Wszystko, co warto wiedzieć o stewii

Być może słyszałeś już o tym niepozornym ziele, a może nawet zdążyłeś je wypróbować. Poniżej znajdziesz wszystko, co warto wiedzieć o stewii, oraz dowiesz się, jak w prosty sposób uprawiać ją w domu.

Czym jest stewia?

Stewia (Stevia rebaudiana) należy do rodziny astrowatych (Asteraceae), do której zaliczają się także stokrotki. Ta bylina zielna zwykle uprawiana jest jako roślina jednoroczna i ceniona za wyjątkowo słodkie liście. Liście stewii mogą być nawet do 40 razy słodsze niż biały cukier, a jednocześnie praktycznie nie zawierają kalorii. Dzięki temu stewia jest świetnym wyborem dla osób, które chcą dosładzać jedzenie i napoje, unikając cukru i sztucznych słodzików. Dodatkowo ma delikatny posmak lukrecji, który wielu osobom bardzo odpowiada.

Stewia to niewielkie, zwarte zioło rosnące w gęstych kępach, które zakwita pod koniec lata. Jej liście są długie, zielone i ząbkowane, a kwiaty drobne, białe i subtelne. Podczas uprawy stewii ważne jest systematyczne uszczykiwanie pojawiających się pąków kwiatowych – po zakwitnięciu liście nabierają wyraźnej goryczki w posmaku.

Aby uzyskać najlepsze rezultaty, warto pozwolić roślinie zamrzeć jesienią, a następnie posadzić ją ponownie w kolejnym sezonie wiosennym.

Nasiona stewii (Stevia rebaudiana)

(10)

(10)

Nasiona stewii (Stevia rebaudiana)

Zobacz produkt

Skąd pochodzi stewia?

Stewia wywodzi się z Brazylii i Paragwaju, więc jeśli uprawiasz ją w Europie, jest daleko od swojego naturalnego środowiska! Jak łatwo się domyślić po jej ojczystych rejonach, najlepiej rośnie w ciepłym, wilgotnym klimacie.

Stewia ma długą historię zastosowań i ludzkiego zainteresowania. Rdzenni Guaraní używają jej jako środka słodzącego już od ponad 1500 lat. Z kolei w 1931 roku dwaj francuscy chemicy wyizolowali glikozydy odpowiedzialne za słodki smak stewii.

Jak uprawiać stewię

Stewia uchodzi za roślinę dość prostą w uprawie. Ogólnie lubi ciepło i słońce, a temperatury poniżej 7°C są dla niej nie do zniesienia. Jeśli jednak zapewnisz jej odpowiednio ciepłe i dobrze oświetlone stanowisko, zwykle nie będziesz mieć problemów z jej uprawą. Na dodatek stewia jest na ogół odporna na szkodniki i choroby, więc nie wymaga zbyt wiele pielęgnacji.

Jeśli wiesz już, jak uprawiać bazylię, ze stewią poradzisz sobie w bardzo podobny sposób. Jeśli nie, czytaj dalej, aby dowiedzieć się, jak najlepiej uprawiać stewię.

1. Wybierz odpowiednie stanowisko

Stewia najlepiej rośnie w gruncie na zewnątrz, ale możesz ją także uprawiać w donicach na słonecznym parapecie (zapewnij jej jednak dość miejsca).

W większości regionów Europy stewia najlepiej czuje się w pełnym słońcu. Jeśli jednak mieszkasz w miejscu, gdzie lata są wyjątkowo upalne, a promienie słoneczne bardzo intensywne, Twoje rośliny stewii mogą lepiej rozwijać się w miejscu z lekkim, częściowym zacienieniem.

2. Przygotuj podłoże

Stewia najlepiej rośnie w żyznej, przepuszczalnej, próchniczej glebie. Przed sadzeniem warto wzbogacić podłoże kompostem lub nawozem organicznym, a następnie je dobrze przekopać, aby uzyskać jak najlepsze rezultaty. Optymalne pH gleby dla stewii mieści się w zakresie 6,7–7,2.

Zestaw do płynnego testowania pH (Terra Aquatica) 60 ml

(46)

(46)

Zestaw do płynnego testowania pH (Terra Aquatica) 60 ml

Zobacz produkt

3. Kiełkowanie nasion stewii

Stewia nie znosi zimna. Dlatego nasiona należy kiełkować w ciepłych warunkach, dopiero po ustąpieniu przymrozków. Optymalna temperatura kiełkowania to około 21°C. Możesz rozpocząć uprawę w pomieszczeniu, a następnie przenieść rośliny na zewnątrz, gdy siewki trochę podrosną i się wzmocnią. Nie wystawiaj stewii na dwór, dopóki temperatura się nie ustabilizuje i nie będziesz mieć pewności, że ostatnie przymrozki rzeczywiście minęły. Warto też przeprowadzić hartowanie roślin przed wyniesieniem ich na zewnątrz, zwłaszcza jeśli na dworze wciąż jest dość chłodno.

Możesz też wysiać nasiona stewii bezpośrednio do gruntu. Jeśli zdecydujesz się na tę metodę, zrób to mniej więcej dwa tygodnie po ostatnim przymrozku. Dzięki temu pogoda powinna być już w miarę stabilna i ani ty, ani twoje maleńkie rośliny nie powinniście zostać zaskoczeni nagłym spadkiem temperatury.

Nasiona stewii zwykle kiełkują w ciągu 7–21 dni.

Nasiona stewii należy lekko docisnąć do podłoża (nie przykrywać). Ponieważ rośliny rosną w kępach, wysiewaj nasiona w odstępach 20–30cm, aby miały wystarczająco dużo miejsca na zdrowy rozwój.

4. Pielęgnacja roślin

Kiedy stewia już się przyjmie i ruszy z kopyta, w dużej mierze potrafi zadbać o siebie sama, co czyni ją rośliną łatwą w uprawie. Główna pielęgnacja polega na uszczykiwaniu wierzchołków pędów, żeby roślina rozkrzewiała się gęsto, zamiast nadmiernie się wyciągać.

Jak już wspomniano, stewia lubi wilgotne warunki, dlatego najlepiej czuje się w podłożu stale, równomiernie wilgotnym. W przypadku wielu innych roślin zaleca się, by wierzchnia warstwa ziemi przeschła między kolejnymi podlewaniami. Przy stewii jest odwrotnie – najlepiej podlewać ją często, ale małymi porcjami, tak aby podłoże było cały czas lekko wilgotne. Jeśli o to nie zadbasz, szybko zobaczysz, że roślina bardzo łatwo więdnie.

Dodatkowo raz na około dwa tygodnie zasilaj ją lekką dawką organicznego nawozu (w końcu nie chcesz w swoim organizmie żadnej chemii), zaczynając od wczesnego lata (pamiętaj tylko, by nie przesadzić z ilością).

5. Zbiory stewii

Liście stewii możesz zbierać na bieżąco, gdy roślina osiągnie wysokość co najmniej 15 cm. Jeśli zależy Ci na maksymalnej słodyczy, zrywaj liście rano – właśnie wtedy zawartość cukrów jest najwyższa. Użyj nożyczek lub sekatorów, aby delikatnie je odcinać.

Gdy kwiaty zaczną się otwierać, liście staną się bardziej gorzkie i mniej przydatne w kuchni. Dlatego wszystkie liście najlepiej zebrać, zanim roślina zacznie kwitnąć – miej to na uwadze zwłaszcza pod koniec lata.

Profesjonalne nożyce do przycinania

(472)

(472)

Profesjonalne nożyce do przycinania

Zobacz produkt

Jak przygotować liście stewii

Świeże liście stewii możesz dodawać bezpośrednio do herbaty lub potraw, ale świetnie nadają się też do suszenia i przechowywania.

Liście wysychają bardzo łatwo, zwłaszcza w ciepłych i suchych warunkach. Wystarczy rozłożyć je na tacy lub na metalowej siatce, a w ciągu około 24 godzin powinny całkowicie wyschnąć na powietrzu. Gdy będą już suche, możesz je utrzeć w moździerzu na proszek i przechowywać w szczelnym pojemniku. Taki proszek to doskonały, naturalny słodzik do rozmaitych dań i napojów — niech Twoje kubki smakowe będą przewodnikiem.

Korzyści ze stosowania stewii

Największą zaletą stewii jest to, że słodzi, nie dostarczając przy tym kalorii. Taki naturalny słodzik bezcukrowy może być pomocny, jeśli z różnych powodów chcesz ograniczyć cukier lub sztuczne słodziki – na przykład, gdy zależy Ci na zdrowej diecie albo chorujesz na cukrzycę. W badaniu z 2010 roku wykazano, że stewia, w porównaniu z cukrem, znacząco obniża poziom glukozy i insuliny we krwi (Anton, 2010).

Przy sporadycznym stosowaniu stewia nie przyniesie spektakularnych zmian. Jeśli jednak używasz jej na co dzień, przypuszcza się, że może mieć korzystny wpływ na zdrowie.

Czy stewia to idealny zamiennik cukru?

Stewia może być świetnym zamiennikiem cukru, ale – jak większość rzeczy w życiu – nie jest pozbawiona wad. Choć jest niezwykle słodka, jej smak nie jest identyczny jak w przypadku cukru. Dlatego traktowanie jej jako prostego, „1:1” zamiennika bywa mało realistyczne. Dla osób, którym odpowiada jej smak i które są gotowe lekko zmodyfikować swoje napoje oraz potrawy, może się jednak sprawdzić naprawdę dobrze.

Stewia może wpływać na poziom glukozy i insuliny we krwi, ale istnieją też przesłanki, że może oddziaływać niekorzystnie na korzystną florę jelitową (Nettleton, 2019). Nie warto więc zakładać, że całkowite przejście na stewię będzie miało wyłącznie pozytywne skutki. Jeśli chcesz całkowicie zastąpić inne słodziki stewią, najpierw poświęć chwilę na dodatkowe zgłębienie tematu.

Stewia: wartościowy dodatek do ogrodu i diety

Stewia to naturalny słodzik, który niezwykle łatwo uprawia się w ogrodzie lub nawet w doniczce na balkonie, a przy tym daje dużo satysfakcji. To wszechstronna roślina, która może wspierać dobre samopoczucie, jednocześnie zaspokajając ochotę na coś słodkiego. Dlaczego więc nie posadzić jej w tym sezonie?

Zamnesia

Zamnesia to prawdziwy kosmiczny autorytet w świecie konopi i substancji psychodelicznych. Łącząc tę specjalistyczną wiedzę z godzinami wnikliwych badań, Zamnesia nieprzerwanie tworzy wybitne treści. Dzięki ich niepowtarzalnemu charakterowi możemy śmiało powiedzieć, że Zamnesia stała się naszym czułym "uchem przy ziemi" w każdej sprawie związanej z substancjami zmieniającymi świadomość.

Przeczytaj pełną biografię