Kompletny przewodnik po różeńcu górskim

Świat roślin aż kipi od dobra! Dostarcza nam żywności, kosmetyków, leków, a nawet substancji o działaniu psychoaktywnym – naprawdę ma nam wiele do zaoferowania. W tym artykule przyglądamy się roślinie zwanej różeńcem górskim (rhodiola). Znana z tradycyjnych rosyjskich, chińskich i greckich systemów leczniczych, według niektórych źródeł korzeń tej rośliny może wspierać wytrzymałość, funkcje poznawcze i nie tylko.

Poniżej omówimy historię tej rośliny oraz część badań dotyczących jej potencjalnych korzyści prozdrowotnych.

Czym jest rhodiola?

Rhodiola (Rhodiola rosea) to kwitnąca roślina występująca w północnej Europie i Azji, znana pod wieloma nazwami – takimi jak złoty korzeń, korzeń różany czy królewska korona. W naturalnych warunkach rośnie na dużych wysokościach. Różeniec ma jeden żółty kwiat na szczycie pędu oraz liczne zielone liście wyrastające poniżej.

Rhodiola często zaliczana jest do ziół o działaniu holistycznym, jednak to nie liście ani kwiaty, lecz korzeń zawiera ponad 140 interesujących związków czynnych.

Różeniec górski i żeń-szeń

(6)

(6)

Różeniec górski i żeń-szeń

Zobacz produkt

Czy rhodiola i ashwagandha to to samo?

Różeniec górski i ashwagandha to dwa odmienne gatunki roślin, pochodzące z różnych części świata. Ashwagandha rośnie w gorącym, suchym klimacie, typowym dla Afryki Północnej, Azji Zachodniej i Południowej, i od wieków jest wykorzystywana w ajurwedzie, tradycyjnym systemie medycyny indyjskiej.

Mimo to mają też pewne cechy wspólne.

Obie rośliny są przez niektórych uważane za wspierające koncentrację. Właśnie dlatego wiele osób sięga po ashwagandhę i różeniec jednocześnie, licząc na połączenie ich potencjalnych korzyści.

Historia różeńca górskiego

Różeniec górski ma bardzo długą historię stosowania. Od tradycyjnej medycyny chińskiej, przez starożytną Grecję i Rosję, aż po kultury wikingów – w wielu miejscach świata poszukiwano „złotego korzenia” ze względu na jego potencjalne właściwości.

Najczęściej korzeń Rhodiola rosea parzono jak herbatę i w takiej postaci go spożywano. Był niezwykle ceniony, przypisywano mu dużą wartość, a niekiedy wręcz budził zazdrość.

W Rosji, jeśli jakaś rodzina odkryła stanowisko różeńca, zwykle utrzymywała jego położenie w tajemnicy, a samym korzeniem handlowano jak cennym towarem, wymieniając go na żywność, wino i inne dobra. W starożytnych Chinach kupcy wysyłani byli aż na Syberię i wracali z „złotym korzeniem” oraz innymi rarytasami. Podobnie greccy handlarze zapuszczali się na północ, na tereny dzisiejszej Gruzji, by zdobyć korzeń różeńca.

W niektórych regionach świata różeniec wciąż pozostaje mało znany. W Rosji natomiast od przeszło stulecia jest popularnym suplementem i łatwo dostępnym produktem. Obecnie przeżywa też swój renesans w Europie Zachodniej.

Jakie mogą być potencjalne korzyści ze stosowania różeńca górskiego?

Różeniec górski przypisuje się wielu możliwym korzyściom, ale dla większości z nich wciąż brakuje solidnych dowodów naukowych. Poniżej przyglądamy się dostępnym badaniom i temu, w jaki sposób korzeń różeńca może potencjalnie wpływać na organizm.

Różeniec górski a stres

W badaniu z 2018 roku naukowcy podawali ekstrakt z różeńca górskiego uczestnikom cierpiącym na wypalenie spowodowane stresem, aby sprawdzić, czy roślina ta wywiera istotny wpływ na organizm (Kasper i Dienel). 118 osób przyjmowało 400 mg różeńca dziennie przez 12 tygodni. Badacze zaobserwowali statystycznie istotne zmiany, przy czym najbardziej wyraźna poprawa nastąpiła już w pierwszym tygodniu. Utrzymywała się ona przez cały okres trwania badania.

Warto jednak podkreślić, że w tym eksperymencie nie zastosowano grupy kontrolnej przyjmującej placebo, dlatego nie można z całkowitą pewnością stwierdzić, że obserwowane efekty wynikały wyłącznie z działania różeńca górskiego.

Różeniec górski a zmęczenie

Różeniec górski od dawna był stosowany w tradycyjnych praktykach przez osoby zmagające się ze zmęczeniem, a współczesne badania coraz dokładniej przyglądają się temu zastosowaniu.

W badaniu z 2017 roku uczestnikom podawano 400 mg różeńca dziennie, aby ocenić wpływ korzenia na poczucie zmęczenia (Lekomtseva, Zhukova i Wacker). Podobnie jak w poprzedniej pracy, najbardziej wyraźne efekty zaobserwowano już w ciągu pierwszego tygodnia, a następnie utrzymywały się przez cały ośmiotygodniowy okres badania.

Różeniec górski a pamięć i funkcje poznawcze

Badania na zwierzętach sugerują, że różeniec górski (rhodiola) może wpływać na pamięć i funkcje poznawcze. Przegląd 36 badań przedklinicznych z 2018 roku wykazał, że rhodiola wydaje się w pewnym stopniu poprawiać zdolności pamięciowe (Ma i in.).

Dodatkowo, przegląd z 2019 roku wskazuje, że rhodiola powinna być dalej badana pod kątem jej potencjalnego zastosowania w łagodzeniu chorób związanych z wiekiem, takich jak choroba Alzheimera i choroba Parkinsona (Zhuang i in.).

Czy stosowanie rhodioli jest bezpieczne?

Różeniec górski uchodzi za bardzo bezpieczny. Trzeba jednak pamiętać, że rynek suplementów jest ogromny i w dużej mierze słabo kontrolowany. W praktyce oznacza to, że wiele produktów może zawierać dodatkowe substancje, zanieczyszczenia, a nawet w ogóle nie mieć w składzie tego, co deklaruje etykieta. Dlatego tak ważne jest, aby kupować różeniec od sprawdzonego, rzetelnego sprzedawcy.

Osoby w ciąży, karmiące piersią lub przyjmujące leki powinny przed rozpoczęciem suplementacji różeńcem skonsultować się z lekarzem. Wciąż brakuje danych na temat jego wpływu na rozwijające się dziecko oraz możliwych niebezpiecznych interakcji z niektórymi lekami.

Czy różeniec górski może powodować skutki uboczne?

Różeniec górski nie jest znany z poważnych działań niepożądanych. U niektórych osób mogą jednak wystąpić łagodne skutki uboczne, takie jak:

• Zawroty głowy
• Suchość w ustach
• Problemy ze snem
• Uczucie niepokoju lub „roztrzęsienia”

Wiele osób sięga po różeniec górski przy zmęczeniu, dlatego warto przyjmować go wcześniej w ciągu dnia – na wypadek, gdyby utrudniał zaśnięcie. Istnieją też przesłanki, że u osób z zaburzeniami lękowymi może on nasilać uczucie wewnętrznego niepokoju lub roztrzęsienia.

Czy różeniec górski może wyjść w teście narkotykowym?

Nie. Testy narkotykowe nie wykrywają metabolitów różeńca górskiego (rhodioli). Co więcej, rhodiola nie jest narkotykiem. Zgodnie z aktualnym stanem wiedzy nie powoduje wyników fałszywie dodatnich dla żadnej z substancji odurzających.

Jak samodzielnie sprawdzić działanie rhodioli?

Rhodiolę najłatwiej poznać na własnej skórze, sięgając po sprawdzone suplementy. Zajrzyj do Zamnesia Zdrowie i witalność, gdzie czeka szeroki wybór wysokiej jakości produktów.

I to nie wszystko, co tam znajdziesz. Zerknij też na nasze Top 10 zdrowie i witalność, aby zobaczyć, co jeszcze warto wypróbować. W ofercie znajdziesz m.in. 5-HTP, damianę, yerba mate i wiele więcej!

Max Sargent

Max pisze od ponad dekady, a w ostatnich latach wyspecjalizował się w dziennikarstwie konopnym i psychodelicznym. Tworzył treści m.in. dla Zamnesia, Royal Queen Seeds, Cannaconnection, Gorilla Seeds, MushMagic i innych marek, dzięki czemu świetnie zna różne segmenty tej branży.

Przeczytaj pełną biografię