Jak radzić sobie ze zgnilizną wierzchołkową papryki chili

Sucha zgnilizna wierzchołkowa nie jest, na szczęście, żadną prawdziwą zgnilizną. Choć wygląda tak, jakby końcówki naszych papryk zostały zaatakowane przez chorobę, w rzeczywistości tak nie jest. Kiedy owoce papryki nie mają dostępu do wystarczającej ilości wapnia, nie są w stanie wytwarzać nowej skórki, co prowadzi właśnie do zjawiska zwanego suchą zgnilizną wierzchołkową. Podobnie jak ludzie, rośliny z rodzaju Capsicum potrzebują wapnia, by zachować swoją wytrzymałość i stabilną strukturę – potraktuj go jak materiał budulcowy niezbędny do stworzenia „szkieletu” rośliny.

To nie zakaźne schorzenie jest dość łatwe do rozpoznania i równie proste do opanowania – a także do zapobiegania! Dzięki temu poradnikowi bez trudu uratujesz plony i zebrzesz obfity zbiór ostrych papryczek!

Co powoduje suchą zgniliznę wierzchołkową u ostrych papryk?

Sucha zgnilizna wierzchołkowa pojawia się, gdy roślina papryki ma zbyt utrudniony dostęp do wapnia. Bez niego nie jest w stanie prawidłowo budować nowej skórki w okolicy tzw. „końca kwiatowego”. Mówiąc prościej: sucha zgnilizna wierzchołkowa to skutek niedoboru wapnia.

Co ważne, problem rzadko wynika z faktycznego braku wapnia w podłożu. Znacznie częściej przyczyną jest coś, co uniemożliwia roślinie pobieranie lub transportowanie wapnia, przez co w samej roślinie dochodzi do jego niedoboru. Do potencjalnych przyczyn takiego stanu należą m.in.:

Nieprawidłowe nawadnianie

Zarówno nadmierne, jak i zbyt skąpe podlewanie ostrych papryk może prowadzić do niedoboru wapnia. Zbyt częste nawadnianie powoduje stres roślin i – co oczywiste – zwiększa zawartość wody w ich tkankach. Z czasem sprzyja to rozwojowi suchej zgnilizny wierzchołkowej owoców. Przyczyną, dla której przelanie skutkuje niedoborem wapnia, jest ograniczenie ilości tlenu docierającego do korzeni, co utrudnia im pobieranie składników odżywczych z podłoża.

Podobnie, choć w mniejszym stopniu, problemem może być również zbyt małe podlewanie. A właściwie – nieregularne podlewanie. Rośliny czują się najlepiej i są najmniej zestresowane, gdy otrzymują wodę w równych odstępach. Okresowe lekkie przesuszenie samo w sobie zwykle nie wywoła suchej zgnilizny wierzchołkowej, ale może dołożyć się do ogólnego stresu rośliny, który już sprzyja pojawieniu się tej choroby.

Czynniki ograniczające wzrost systemu korzeniowego

W praktyce wszystko, co w negatywny sposób wpływa na korzenie rośliny, może wywołać niedobór wapnia. Uszkodzone lub w jakikolwiek sposób zablokowane korzenie nie są w stanie efektywnie pobierać składników odżywczych.

Do najczęstszych przyczyn problemów z korzeniami należą:

• patogeny atakujące system korzeniowy
• zbita, nadmiernie ugnieciona gleba
• nieodpowiednia temperatura podłoża
• pH gleby poniżej 6

Papryka słodka Yolo Wonder (Capsicum annuum) – nasiona

(26)

(26)

Papryka słodka Yolo Wonder (Capsicum annuum) – nasiona

Zobacz produkt

Jak zapobiegać suchej zgniliźnie wierzchołkowej (blossom-end rot)

Jak w przypadku większości problemów, lepiej im zapobiegać, niż je leczyć. Zdrowe rośliny i dobrze utrzymane środowisko uprawy dają najlepsze plony i minimalizują ryzyko wystąpienia chorób. Mając to na uwadze, poniżej znajdziesz kilka sposobów, jak zapobiegać suchej zgniliźnie wierzchołkowej.

Podlewaj równomiernie i regularnie

Jak już wspomnieliśmy, równomierne podlewanie to klucz do zdrowego wzrostu papryki. Dzięki temu nie tylko ograniczysz ryzyko suchej zgnilizny wierzchołków, ale ogólnie utrzymasz rośliny w dobrej kondycji i zapobiegniesz wielu problemom. Regularne podlewanie nie polega wyłącznie na sztywnym trzymaniu się godzin, lecz na utrzymaniu właściwego poziomu wilgotności podłoża. Harmonogram, który każdorazowo zalewa rośliny, bardziej szkodzi, niż pomaga! Zazwyczaj przy podlewaniu warto dobrze przesiąknąć ziemię, ale jednocześnie zadbać o porządny drenaż, aby woda nie zalegała zbyt długo. Potem zostaw rośliny w spokoju, aż wierzchnia warstwa ziemi przeschnie. Sprawdź to palcem: jeśli gleba jest sucha mniej więcej do głębokości jednego paliczka, prawdopodobnie pora znów podlać. Innym – bardziej stresującym dla roślin – sposobem jest czekanie, aż same pokażą, że potrzebują wody; wyraźnie oklapłe liście to pewny znak pragnienia. Utrzymanie prawidłowej wilgotności podłoża to jedna z najprostszych i najskuteczniejszych metod ochrony roślin.

Zadbaj o nieograniczony wzrost korzeni

Dobra ziemia o odpowiedniej strukturze jest na wagę złota. Korzenie potrzebują dużo przestrzeni, żeby się rozrastać i „oddychać”, dlatego tak ważny jest dostęp tlenu. Luźne podłoże sprzyja też prawidłowemu odpływowi wody. Napełniając doniczkę, nie ugniataj ziemi – wypychasz w ten sposób powietrze i wolne przestrzenie, co ogranicza rozwój systemu korzeniowego. Po prostu wsyp podłoże do donicy i pozwól mu naturalnie się ułożyć. Zwróć też uwagę, by używać czystej, nieskażonej ziemi. Gleba z ogrodu lub z miejsc publicznych może zawierać patogeny, które zaatakują korzenie i zniszczą całą uprawę. Najlepiej przygotuj własną mieszankę glebową w kontrolowanych warunkach albo kup wysokiej jakości podłoże w centrum ogrodniczym.

Doniczka geotekstylna do przesadzania

(53)

(53)

Doniczka geotekstylna do przesadzania

Zobacz produkt

Sprawdź pH i w razie potrzeby skoryguj

Jeśli pH spadnie poniżej 6,0, korzenie papryki będą miały problem z pobieraniem wapnia. Większość dobrej jakości podłoży ma odczyn odpowiedni do uprawy ostrych papryk, ale jeśli tak nie jest, możesz go samodzielnie skorygować. Do podniesienia pH gleby możesz wykorzystać m.in.:

• Skorupki jaj
• Wapno
• Mączkę kostną
• Roztwór soli Epsom

Po skorygowaniu odczynu sprawdź glebę miernikiem pH, aby upewnić się, że mieści się w odpowiednim zakresie.

Stosuj odpowiedni, wysokiej jakości nawóz

Stosowanie dobrej jakości nawozów naprawdę się opłaca. Nawozy do pomidorów lub papryki w pełni nadają się także do ostrych papryczek, a każdy porządny produkt będzie zawierał odpowiednią ilość wapnia. Jeśli korzystasz z dobrego nawozu, możesz mieć pewność, że sucha zgnilizna wierzchołkowa nie wynika z niedożywienia roślin, lecz z innego problemu.

Jak zwalczać suchą zgniliznę wierzchołkową

Jeśli zauważysz, że na Twoich roślinach pojawia się sucha zgnilizna wierzchołkowa, nie ma powodu do paniki. Oczywiście to nie jest dobra wiadomość, ale wcale nie musi oznaczać katastrofy. Zastosuj poniższe kroki, aby ograniczyć problem.

Usuń porażone owoce

Pierwszym krokiem jest usunięcie porażonych owoców. Rośliny mogą kierować do nich nieproporcjonalnie dużo wapnia, próbując je „wyleczyć”, co sprzyja pojawianiu się zgnilizny wierzchołkowej na nowo zawiązujących się owocach. Usunięcie chorych owoców daje młodszym szansę na prawidłowy rozwój.

Popraw poziom wilgotności gleby

Jeśli wykluczyłeś przelanie jako przyczynę zgnilizny wierzchołkowej, poprawa wilgotności podłoża może bardzo pomóc. Masz na to dwa główne sposoby.

Zwiększenie ilości materii organicznej w glebie pomaga zatrzymywać wodę i ogranicza wahania jej zawartości. W praktyce oznacza to stabilniejsze warunki dla systemu korzeniowego.

Alternatywnie możesz zastosować organiczną ściółkę na powierzchni gleby – świetnie zatrzymuje wilgoć i ogranicza parowanie. Dzięki temu środowisko wokół korzeni staje się bardziej stabilne, a ich kondycja powinna się wyraźnie poprawić.

Pomóż roślinom lepiej przyswajać wapń

Podobnie jak wcześniej, podniesienie pH gleby może ułatwić roślinom pobieranie wapnia z podłoża i transportowanie go do owoców. Aby zwiększyć pH i poprawić dostępność wapnia, postępuj zgodnie z poniższymi krokami.

Dolistny oprysk wapniowy

Jako doraźne rozwiązanie pomocny może być oprysk dolistny z wapniem. Preparat rozpylasz bezpośrednio na liście, a roślina zaczyna wchłaniać wapń niemal od razu. To świetny sposób, by szybko dostarczyć jej dawkę wapnia, podczas gdy ustalasz faktyczną przyczynę problemu i pracujesz nad jej usunięciem.

Oprysk dolistny a zapobieganie szkodnikom

Jeśli chcesz zapobiec suchym zgorzelnom wierzchołków owoców, możesz wprowadzić prosty zabieg, który ma przy tym miły efekt uboczny: odstrasza dwa największe utrapienia papryki – mszyce i przędziorki. Ponieważ woda z kranu zawiera wapń, możesz wykorzystać ją jako bardzo łagodny oprysk dolistny. Wystarczy napełnić opryskiwacz ciśnieniowy i obficie zamgławiać rośliny po ustąpieniu największego upału w ciągu dnia – zwykle po godzinie 16:00.

Zacznij, gdy młode rośliny dobrze się ukorzenią, tzn. mają co najmniej 5 par właściwych liści, i powtarzaj zabieg codziennie (z wyjątkiem chłodnych lub deszczowych dni). Krótkotrwałe, wyraźne podniesienie wilgotności względnej (RH) stworzy niesprzyjające warunki dla mszyc i przędziorków, ponieważ wysoka wilgotność utrudnia im oddychanie przez drobne tchawki w ich pancerzu.

Czy ostre papryki z suchą zgnilizną wierzchołków są bezpieczne do jedzenia?

Jeżeli masz pewność, że to tylko sucha zgnilizna wierzchołkowa owoców, a nie infekcja bakteryjna ani faktyczna zgnilizna, takie papryki można bez obaw zjeść. Wystarczy odciąć porażone fragmenty owocu – reszta będzie nadawać się do spożycia.

Warto po prostu kierować się zdrowym rozsądkiem. Jeśli papryka wygląda świeżo i apetycznie, najpewniej jest w porządku. Jeśli natomiast jej zapach lub wygląd budzą wątpliwości, lepiej od razu wyrzucić ją do kosza!

Sucha zgnilizna wierzchołkowa: naprawdę jest się czego bać?

Choć jest to irytujące, sucha zgnilizna wierzchołkowa wcale nie oznacza katastrofy przy uprawie ostrych papryk. Rośliny nie są zainfekowane, problem nie jest zakaźny, owoce nadal nadają się do jedzenia, a do tego stosunkowo łatwo go opanować – mogłoby być znacznie gorzej!

Zapobieganie suchej zgniliźnie wierzchołkowej zazwyczaj nie jest trudne, ale czasem mimo wszystko się pojawia. Mając pod ręką informacje powyżej, powinieneś bez problemu rozpoznać przyczynę i znaleźć rozwiązanie – a najlepiej zapobiec problemowi, zanim się rozwinie. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, wciąż możesz liczyć na obfite zbiory papryczek chilli!

Luke Sumpter

Luke Sumpter, absolwent kierunku Clinical Health Sciences (BSc Hons) i pasjonat uprawy roślin, od ponad siedmiu lat pracuje jako zawodowy dziennikarz oraz autor specjalizujący się w tematyce konopi i nauk medycznych.

Przeczytaj pełną biografię