinopsis peruviana (dawniej Trichocereus peruvianus). Ta sama technika sprawdzi się jednak również w przypadku San Pedro i wielu innych gatunków kaktusów.
Sprzęt
- Kaktus Echinopsis (im starszy, tym lepszy)
- Peyotl
- Denaturat
- Czysta żyletka lub ostry nóż
- Gumki recepturki
Instrukcje
- Zanurz ostrze w denaturacie, aby je wysterylizować (rób to przed każdym cięciem).

- Jednym, zdecydowanym cięciem usuń z wierzchołka Echinopsis kilka centymetrów łodygi.

- Ścięgnij pod skosem wierzchołki żeber Echinopsis. Zapobiegnie to rozchodzeniu się zrazu podczas wysychania cięcia.

- Teraz trzeba ponownie odciąć wierzchołek rośliny podkładki, ale tym razem usuwając jedynie bardzo cienki plasterek. Pozostaw go na miejscu, aby powierzchnia cięcia nie zaczęła przesychać. Ten cienki plaster zostanie usunięty tuż przed szczepieniem.

- Powtórz powyższy proces z pejotlem, tym razem odcinając dolną część, wykonując pierwsze cięcie tuż nad korzeniami.

- Przed samym szczepieniem zlokalizuj pierścień naczyniowy zarówno na kaktusie–podkładce, jak i na pejotlu. Wygląda on jak okrąg w centralnej części przekroju. Pierścień ten odpowiada za transport wody i składników pokarmowych w obu roślinach, dlatego przy szczepieniu muszą się one na siebie zachodzić.

UWAGA: Nie jest konieczne idealne pokrywanie się pierścieni; ważne, by się stykały i częściowo nachodziły. - Teraz możesz usunąć cienkie, ochronne plastry odcięte wcześniej z podkładki Echinopsis i z pejotla.

- Delikatnie dociśnij pejotla do wierzchołka Echinopsis, aby usunąć wszelkie pęcherzyki powietrza. W trakcie tej czynności pamiętaj o położeniu pierścieni naczyniowych.

- Ustaw pierścienie naczyniowe tak, by na siebie zachodziły. Jeśli tego nie zrobisz, pejotl obumrze, ponieważ nie będzie mógł pobierać pokarmu z Echinopsis.
- Owiń doniczkę Echinopsis oraz zraz pejotla gumkami recepturkami poprowadzonymi pionowo, aby utrzymać stały docisk. Wymaga to odrobiny wprawy. Zamiast gumek możesz położyć na wierzchu kawałek skóry z przymocowanymi ciężarkami, które będą dociskać pejotla.

- Umieść zaszczepioną roślinę w ciepłym, suchym miejscu, z dala od bezpośredniego światła słonecznego.

- Pozostaw ją na tydzień. Po tym czasie możesz zdjąć gumki lub ciężarki – pejotl powinien być już trwale zrośnięty z Echinopsis.

Wskazówki i triki przy szczepieniu pejotlu

Samo szczepienie jest dość proste, ale poniżej znajdziesz kilka dodatkowych porad dla hodowców, którzy chcą poeksperymentować z różnymi cięciami lub mniej typowymi gatunkami kaktusów.
- Wykorzystaj resztki: Po zaszczepieniu zostaną Ci górna część podkładki i dolna część zraza. Obie można ponownie ukorzenić. Podkładkę pozostaw do przeschnięcia na około dwa tygodnie, zanim ją przesadzisz, natomiast zraz możesz posadzić w nowym podłożu od razu.
- Testuj różne rodzaje szczepień: Najczęściej wykonuje się szczepienia boczne lub płaskie, ale nie są to jedyne możliwości. Każdy kaktus ma swoją specyficzną budowę, dlatego warto wypróbować także szczepienia boczne, klinowe czy na płytkach, aż znajdziesz metodę najlepiej pasującą do danej rośliny.
- Pamiętaj o pielęgnacji po zabiegu: Gdy szczep jest już unieruchomiony, dopiero czas pokaże, czy zabieg się udał. Aby zwiększyć szanse powodzenia, trzymaj zaszczepione rośliny z dala od bezpośredniego słońca, podlewaj bardzo oszczędnie, zapewnij im ciepło i zasil je nawozem jeden–dwa razy w okresie letnim.
- Nożyczki to zły pomysł: Choć cięcie kaktusa nożyczkami może wydawać się wygodne, zdecydowanie tego unikaj! Ostrza nożyczek podczas zaciskania się miażdżą kambium – kluczową warstwę komórek odpowiedzialną za wzrost.
Uszlachetnianie: sekret błyskawicznego wzrostu pejotlu

I gotowe! Twój pejotl został pomyślnie zaszczepiony na szybciej rosnącym kaktusie. W zależności od wybranego podkładu możesz wręcz patrzeć, jak roślina dosłownie puchnie z dnia na dzień. A teraz zaczyna się prawdziwa zabawa – mając opanowaną technikę uszlachetniania, zyskujesz nieograniczone możliwości eksperymentowania z różnymi gatunkami kaktusów.
-
5 min
17 Czerwiec 2025
Top 5 najczęstszych błędów w pielęgnacji...
Kaktusy są wytrzymałe i mało wymagające, ale wciąż mają swoje specyficzne potrzeby. Przelewanie, nieodpowiednie podłoże czy zbyt mało światła to tylko kilka typowych błędów w pielęgnacji, które...
-
8 min
11 Lipiec 2024
Przewodnik po kaktusach meskalinowych – kompletny poradnik
Meskalina to substancja o długiej historii, ale wciąż często źle rozumiana. W tym tekście postaramy się rozwiać związane z nią wątpliwości i dać Ci ogólny przegląd wszystkiego, co warto wiedzieć o...
-
6 min
27 Listopad 2019
Jak wyhodować własny kaktus meskalinowy z nasion
Mezkalina to naturalny środek psychodeliczny występujący w kilku gatunkach kaktusów, m.in. w pejotlu, San Pedro oraz Peruvian Torch. Uprawa tych kaktusów jest stosunkowo prosta, nawet jeśli nie...
-
4 min
6 Październik 2018
Top 5 kaktusów z meskaliną
Meskalina zajmuje zaszczytne miejsce na podium naturalnych substancji halucynogennych obok DMT i psilocybiny. Ten alkaloid występuje w wielu gatunkach kaktusów. Oto 5 najważniejszych kaktusów...
