Jak konopie wpływają na układ trawienny?

Nie da się ukryć, że relacja między konopiami a ludzkim organizmem jest złożona. Za nasze reakcje w dużej mierze odpowiadają interakcje kannabinoidów z układem endokannabinoidowym, więc jest tu naprawdę sporo do omówienia – i wciąż wiele niewiadomych, jeśli chodzi o działanie marihuany.

Coraz więcej uwagi poświęca się jednak temu, jak konopie wpływają na układ pokarmowy. Nie chodzi jedynie o klasyczne gastrofazę; choć ma ona w tym swój udział, interesuje nas pełniejszy obraz tego, w jaki sposób marihuana może wpływać na trawienie i rozmaite problemy trawienne. Przyjrzyjmy się temu bliżej.

Jak marihuana wpływa na trawienie

Jak już wspomniano, konopie wchodzą przede wszystkim w interakcję z układem endokannabinoidowym, więc to od niego najlepiej zacząć. Układ endokannabinoidowy (w skrócie ECS) tworzy sieć receptorów rozmieszczonych w całym organizmie, w tym w mózgu i ośrodkowym układzie nerwowym. Co istotne, receptory kannabinoidowe występują także w obrębie układu pokarmowego.

To właśnie za pośrednictwem tych złożonych, precyzyjnie działających receptorów możemy obserwować, jak podawanie kannabinoidów wpływa na organizm. Efekty mogą być zarówno korzystne, jak i niepożądane – wszystko zależy od konkretnej osoby i jej indywidualnej reakcji.

THC a produkcja greliny

Kiedy zaczynamy odczuwać głód, w organizmie uwalnia się hormon zwany greliną. Następnie oddziałuje on z nerwem błędnym w przewodzie pokarmowym (GI), po czym sygnał trafia do części mózgu nazywanej podwzgórzem – to ono odpowiada za przetwarzanie tego typu bodźców.

Badania pokazują, że THC może podnosić poziom greliny, wysyłając do mózgu komunikat, że jesteśmy głodni, nawet jeśli w rzeczywistości tak nie jest (Stromberg, 2014). To właśnie klasyczna definicja „gastrofazy”. Dlatego podczas palenia możesz czuć się wręcz wygłodzony, choć prawdopodobnie wcale nie potrzebujesz jedzenia. Co więcej, istnieją przesłanki, że THC zwiększa wrażliwość na zapachy oraz nasila odczuwaną przyjemność z jedzenia, co dodatkowo może sprawiać wrażenie wyostrzonego apetytu (Stromberg, 2014). To właśnie w ten sposób interakcje między kannabinoidami a układem endokannabinoidowym mogą w pewnym sensie „oszukiwać” nasz organizm, skłaniając nas do jedzenia większych ilości niż zwykle.

‌Choroby układu pokarmowego (GI), w przypadku których marihuana może pomagać

Choć pobudzanie apetytu i słynna „fazka na jedzenie” to tylko dwa z możliwych sposobów, w jakie konopie mogą wpływać na układ pokarmowy, coraz więcej wskazuje na to, że roślina ta może oddziaływać także na konkretne schorzenia trawienne. Nie jest tajemnicą, że wielu użytkowników marihuany sięga po nią głównie ze względów holistycznych – pojawia się więc pytanie, czy trawienie to kolejna sfera, w której może wspierać dobre samopoczucie?

Chociaż badania nad tym, jak marihuana wpływa na choroby układu pokarmowego, wciąż są na bardzo wczesnym etapie, kilka prac naukowych przyjrzało się zależności między konopiami a schorzeniami takimi jak nieswoiste zapalenia jelit (IBD), w tym choroba Leśniowskiego-Crohna.

W jednym z takich badań (Naftali, 2011) oceniano 30 pacjentów z chorobą Leśniowskiego-Crohna, porównując nasilenie objawów przed i po zastosowaniu konopi. Choć to pojedyncze, niewielkie badanie, wyniki są obiecujące. Konieczne są jednak dalsze, szerzej zakrojone analizy, aby określić pełne spektrum działania marihuany na nieswoiste zapalenia jelit i pokrewne schorzenia.

Czy konopie mogą powodować problemy trawienne?

Choć wiele wskazuje na to, że konopie mogą w pewnym stopniu wspierać trawienie, niestety nie są pozbawione wad i w tym obszarze mogą wiązać się zarówno z krótkotrwałymi, jak i długofalowymi skutkami ubocznymi. Nie są one zwykle ciężkie ani zagrażające życiu, ale sprawiają, że marihuana nie będzie odpowiednia dla każdego, zwłaszcza dla osób zmagających się już z problemami ze strony układu pokarmowego.

Jak już wspomniano, odmiany konopi bogate w THC mogą pobudzać uwalnianie greliny, a tym samym nasilać uczucie głodu. U niektórych osób może jednak wystąpić efekt odwrotny. Każdy reaguje na konopie inaczej, co dotyczy również apetytu. Zamiast pobudzenia, łaknienie może zostać przez zioło zahamowane. Może to wynikać z nudności po przyjęciu dużych dawek marihuany albo z lęku i niepokoju, które czasem towarzyszą działaniu THC. Choć zwykle jest to reakcja krótkotrwała, może ona negatywnie odbić się na pracy układu trawiennego.

Jeśli chodzi o skutki długoterminowe, istnieje kilka schorzeń, które mogą rozwinąć się w wyniku przewlekłego używania konopi lub zostać przez nie zaostrzone. Występują one bardzo rzadko, ale mimo to warto je omówić.

Zespół hiperemesis kannabinoidowej

U osób przewlekle używających konopi może rozwinąć się tak zwany zespół hiperemesis kannabinoidowej, objawiający się napadami nudności i wymiotów oraz bólami brzucha. Choć schorzenie to występuje niezwykle rzadko, przypuszcza się, że wynika z zaburzeń w przekazywaniu sygnałów z przewodu pokarmowego do mózgu. Podczas gdy niewielkie ilości kannabinoidów są sprawnie obsługiwane przez układ endokannabinoidowy, nadmierne i długotrwałe używanie może sprawić, że część receptorów przestanie prawidłowo reagować na kannabinoidy, co prowadzi do opisanych dolegliwości.

Ulgę w przebiegu zespołu hiperemesis kannabinoidowej często przynoszą doraźne sposoby, takie jak gorąca kąpiel lub prysznic. U osób silnie dotkniętych tym problemem konieczne może być jednak całkowite zaprzestanie używania konopi, aby wyciszyć objawy.

Istnieją również doniesienia, że stosowanie miejscowych maści z kapsaicyną może przynieść poprawę osobom z tym zespołem. W jednym z badań wykazano, że u znacznej części pacjentów, którym podano krem z kapsaicyną, doszło do wyraźnego złagodzenia objawów somatycznych związanych z zespołem hiperemesis kannabinoidowej (Lee, 2021).

Ostre zapalenie trzustki wywołane używaniem konopi

Choć to również niezwykle rzadkie schorzenie, istnieje postać ostrego zapalenia trzustki, o której przypuszcza się, że może być zaostrzana, a nawet potencjalnie wywoływana przez intensywne używanie konopi. Podobnie jak w przypadku zespołu hiperemezy kannabinoidowej, ostre zapalenie trzustki może prowadzić do silnych nudności, wymiotów, a nawet gorączki. W jednym z badań (Barkin, 2017) zaobserwowano, że u części pacjentów, którzy sięgali po konopie, aby złagodzić objawy, dolegliwości w rzeczywistości nasilały się po każdym użyciu.

Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że to właśnie konopie odpowiadają za ostre zapalenie trzustki. Trzeba jednak podkreślić, że liczba dostępnych badań w tym obszarze jest bardzo ograniczona, a sama analiza rozpoczynała się dopiero, gdy pacjenci mieli już objawy. Może to oznaczać, że u badanych istniały wcześniej inne problemy zdrowotne, przez co wyniki nie pokazują jednoznacznie rzeczywistego wpływu konopi na rozwój tego schorzenia.

Dlaczego niektórzy odczuwają problemy trawienne po konopiach?

Jak zapewne już zauważyłeś, sama marihuana nie musi z zasady wywoływać problemów z trawieniem. Dlaczego więc u części osób wywołuje dolegliwości, a u innych nie? Choć przytoczone badania sugerują, że konopie mogą odgrywać w tym pewną rolę, w grę wchodzi wiele dodatkowych czynników.

By jasno określić wpływ marihuany na układ pokarmowy, potrzebne są zdecydowanie bardziej szczegółowe badania. Większość opisanych pacjentów to tak zwani „intensywni użytkownicy”, więc niewykluczone, że znaczenie ma dawka, częstotliwość oraz czas stosowania. Tego wciąż nie wiemy na pewno. Wygląda jednak na to, że marihuana rzadko jest jedyną przyczyną problemów trawiennych, z którymi bywa łączona.

Przyszłość badań nad marihuaną i układem pokarmowym

Nie da się ukryć, że używanie konopi ma swoje plusy. Podczas gdy część osób czerpie sporo korzyści z kannabinoidów takich jak THC, inni mogą znosić ich działanie znacznie gorzej. Dotyczy to ogólnie konopi, a szczególnie ich wpływu na apetyt oraz funkcjonowanie układu trawiennego.

To naprawdę bardzo zróżnicowany obraz. Wiemy, że konopie wywołują odmienne reakcje u różnych ludzi, dlatego tak ważne jest, aby podejmować świadome decyzje i dbać o siebie. Jeśli zauważysz jakiekolwiek niepożądane skutki związane ze stosowaniem konopi, przerwij ich używanie i skonsultuj się z lekarzem.

Mimo to z dużą ciekawością czekamy na kolejne badania, które dokładniej pokażą, jak konopie oddziałują na układ pokarmowy.

Adam Parsons

Adam Parsons – zawodowy dziennikarz specjalizujący się w tematyce konopi, copywriter i autor – od wielu lat współtworzy zespół Zamnesii. Na co dzień zajmuje się szerokim zakresem zagadnień: od CBD, przez psychodeliki, po wiele innych powiązanych tematów. Przygotowuje artykuły blogowe, poradniki oraz testuje i opisuje stale rosnącą gamę produktów.

Przeczytaj pełną biografię