Najczęstsze szkodniki i choroby papryczek chili

Uprawa roślin — czy to marihuany, słoneczników, czy papryczek chili — świetnie wpływa na ciało, umysł i samopoczucie. Rośliny papryczek chili należą do najłatwiejszych i najbardziej satysfakcjonujących w uprawie: pozwalają podkręcić kuchnię i przy okazji sporo nauczyć się o ogrodnictwie.

Częścią każdej uprawy jest nauka, jak zapobiegać, rozpoznawać i zwalczać bakteryjne, wirusowe, grzybowe oraz owadzie zakażenia i inwazje szkodników. Ten przewodnik pokazuje najczęstsze problemy, które mogą pojawić się przy uprawie papryczek chili, oraz sposoby radzenia sobie z nimi.

Najczęstsze bakterie i wirusy atakujące papryczki chili

Nie tylko ludzie mogą łapać infekcje i przez to cierpieć. Papryczki chilli też chorują – ze szkodą zarówno dla siebie, jak i dla nas. Chora roślina chilli to nieszczęśliwa roślina, która nie wyda tak obfitych plonów, jakich oczekujemy.

Dlatego umiejętność rozpoznawania i zwalczania najczęstszych chorób papryczek, a następnie przywracania zainfekowanych roślin do pełni zdrowia, jest kluczowa w uprawie chilli.

Poniżej znajdziesz kilka najczęściej występujących problemów.

Bakteryjna plamistość

Xanthomonas campestris pv. vesicatoria wywołuje powstawanie plam na liściach i owocach papryczek chili (oraz pomidorów). To bardzo agresywna choroba bakteryjna, która potrafi sprawić sporo problemów. Najczęściej jest obecna w roślinie już od nasiona – przenosi się z rośliny matecznej. Dlatego absolutnie nie należy wysiewać nasion papryki pochodzących z roślin porażonych bakteryjną plamistością.

Pozytywna wiadomość jest taka, że nasiona dobrej jakości powinny być wolne od tej infekcji. Warto też ograniczać wilgotność i nadmierne zawilgocenie uprawy – to kolejny skuteczny sposób, by trzymać tę bakterię w ryzach, ponieważ, jak wiele innych patogenów i szkodników, najlepiej rozwija się w środowisku wilgotnym.

Objawy

• Zagłębione plamy na liściach z czarnym środkiem i żółtą obwódką, dorastające nawet do ¼ cala
• Wypukłe, przypominające strupy plamki na spodniej stronie liści
• Wypukłe plamy na owocach chili
• Jeśli choroba się utrzymuje, liście zaczynają żółknąć, więdnąć i ostatecznie opadają
• Owoce z czasem gniją

Rozwiązanie

• Używaj zdrowych, dobrej jakości nasion lub klonów
• Stosuj świeżą ziemię albo taką, o której wiesz, że jest wolna od zanieczyszczeń i patogenów
• Gdy tylko zauważysz objawy infekcji, natychmiast usuń porażone części rośliny
• Dbaj o regularne, zrównoważone nawożenie papryki – silne, dobrze odżywione rośliny lepiej radzą sobie z chorobami
• Oprysk dolistny fungicydem miedziowym pomaga skutecznie zwalczać bakteryjną plamistość liści

Bakteryjna mokra zgnilizna

Miękka zgnilizna bakteryjna to choroba wywoływana przez kilka gatunków bakterii, m.in. Erwinia, Pectobacterium oraz Pseudomonas. Atakuje całą roślinę, ale szczególnie agresywnie poraża owoce, sprawiając, że więdną, miękną i gniją. Bakterie te bytują w glebie i najlepiej rozwijają się w ciepłych, wilgotnych warunkach. Do roślin wnikają przez uszkodzenia tkanek – pęknięcia, rany mechaniczne lub ślady po żerowaniu szkodników.

Choroby tej nie należy mylić z miękką zgnilizną wierzchołkową, która jest skutkiem niedoboru wapnia. Obie dolegliwości mogą wyglądać podobnie – owoce stopniowo gniją i zapadają się – jednak ich przyczyny oraz stopień zagrożenia dla rośliny są zupełnie inne.

Objawy

• Ciemniejące nerwy liści i martwica tkanki
• Wilgotne, zapadnięte plamy na liściach, łodygach i owocach
• Z czasem cały owoc staje się wodnisty, gnije i odpada od rośliny

Rozwiązanie

• Utrzymuj możliwie niską temperaturę i suchy klimat
• Unikaj uszkadzania roślin
• Usuwaj fragmenty roślin, co do których podejrzewasz, że są porażone
• Nie dopuszczaj, aby rośliny stykały się ze sobą
• Zachowuj wysokie standardy higieny
• Rozważ usunięcie silnie porażonych roślin

Werticilioza (verticillium wilt)

Najczęściej występuje na terenach, gdzie dawniej uprawiano tytoń. To groźna bakteria, która potrafi doprowadzić do konieczności masowego zniszczenia roślin.

Trudno ją szybko rozpoznać, ponieważ zakażenie blokuje wiązki przewodzące rośliny, uniemożliwiając transport wody w jej obrębie. Z czasem roślina całkowicie więdnie, a następnie zapada się i obumiera. Gdy tylko rozpoznasz u niej werticyliozę, chory egzemplarz trzeba natychmiast usunąć, aby nie zaraził pozostałych.

Jeśli podejrzewasz, że Twoja roślina cierpi na tę chorobę, podlej ją i obserwuj reakcję. Być może jest tylko odwodniona. Jeżeli mimo podlewania nie widać poprawy, najprawdopodobniej dzieje się coś poważniejszego.

Objawy

• Żółknięcie i więdnięcie liści, często zaczynające się po jednej stronie rośliny, a następnie przenoszące się na drugą
• Wewnętrzne tkanki przewodzące mogą wyglądać na brązowe i zgniłe

Rozwiązanie

• Usuń porażone rośliny
• Zwalczaj szkodniki — mogą przenosić infekcję z jednej rośliny na drugą
• Wzbogacaj glebę pożytecznymi bakteriami

Wirus smug tytoniowych (TEV) / wirus mozaiki tytoniowej (TMV)

Te wirusy są nieodwracalne i ostatecznie doprowadzają roślinę do śmierci. Niektóre odmiany papryki mają wrodzoną odporność na określone wirusy tytoniowe i uprawa właśnie takich roślin to dobry sposób, by całkowicie zminimalizować ryzyko infekcji. Wciąż jednak istnieją szczepy wirusa, które mogą porazić praktycznie każdą roślinę.

Wirus mozaiki tytoniu rozprzestrzenia się głównie przez tzw. „transmisję mechaniczną”, czyli dotykanie zainfekowanej rośliny, a następnie zdrowej. Dlatego jeśli podejrzewasz infekcję, zachowaj szczególną ostrożność przy pracy z roślinami. Wirus smugowatości tytoniu może być przenoszony w podobny sposób, ale także przez owady ssące sok roślinny, takie jak mszyce.

Choć porażone rośliny trzeba usunąć, owoce, które zdążyły wytworzyć, nadają się do spożycia, więc plon nie musi zostać całkowicie zmarnowany.

Objawy

• Zielone liście z żółtymi, marmurkowymi plamami
• Pofałdowana, nierówna skórka owoców
• Spowolniony wzrost roślin
• Zmniejszone plonowanie

Rozwiązanie

• Umyj ręce, jeśli podejrzewasz, że miałeś kontakt z zakażoną rośliną
• Trzymaj swoje rośliny z dala od chwastów, które mogą przenosić wirusy lub być siedliskiem szkodników je roznoszących
• Dbaj o skuteczną ochronę przed szkodnikami

Najczęstsze grzyby atakujące papryczki chili

Bakterie i wirusy to nie jedyne zagrożenia czyhające na twoje papryczki chili. Również niektóre grzyby mogą uznać twoje rośliny za idealne miejsce do zasiedlenia. Niestety, taka „współpraca” rzadko wychodzi chili na dobre!

Zgorzel siewek (damping off)

Damping off to ogólne określenie choroby młodych roślin, które padają ofiarą różnych infekcji grzybowych, ostatecznie prowadzących do ich zamierania. Najczęściej problem pojawia się w warunkach wysokiej wilgotności, niskiej temperatury i słabej cyrkulacji powietrza.

Objawy

• Siewki w ogóle nie wschodzą
• Brązowe plamy na liściach siewek
• Brunatnienie dolnej części łodygi
• Śluzowate, miękkie liście
• Siewki przewracają się i zamierają

Rozwiązanie

• Nie przelewaj roślin – nadmiar wody tylko sprzyja rozwojowi grzybów
• Używaj mat grzewczych dla siewek i lamp do doświetlania, aby utrzymać wyższą temperaturę – wzmocnisz w ten sposób rośliny, a jednocześnie osłabisz grzyby
• Dbaj o czystość rąk i narzędzi, by nie zanieczyszczać siewek zarodnikami grzybów

Chusteczki alkoholowe (100 szt.)

(167)

(167)

Chusteczki alkoholowe (100 szt.)

Zobacz produkt

Antraknoza

Za tę chorobę odpowiadają grzyby Colletotrichum piperatum oraz C. capsici. W przeciwieństwie do niektórych innych infekcji opisanych w tym artykule, antraknoza nie zawsze ma ciężki przebieg i przy odpowiedniej pielęgnacji można sobie z nią poradzić. Co więcej, dopóki nie wymknie się spod kontroli, nie powinna poważnie zaszkodzić Twoim plonom.

Atakuje w równym stopniu paprykę słodką i ostre papryczki chili, a najłatwiej rozprzestrzenia się w warunkach ciepłych, wilgotnych i słabo wentylowanych. Utrzymywanie zdrowego, przewiewnego środowiska uprawy w dużej mierze pomaga więc zapobiec pojawieniu się problemu.

Objawy

• Wgłębione, brunatne plamy na owocach
• Pojawienie się różowych lub żółtych skupisk zarodników

Rozwiązanie

• Usuń porażone owoce — to często w zupełności wystarczy
• Wysiewaj nasiona wyłącznie ze zdrowych roślin
• Przy silnym porażeniu zastosuj naturalny fungicyd

Mączniak prawdziwy

Mączniak prawdziwy to grzybicza choroba roślin, powszechnie występująca w świecie roślin. Choć potrafi sprawić sporo kłopotów, zazwyczaj jest dość łatwa do opanowania i wcale nie oznacza katastrofy dla uprawy.

Za infekcję odpowiada grzyb Leveillula taurica. Najczęściej atakuje starsze liście tuż przed zawiązywaniem owoców lub w jego trakcie, choć może pojawić się na każdym etapie wzrostu. Rozwija się i rozprzestrzenia szczególnie szybko w ciepłych, wilgotnych warunkach.

Objawy

• Plamisty, biały, mączysty nalot na liściach
• Liście ostatecznie opadają
• Odsłonięte owoce mogą ulec oparzelinie słonecznej

Rozwiązanie

• Odpowiednia wentylacja jest kluczowa, by uniknąć tego problemu
• Czasem wystarczy usunąć porażone liście
• W niektórych przypadkach konieczne może być zastosowanie fungicydu lub oprysku dolistnego z siarki i wodorowęglanu potasu, aby całkowicie zlikwidować infekcję

Zaraza fytoftoroza (Phytophthora blight)

Zaraza phytophthora to tylko jeden z rodzajów zarazy roślin, ale wszystkie działają podobnie i w zbliżony sposób się rozprzestrzeniają.

To patogeny glebowe, które mogą doprowadzić nawet do całkowitego zamierania roślin. Choć bytują w glebie, nie wnikają do roślin bezpośrednio przez korzenie, lecz przez dolne liście. Podczas deszczu lub podlewania zarodniki są rozpryskiwane z podłoża ku górze, trafiają na najniżej położone liście i w ten sposób rozpoczyna się infekcja.

Objawy

• Duże, brunatne plamy na liściach prowadzące do więdnięcia
• Brązowy lub czarny nalot u podstawy łodygi
• Zgnilizna korzeni
• Zgnilizna owoców
• Obumarcie rośliny

Rozwiązanie

• Sadź rośliny w donicach lub podwyższonych grządkach, aby zapewnić dobry drenaż – ten patogen najczęściej występuje w naturalnej glebie
• Jeśli to niemożliwe, usyp wokół podstawy krzaczka papryki niewielki kopczyk ziemi, by zapobiec zaleganiu wody
• Warstwa ściółki u nasady rośliny dodatkowo ograniczy rozchlapywanie wody na dolne liście
• Unikaj nadmiernego podlewania
• Używaj dobrej jakości podłoża

Najczęstsze szkodniki papryczek chili

Skoro omówiliśmy już różne typy infekcji, pora przyjrzeć się bardziej powszechnym (i znacznie bardziej ruchliwym) szkodnikom, które uwielbiają żerować na roślinach chili i się na nich zadomawiać.

Przędziorki

Te szkodniki żyją na krzakach papryczek chili i żywią się nimi. Przędziorki składają jaja bezpośrednio na roślinie, a świeżo wyklute larwy zaczynają wysysać z niej soki i składniki odżywcze. Jeśli nie zareagujesz na czas, roślina może ostatecznie obumrzeć.

Objawy

• Złogi jaj wzdłuż nerwów liści
• Widoczne szkodniki (choć mogą być zbyt małe, by je dostrzec)
• Uszkodzenia liści lub ich zwijanie się
• Ciemne plamy na liściach
• Części rośliny pokryte delikatną pajęczyną

Rozwiązanie

• Zachowaj odstępy między roślinami, aby ograniczyć rozprzestrzenianie się szkodników
• Stosuj opryski olejem neem, by zwalczyć wyklute przędziorki
• Ostatecznie musisz pozbyć się także jaj, więc wprowadzenie pożytecznych organizmów może okazać się konieczne

Phytoseiulus persimilis to drapieżny roztocz żywiący się przędziorkami oraz ich jajami. Gdy inwazja ustąpi, P. persimilis po prostu wymrze z braku pokarmu. W uprawie plenerowej warto dodatkowo sprzyjać pojawianiu się innych naturalnych wrogów szkodników, na przykład biedronek, aby utrzymać je w ryzach.

Koślik paprykowy

Ryjkowiec pieprzowy atakuje papryczki chili wyjątkowo agresywnie i bez wybrzydzania. Uważa się, że potrafi zasiedlić i zniszczyć praktycznie każdy znany gatunek papryki, dlatego jest jednym z największych koszmarów każdego hodowcy chili.

Dorosłe osobniki wygryzają tkanki w młodych owocach i pąkach, wwiercają się w działki kielicha i tam składają jaja. Larwy po wylęgu drążą tunele w miąższu aż do nasion, czego skutkiem jest zamieranie owoców. Ponieważ ryjkowce rozwijają się i rozmnażają bardzo szybko, populacja łatwo wymyka się spod kontroli i w krótkim czasie potrafi zniszczyć całe plony.

Objawy

• Gnijące owoce
• Gnijące pąki liściowe
• Widoczne oznaki inwazji szkodników

Rozwiązanie

• Trzymaj rośliny w odstępie od siebie, aby zapobiec przenoszeniu szkodników i chorób między nimi.
• Uprawiaj papryki z dala od innych roślin z rodziny psiankowatych, w tym chwastów, które mogą być żywicielami wołka paprykowego.
• Niektóre gatunki pasożytniczych os potrafią żerować na wołkach paprykowych, jednak zazwyczaj nie są na tyle skuteczne, by całkowicie zlikwidować inwazję.
• Możliwe jest zastosowanie środka owadobójczego (jeśli bardzo zależy ci na uratowaniu papryczek). Jeśli się na to zdecydujesz — a niektórzy uznaliby, że lepiej pozwolić plonom obumrzeć — wybierz preparat wyrządzający możliwie najmniej szkód. Na przykład taki, który nie zagraża pszczołom odwiedzającym kwiaty twoich papryczek.

Muchówki żerujące w papryce

To małe, biało-żółte larwy, które wgryzają się do środka strąków, przez co te przedwcześnie czerwienieją, a następnie gniją. W porównaniu z innymi szkodnikami i chorobami opisanymi w tym artykule są stosunkowo niegroźne i można je skutecznie zwalczyć przy odpowiedniej obserwacji i szybkiej reakcji.

Czerw paprykowy to larwalna postać muchówki, która składa jaja na roślinach papryki. Problemem jest sama mucha, ponieważ składa jaja, ale to larwy wgryzają się do owoców i je wyjadają.

Objawy

• Gnijące i przedwcześnie czerwieniejące owoce
• Otwory wydrążone w owocach
• Widoczne larwy

Rozwiązanie

• Usuń zainfekowane owoce
• Trzymaj rośliny w odpowiedniej odległości od siebie
• Lepowe pułapki przyciągają dorosłe muszki, które inaczej mogłyby składać jaja na twoich roślinach

Inwazje szkodników na papryczkach chili – czy jest się czego bać?

Wiele, jeśli nie większość, upraw papryczek chili przebiega od nasiona aż po zbiór bez żadnych problemów. A nawet gdy coś pójdzie nie tak, rośliny bardzo często potrafią poradzić sobie same — w końcu od setek milionów lat rozwijają mechanizmy obronne; właśnie dlatego chili są ostre!

Od czasu do czasu jednak, zwłaszcza w ciasnych, wilgotnych uprawach, mogą pojawić się infekcje i szkodniki. Najczęściej, przy odrobinie wiedzy, troski i systematycznej pielęgnacji, da się je opanować bez większych szkód dla ukochanych roślin. Utrzymywanie właściwych warunków uprawy oraz regularna obserwacja uprawy pozwolą Ci uniknąć najgorszych scenariuszy — i jednocześnie lepiej „poznać” swoje rośliny.

Max Sargent

Max pisze od ponad dekady, a w ostatnich latach wyspecjalizował się w dziennikarstwie konopnym i psychodelicznym. Tworzył treści m.in. dla Zamnesia, Royal Queen Seeds, Cannaconnection, Gorilla Seeds, MushMagic i innych marek, dzięki czemu świetnie zna różne segmenty tej branży.

Przeczytaj pełną biografię