Czym są flawonoidy?

Luke Sumpter

Dziennikarz specjalizujący się w konopiach i badacz nauk o zdrowiu

Luke Sumpter

13 Czerwiec 2019

Flawonoidy obficie występują w owocach i warzywach, ale spotyka się je też w bardzo wielu innych gatunkach roślin. Zaliczane do tzw. metabolitów wtórnych, wpływają na rośliny na wiele sposobów i są niezbędne dla ich przetrwania. W ujęciu naukowym określa się je mianem fitochemikaliów, czyli związków chemicznych pochodzenia roślinnego. Do tej pory zidentyfikowano co najmniej 6000 różnych flawonoidów, a oprócz nich opracowano również ich syntetyczne odpowiedniki.

Kwiaty konopi są bogate we flawonoidy, ale związki te obecne są także w liściach i łodygach. Cannabis seeds oraz korzenie nie zawierają cząsteczek flawonoidowych. 23 unikalne dla konopi flawonoidy określa się mianem „kannaflawin”.

Kannabinoidy, a zwłaszcza THC i nieco później CBD, stały się powszechnie rozpoznawalne. Wraz z rozwojem badań naukowcy mogą wreszcie dokładniej przyglądać się również innym związkom obecnym w konopiach. Terpeny, terpenoidy i flawonoidy w końcu trafiają w centrum uwagi i pod mikroskop.

Rola flawonoidów

Flawonoidy pełnią wiele funkcji w rozwoju roślin: nadają kwiatom barwę, by przyciągać owady zapylające, filtrują promieniowanie UV, biorą udział w wiązaniu azotu, a także pomagają chronić rośliny przed szkodnikami i grzybami – i to wciąż nie wszystkie ich zadania. W przypadku konopi najbardziej wyczuwalny wkład flawonoidów to wpływ na aromat i smak konkretnej odmiany.

Flawonoidy same w sobie nie są psychoaktywne. Uważa się jednak, że podobnie jak CBD, mogą działać synergicznie z THC. W ten sposób współtworzą tzw. „efekt anturażu”. Jako związki z rodziny fitoskładników odżywczych, flawonoidy mogą wykazywać silne działanie antyoksydacyjne, przeciwzapalne, a także właściwości przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe.

NAJCZĘŚCIEJ WYSTĘPUJĄCE KANNAFLAWONY

Do tej pory zidentyfikowano 23 flawonoidy z grupy kannaflawin. Poniżej przyjrzymy się bliżej temu, co sprawia, że najczęściej występujące flawonoidy i kannaflawiny są tak cenne dla osób korzystających z konopi.

• APIGENINA

Apigenina to barwny flawonoid występujący w wielu owocach i warzywach, m.in. w cebuli i pomarańczach. Wykorzystuje się ją w różnych gałęziach przemysłu do barwienia tkanin. Związek ten był intensywnie badany na zwierzętach i wykazuje duży potencjał w medycynie człowieka. Badania na myszach i szczurach sugerują, że apigenina ma właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne oraz przeciwnowotworowe. Szczególne zainteresowanie budziło hamowanie wzrostu guzów zaobserwowane w tych doświadczeniach na gryzoniach.

• KWERCETYNA

Kwercetyna to flawonoid znany jako ukryty składnik „superżywności”, takiej jak jabłka, borówki, brokuły i pomidory. To kolejny barwnik roślinny obecny w intensywnie zabarwionych owocach i warzywach. Kwercetyna jest silnym przeciwutleniaczem i związkiem o działaniu przeciwzapalnym. Dieta bogata w kwercetynę wiąże się u ludzi z długowiecznością i działaniem przeciwstarzeniowym. Wiele suplementów dla sportowców zawiera kwercetynę, ponieważ uważa się, że może wspierać wydolność i wytrzymałość organizmu.

• KANNAFLAWINY A, B I C

Kannaflawiny A i B zostały wyizolowane w latach 80. XX wieku przez dr Marilyn Barrett i jej zespół. Barrett opublikowała wyniki badań w czerwcu 1985 roku. W testach laboratoryjnych wykazano, że kannaflawina A działa przeciwzapalnie około 30 razy silniej niż aspiryna. Niestety, kannaflawina B oraz kannaflawina C, wyizolowana dopiero w 2013 roku, nadal wymagają intensywniejszych badań, aby dokładniej ocenić ich możliwe zastosowania medyczne.

• β-SITOSTEROL

Beta-sitosterol to w rzeczywistości fitosterol, czyli sterol roślinny, który naturalnie występuje w owocach, warzywach, orzechach i nasionach. Co ciekawe, jest on także prekursorem steroidów anabolicznych. Amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA) klasyfikuje żywność zawierającą beta-sitosterol jako tę, która pomaga ograniczać ryzyko choroby wieńcowej serca, ponieważ obniża poziom cholesterolu we krwi. Ponadto beta-sitosterol znajduje szerokie zastosowanie w medycynie – od maści stosowanych na skaleczenia i oparzenia, po profilaktykę raka jelita grubego.