Czym jest grzybnia w uprawie grzybów halucynogennych

Choć samo korzystanie z magic mushrooms jest proste, nauka jak je uprawiać potrafi być już znacznie trudniejsza. Dostępnych informacji wcale nie ma tak dużo, a co drugie pojęcie brzmi jak zaklęcie z Harry’ego Pottera. Te terminy zazwyczaj odnoszą się jednak do kluczowych elementów całego procesu uprawy grzybków.

Zrozumienie tego procesu i mechanizmów, które za nim stoją, jest niezbędne, aby uzyskać udane zbiory, dlatego chcemy to wszystko uporządkować. Jednym z pojęć, na które mogłeś/mogłaś się natknąć, jest „grzybnia” (mycelium) – i to nie bez powodu. Poznanie grzybni i roli, jaką odgrywa, bardzo ułatwi Ci skuteczną domową uprawę grzybów oraz zgłębianie świata mykologii.

CZYM JEST GRZYBNIA (MYCELIUM)?

„Skoro to takie ważne, to chyba wypadałoby wyjaśnić, czym w ogóle jest”. Masz rację. Grzybnia to wegetatywna część grzybka halucynki, element jego budowy odpowiedzialny za bezpłciowe rozmnażanie się grzyba. Oprócz tego odgrywa kluczową rolę w mikrofiltracji – pochłania składniki odżywcze i działa jak naturalny filtr dla gleby oraz wody w ekosystemie.

Jeśli chcesz w prosty sposób wyobrazić sobie tę budowę, pomyśl o grzybni jak o „korzeniach” rośliny, a o samym owocniku – czyli tym, co nazywamy grzybem – jak o jej owocu (bo w praktyce właśnie nim jest).

FUNKCJA GRZYBNI

Wspomnieliśmy o tym wyżej, ale rola grzybni przebiega w dwóch etapach. Najpierw wyszukuje ona źródło pożywienia, czyli jakąś materię organiczną w podłożu. Gdy je znajdzie, wydziela do niego enzymy, które rozkładają materiał na mniejsze cząstki. Dzięki temu grzybnia może je łatwiej wchłonąć. Poza odżywianiem samego grzyba, ten proces pomaga też regenerować i filtrować glebę, oczyszczając ją z różnych zanieczyszczeń.

Ta właściwość sprawia, że grzybnia ma jeszcze jedno ważne zastosowanie, niezwiązane tylko z odżywianiem grzybów: naprawę środowiska i bioremediację. Rozłożona biomasa zamienia się w kompost, który dostarcza roślinom w okolicy niezbędnych składników odżywczych. Jest to przydatne również przy kompostowaniu na większą skalę. Z pomocą grzybni biomasa staje się kompostem wykorzystywanym do uprawy żywności, zamiast kończyć na wysypisku śmieci.

JAK ROZWIJA SIĘ GRZYBNIA

Aby naprawdę zrozumieć naturę grzybni, warto przyjrzeć się jej sposobom wzrostu i temu, jak rozwija się cały organizm grzyba. Dla lepszego wyobrażenia sobie procesu pamiętaj, że grzybki halucynki wyrastają w skupiskach w ziemi i na jej powierzchni, a także na rozmaitych innych podłożach.

Strzępki, czyli mikroskopijne rurkowate struktury wrastające w źródło pokarmu, trawią inne organizmy, aby pozyskać energię. Przemierzają otoczenie w poszukiwaniu pożywienia, takiego jak martwe drewno czy szczątki owadów, rozrastając się w delikatną, nitkowatą sieć. Cała ta sieć to właśnie grzybnia.

Grzybnia rozprzestrzenia się promieniście od pierwotnej zarodnika grzyba. Taki wzór wzrostu pozwala wykorzystywać wiele źródeł pożywienia naraz, jednak gdy składniki odżywcze w centrum zostaną całkowicie rozłożone, środek kręgu obumiera. W efekcie centralna część pozostaje pusta, a grzyby pojawiają się w charakterystycznym pierścieniu wokół niej. Taki kształt nazywa się „czarcim kręgiem” lub „kręgiem wróżek”. Według legend to właśnie one mają być przejściem do pozaziemskich, magicznych sfer.

Różne typy grzybni

Brzmi to tak, jakby istniał tylko jeden rodzaj grzybni, ale wcale tak nie jest. Za chwilę przyjrzymy się trzem wyraźnie różniącym się typom, z własnym wyglądem i sposobem pełnienia swojej naturalnej funkcji.

NICIOWATA GRZYBNIA, CZYLI RYZOFORMICZNA

To właśnie taki rodzaj grzybni większość hodowców chce zobaczyć w swoich uprawach. Grzybnia ryzomorficzna jest łatwa do rozpoznania – zwykle tworzy sieć przypominającą sznurki rozciągające się po całym podłożu. Potrafi szybko rozprzestrzeniać się na dużą odległość, „bada” otoczenie w poszukiwaniu najlepszych warunków i dopiero wtedy „informuje” resztę kolonii, że można się dalej rozchodzić.

Zwolennicy ryzomorficznej grzybni twierdzą, że tak szybkie i równomierne kolonizowanie podłoża przekłada się na uporządkowane i dobrze rozmieszczone zawiązki owocników. Zauważają też, że to właśnie przez tego typu strukturę grzyby zwykle przebijają się na zewnątrz, gdy tylko przerosną podłoże. Co więcej, jeśli jako podłoża używasz agaru, to właśnie grzybnia ryzomorficzna jest tradycyjnie uważana za najbardziej pożądaną z tego powodu.

PUSZYSTA, BAWEŁNIANA GRZYBNIA, CZYLI TOMENTOSE

W gruncie rzeczy grzybnia typu tomentose i grzybnia ryzomorficzna mają ze sobą więcej wspólnego, niż mogłoby się wydawać. Istnieją jednak pewne wyraźne różnice. Najważniejsza z nich dotyczy układu strzępek. Przy charakterystycznym, „bawełnianym” wyglądzie tomentose trudno czasem w ogóle dostrzec pojedyncze nitki. Taki wygląd wynika jednak z tego, że grzybnia nie musi się daleko rozciągać, aby zdobyć potrzebne składniki odżywcze. Strzępki wciąż tam są, ale są znacznie cieńsze i ściśle zbite.

Wśród hodowców trwa dyskusja, na ile istotna jest różnica między grzybnią tomentose a ryzomorficzną. Niektórzy twierdzą, że ta pierwsza rośnie wolniej i może dawać mniej obfite rzuty. Inni z kolei uważają, że w praktyce nie ma to większego znaczenia i z obu typów można uzyskać bardzo dobre plony. To, który rodzaj dominuje, zależy głównie od warunków panujących w miejscu uprawy. Co więcej, jedna i ta sama kultura potrafi przechodzić z jednego typu w drugi, a mimo to przynosić zadowalające efekty.

GRZYBNIA POWIETRZNA

Podczas gdy pozostałe dwa typy mogą – w zależności od sytuacji – pojawiać się także w prawidłowo prowadzonej uprawie, strzępki powietrzne (aerial mycelium) są wyraźnym sygnałem, że warunki nie są już optymalne. Zauważysz je, gdy nitki grzybni wyrastają pionowo lub ukośnie w górę, zamiast rozrastać się poziomo po podłożu czy tworzyć zwarte kępy. Często myli się je z infekcją bakteryjną, ta jednak objawia się raczej zbitymi kłaczkami niż pojedynczymi nićmi. Niestety, taki typ wzrostu mocno spowalnia rozwój grzybów, przez co przy zbiorach są one zwykle słabsze i mniejsze.

Aerial mycelium to zazwyczaj efekt dwóch rzeczy: zbyt małej wymiany świeżego powietrza (FAE) oraz nadmiernie wysokiej wilgotności. Jeśli ograniczysz zraszanie i zadbasz o lepszy dopływ powietrza, by nie dopuścić do kumulacji CO₂, problem powinien ustąpić.

JAK ODRÓŻNIĆ GRZYBNIĘ OD PLEŚNI

Wiesz już, jak odróżnić te trzy rodzaje, ale przyda się jeszcze jedno rozróżnienie – tym razem między grzybnią a pleśnią.

Najważniejszym sygnałem jest zmiana koloru. Jeśli w pudle do owocnikowania pojawiają się zielone, czarne, szare lub niebieskie plamy, to wyraźna oznaka pleśni. Zielone, czarne i szare przebarwienia są szczególnie jednoznaczne, natomiast niebieskie plamy mogą oznaczać kilka różnych rzeczy.

Niewielkie niebieskie smugi mogą na przykład świadczyć o siniakach grzybni. Takie przebarwienia zwykle pojawiają się, gdy grzybnia mocno napiera na ścianki grow boxa. Jeśli jednak plamy są większe i wymieszane z innymi kolorami, mamy do czynienia z problemem.

Inne oznaki są trudniejsze do dostrzeżenia i wymagają lupy lub mikroskopu. Jeśli masz lupę, przyjrzyj się powierzchni grzybni i poszukaj pudrowej, „zakurzonej” struktury. Jej obecność wskazuje na skażenie uprawy. Sporofory z kolei są drobne, włoskowate, z pęcherzykowatą strukturą na końcach i niemal zlewają się z grzybnią. Gołym okiem praktycznie ich nie widać – ujawnią się dopiero pod mikroskopem. Bywają podstępne, ale da się je pokonać.

PRZYGOTOWANE ZESTAWY DO UPRAWY MAGICZNYCH GRZYBÓW Z GRZYBNIĄ

Chcesz w końcu wykorzystać tę wiedzę w praktyce, ale wciąż stresuje Cię samodzielne zakładanie domowej uprawy? Mamy dla Ciebie coś idealnego: growkity z grzybami Zamnesia! Zestawy są już w pełni skolonizowane wysokiej jakości grzybnią, a do tego mają prostą konstrukcję i jasną instrukcję krok po kroku, dzięki czemu w najłatwiejszy możliwy sposób uzyskasz obfite zbiory wyjątkowo mocnych grzybków halucynków.

Adam Parsons

Adam Parsons – zawodowy dziennikarz specjalizujący się w tematyce konopi, copywriter i autor – od wielu lat współtworzy zespół Zamnesii. Na co dzień zajmuje się szerokim zakresem zagadnień: od CBD, przez psychodeliki, po wiele innych powiązanych tematów. Przygotowuje artykuły blogowe, poradniki oraz testuje i opisuje stale rosnącą gamę produktów.

Przeczytaj pełną biografię