Czym jest kurkuma (Curcuma longa)?

Jeśli dokładnie przyjrzysz się przyprawom w swojej kuchennej szafce, z dużym prawdopodobieństwem znajdziesz słoiczek mielonej kurkumy. Choć najczęściej kojarzymy ją z gotowaniem, wiele osób może być zaskoczonych, jak wysoko ceni się kurkumę w świecie naturalnych suplementów. Mając to na uwadze, przedstawimy teraz wszystko, co warto wiedzieć o tej niezwykłej przyprawie.

Czym właściwie jest kurkuma?

Kurkuma, znana też jako Curcuma longa, należy do rodziny imbirowatych i pochodzi z Indii oraz Azji Południowo-Wschodniej. Roślina wytwarza kłącza (korzenie), które zbiera się i najczęściej wykorzystuje w kuchni.

Tradycyjnie kłącza suszy się i mieli na proszek kurkumowy – o intensywnej żółto‑pomarańczowej barwie, często dodawany do dań kuchni azjatyckiej, by nadać im wyrazisty kolor i smak nieco przypominający czarny pieprz. Kurkuma to niezwykle wszechstronna przyprawa, która także dziś jest powszechnie stosowana na całym świecie.

Świetnie sprawdza się również jako składnik suplementów diety, ponieważ przypisuje jej się wiele potencjalnych właściwości. Do tego tematu wrócimy za chwilę.

Naturalna detoksykacja

(2)

(2)

Naturalna detoksykacja

Zobacz produkt

Skąd pochodzi kurkuma

Jak już wspomniano, kurkuma pochodzi z Indii oraz Azji Południowo-Wschodniej i ma niezwykle długą historię, ściśle związaną z hinduizmem i buddyzmem. Co więcej, sproszkowana kurkuma była dawniej używana do barwienia szat kapłanów i mnichów.

Kurkuma a kurkumina

Podczas lektury artykułów o kurkumie bardzo często w tym samym zdaniu pojawia się też kurkumina – i nie bez powodu. Kurkuma to przyprawa otrzymywana z kłączy rośliny Curcuma longa, natomiast kurkumina jest jej głównym, aktywnym związkiem – tzw. „kurkuminoidem” – który najbardziej interesuje naukowców.

Kurkumina wpływa na poziom przeciwutleniaczy w organizmie i wykazuje szereg innych, intrygujących właściwości. Z tego względu w przypadku suplementów z kurkumą na etykiecie najczęściej podaje się właśnie stężenie kurkuminy w produkcie.

Na co pomaga kurkuma?

Wspomnieliśmy już, że kurkuma może oferować cały szereg korzyści zdrowotnych, ale do czego dokładnie się przydaje? I dlaczego jest tak chętnie wykorzystywana jako kluczowy składnik suplementów diety?

Może Cię zaskoczyć, jak silnie kurkuma powiązana jest z układem odpornościowym, zdrowiem serca, a nawet pracą mózgu. Przyjrzyjmy się temu krok po kroku.

Kurkuma a układ odpornościowy

Różne badania naukowe oceniały kurkuminę pod kątem jej właściwości przeciwutleniających i przeciwzapalnych. Wykazano w nich, że może ona wpływać na działanie układu odpornościowego, oddziałując na limfocyty B i T oraz komórki NK (natural killer). Komórki te regulują produkcję przeciwciał w organizmie człowieka i pomagają usuwać chorobotwórcze drobnoustroje. W badaniu klinicznym z 2007 roku wykazano, że podawanie kurkumy w niskich dawkach może nasilać odpowiedź przeciwciał (Jagetia & Aggarwal).

Choć badania nad farmakologicznym działaniem kurkumy są wciąż na wczesnym etapie, dotychczasowe wyniki sugerują korzystny wpływ tej przyprawy na funkcjonowanie układu odpornościowego.

Kurkuma a zdrowie serca

Kurkuma zyskała również rozgłos w kontekście zdrowia serca. Wstępne badania sugerują, że poprzez wpływ na układ odpornościowy i procesy oksydacyjne kurkuma może oddziaływać na układ sercowo‑naczyniowy, wskazując możliwy mechanizm jej działania na serce (Sharifi-Rad i in., 2020).

Dodatkowo, w badaniu klinicznym z 2017 roku przez 12 tygodni obserwowano wpływ kurkuminy u osób w średnim wieku i stwierdzono, że związek ten może poprawiać czynność śródbłonka tętnic oporowych (Jiang i in.).

W innym badaniu 121 pacjentów po niedawno przebytym zabiegu pomostowania aortalno-wieńcowego otrzymywało 4 gramy kurkumy dziennie, aby ocenić kardioprotekcyjny potencjał kurkuminoidów (Wongcharoen i in., 2012). Choć potrzeba więcej przekrojowych badań klinicznych, aby w pełni zrozumieć wpływ kurkumy na zdrowie serca, dotychczasowe wyniki zdecydowanie wskazują na obiecujący kierunek.

Kurkuma a funkcje mózgu

Wpływ kurkumy na funkcjonowanie mózgu jest dziś uważnie badany przez lekarzy i naukowców. W jednym z badań trwającym 18 miesięcy pacjentom podawano 90 mg kurkuminy dwa razy dziennie (Small i in., 2018). Wyniki wykazały u większości uczestników wskaźniki świadczące o poprawie pamięci i ogólnej sprawności poznawczej.

Nie trzeba dodawać, że mózg to niezwykle złożony organ, jednak wstępne badania sugerują, że kurkumina może opóźniać, a nawet potencjalnie odwracać objawy choroby Alzheimera (Dong i in., 2012). Wykazano, że kurkumina zwiększa produkcję białka obecnego w mózgu i rdzeniu kręgowym. Jest to tak zwany mózgowy czynnik neurotroficzny (BDNF), który pomaga utrzymywać komórki nerwowe w dobrej kondycji i zapewnia prawidłową komunikację między nimi—proces kluczowy dla uczenia się i zapamiętywania.

Różne formy kurkumy

Jeśli chodzi o spożywanie kurkumy, do wyboru jest naprawdę sporo form. Oczywiście możesz po prostu sięgnąć po słoiczek z przyprawą z kuchennej szafki i dodać szczyptę sproszkowanej kurkumy do swoich ulubionych potraw. Niektórzy posypują nią nawet poranną kawę lub herbatę, aby dodać napojowi pieprznego, bogatego w przeciwutleniacze akcentu.

Osoby szukające bardziej skoncentrowanej dawki kurkuminy mogą sięgnąć po szeroką gamę suplementów i ekstraktów z kurkumy, z których część zawiera nawet do 98% kurkuminoidów. Suplementy z kurkumą dostępne są w formie kapsułek lub można je dodawać do różnych napojów.

Innym sposobem przyjmowania kurkumy jest gorący napój znany jako „złote mleko”. To rozgrzewające latte przygotowuje się zazwyczaj z mleka kokosowego, substancji słodzącej i solidnej porcji kurkumy. W efekcie powstaje napój wzmacniający odporność, który smakuje znacznie lepiej, niż mogłoby się wydawać.

Czy suplementy z kurkumą są bezpieczne?

Jak wspomniano w przytoczonych wcześniej badaniach, kurkuma i zawarta w niej kurkumina mają korzystny profil bezpieczeństwa i są na ogół dobrze tolerowane. Ponieważ wysokiej jakości suplementy zawierają ściśle określoną ilość kurkumy, ryzyko przyjęcia zbyt dużej dawki jest bardzo niewielkie. U części osób mogą się jednak pojawić łagodne działania niepożądane, takie jak rozstrój żołądka czy ból głowy. Dodatkowo osoby stosujące leki przeciwzakrzepowe powinny skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji kurkumą.

Ogólnie rzecz biorąc, suplementy z kurkumą są bezpieczne i wygodne w stosowaniu, co czyni je świetnym sposobem na poznanie pełni możliwości tej legendarnej przyprawy. Jeśli więc zastanawiasz się, jak kurkuma może wpłynąć na Twój organizm, teraz jest doskonały moment, by przekonać się o tym na własnej skórze!

Adam Parsons

Adam Parsons – zawodowy dziennikarz specjalizujący się w tematyce konopi, copywriter i autor – od wielu lat współtworzy zespół Zamnesii. Na co dzień zajmuje się szerokim zakresem zagadnień: od CBD, przez psychodeliki, po wiele innych powiązanych tematów. Przygotowuje artykuły blogowe, poradniki oraz testuje i opisuje stale rosnącą gamę produktów.

Przeczytaj pełną biografię