Wszystko, co musisz wiedzieć o podłożach do uprawy grzybów halucynogennych

Przy uprawie grzybków halucynków kluczowe jest jedno: odpowiednie podłoże. Jeśli nie korzystasz z growkitu do grzybów, który zawiera już wszystko, będziesz musieć samodzielnie przygotować substrat. W przeciwieństwie do roślin, którym często wystarcza zwykła ziemia ze sklepu, uprawa grzybów magicznych rządzi się innymi prawami. Technicznie rzecz biorąc, grzyby to nie rośliny, lecz grzyby w sensie biologicznym – a to oznacza, że mają bardzo specyficzne wymagania co do podłoża.

CO TO JEST SUBSTRAT DO UPRAWY GRZYBÓW?

Rośliny czerpią energię do wzrostu ze słońca, a wodę i składniki odżywcze pobierają z gleby. Grzyby działają inaczej – nie potrzebują światła, a odżywiają się rozkładającą się materią organiczną. Podłoże do grzybów to właśnie materiał, z którego grzybnia (podziemna część organizmu grzyba) czerpie energię i składniki odżywcze. Z tego powodu podłoże jest kluczowym elementem, jeśli chodzi o uprawę grzybków halucynków.

Jeśli kupisz gotowy growkit do grzybów od Zamnesia, otrzymasz już odpowiednio przygotowane podłoże (mieszankę perlitu i wermikulitu) oraz skolonizowany „zaszczep” – np. blok żyta całkowicie przerośnięty grzybnią. Po wykonaniu kilku prostych kroków przygotowawczych grzybnia zacznie się dalej rozrastać, a wkrótce potem pojawią się pierwsze owocniki.

Jeśli jednak chcesz uprawiać grzyby w większej skali, potrzebujesz odpowiedniego podłoża, które zaszczepisz zarodnikami grzybów lub wymieszasz z gotową grzybnią (spawnem). Grzybnia przerasta następnie całe podłoże, a po pewnym czasie na jego powierzchni wyrastają grzyby (nadziemne owocniki grzyba).

Istnieje wiele rodzajów podłoży do uprawy grzybów. Najczęściej wykorzystuje się słomę, trociny z twardego drewna albo mieszankę włókna kokosowego (coco coir) z wermikulitem. Jako podłoże mogą służyć nawet fusy z kawy czy obornik.

W przeciwieństwie do zwykłej ziemi ogrodowej, podłoże do grzybów wymaga przygotowania przed użyciem. Trzeba je odpowiednio nawilżyć, a czasem także wzbogacić w dodatkowe składniki odżywcze. Co najważniejsze, podłoże należy spasteryzować lub wysterylizować.

PASTERYZACJA I STERYLIZACJA PODŁOŻA DO GRZYBÓW

Podłoża do uprawy grzybów, takie jak słoma, drewno czy obornik, są pełne substancji organicznych, którymi Twoje grzyby będą się odżywiać w trakcie wzrostu. Razem z tym bogactwem składników w podłożu mogą się jednak znajdować również pleśnie, bakterie i inne, niepożądane gatunki grzybów. Problem w tym, że takie zanieczyszczenia często rozwijają się szybciej niż Twoje grzybki halucynki, zabierając im miejsce i składniki odżywcze. Tego oczywiście chcesz uniknąć. Musisz ograniczyć obecność tych organizmów, aby Twoje grzyby mogły rosnąć w optymalnych warunkach.

Można to osiągnąć, pasteryzując lub sterylizując podłoże, zanim wprowadzisz do niego zarodniki grzybów.

PASTERYZACJA

Pasteryzacja polega na podgrzaniu podłoża do temperatury około 65–85°C na kilka godzin w gorącej kąpieli wodnej lub przy użyciu pary. Taki zabieg nie usunie wszystkich szkodliwych drobnoustrojów, ale da grzybni solidny start. Co więcej, w niektórych przypadkach obecność określonych mikroorganizmów w podłożu może być wręcz korzystna.

STERYLIZACJA

Aby wysterylizować podłoże, musisz poddać je działaniu znacznie wyższej temperatury (120°C i więcej) pod ciśnieniem. W takich warunkach giną wszystkie żywe mikroorganizmy, które mogłyby konkurować z Twoimi grzybami lub całkowicie zniszczyć uprawę.

KIEDY PASTERYZOWAĆ / STERYLIZOWAĆ

To, czy należy zastosować pasteryzację, czy sterylizację, zależy od rodzaju używanego podłoża. Mieszanki o niskiej zawartości składników odżywczych, takie jak niesuplementowana słoma, zazwyczaj wystarczy jedynie pasteryzować.

Z kolei podłoża bardzo bogate w składniki odżywcze, na przykład suplementowane trociny z twardego drewna, wymagają sterylizacji, ponieważ często są już zanieczyszczone pleśniami i innymi szkodliwymi drobnoustrojami.

NAJCZĘŚCIEJ STOSOWANE PODŁOŻA DO UPRAWY GRZYBÓW

Dobry substrat do uprawy grzybów nie tylko musi zawierać komplet składników organicznych potrzebnych do wzrostu, ale także powinien być wygodny w użyciu i stosunkowo niedrogi. Warto pamiętać, że nie istnieje jeden „najlepszy” wariant odpowiedni dla wszystkich gatunków grzybów. Z tego powodu wielu hodowców chętnie eksperymentuje z różnymi podłożami, aby sprawdzić, które z nich daje najlepsze plony dla konkretnego rodzaju grzybów.

WŁÓKNO KOKOSOWE I WERMIKULIT

Mieszanka włókna kokosowego (coco coir) i wermikulitu to świetne podłoże do uprawy grzybów. Coco coir powstaje z łupin i włókien orzecha kokosowego, natomiast wermikulit to poddany obróbce termicznej, spęczniony minerał, który doskonale zatrzymuje wodę. Standardowe proporcje takich składników to 1:1.

Substrat z coco coir i wermikulitu nie jest szczególnie odżywczy dla roślin, ale w zupełności wystarcza do uprawy wielu gatunków grzybów. Przed dodaniem spor należy go spasteryzować.

FUSY KAWOWE

Doświadczeni ogrodnicy wiedzą, że zużyte fusy z kawy potrafią się świetnie przydać. Zawierają sporo azotu, dzięki czemu doskonale sprawdzają się jako dodatek poprawiający glebę. Fusy z kawy mogą też stanowić całkiem niezłe podłoże do uprawy grzybów, choć raczej nie polecalibyśmy ich jako pierwszego wyboru. Problem w tym, że są bardzo bogate w związki organiczne, przez co łatwo dochodzi na nich do skażenia uprawy. Z tego względu lepiej jest mieszać je z innymi podłożami, takimi jak włókno kokosowe czy trociny, zamiast używać ich samodzielnie. Najlepsze efekty daje sterylizacja, choć w wielu przypadkach wystarczy też pasteryzacja.

KŁODY

Grzyby uwielbiają pożywiać się rozkładającą się materią organiczną, a jednym z ich przysmaków jest martwe drewno. W teorii pomysł, by wziąć kłodę i zaszczepić ją grzybkami halucynkami, brzmi świetnie, w praktyce jednak cały proces bywa dość wymagający. Po pierwsze, nie wszystkie gatunki grzybów rosną na kłodach – część z nich „jada” tylko określone rodzaje drewna. Po drugie, na pierwszy rzut trzeba często czekać naprawdę długo – od kilku miesięcy aż do roku. Z drugiej strony, może się to opłacić, choćby ze względu na dekoracyjny efekt w ogrodzie. Raz zaszczepiona kłoda potrafi owocnikować przez wiele lat i praktycznie nie wymaga pielęgnacji ani sterylizacji!

ŻYWE DRZEWA

Wiele gatunków grzybów tworzy korzystną dla obu stron więź z innymi organizmami, zwaną mikoryzą. W naszym przypadku partnerami są przede wszystkim drzewa. W naturalnym środowisku łatwo zauważyć pnie czy konary, na których samoistnie wyrastają grzyby. W warunkach domowych zaszczepianie prawdziwego drzewa zarodnikami grzybków halucynków nie byłoby jednak ani proste, ani szczególnie praktyczne, choć teoretycznie da się to zrobić. Do amatorszej uprawy grzybów w domu znacznie lepiej sprawdzają się odpowiednio przygotowane kłody drewna.

OBORNIK

Wiele gatunków grzybów, zwłaszcza odmiany z rodzaju Psilocybe, wprost uwielbia obornik. Obornik jest powszechnie wykorzystywany w profesjonalnej uprawie grzybów jadalnych i potrafi być dość wymagającym materiałem.

Aby stał się odpowiednim podłożem, obornik musi zostać skompostowany. W tym celu miesza się obornik ze słomą i podgrzewa do około 72°C. Taka temperatura niszczy „złe” mikroorganizmy, a sprzyja rozwojowi pożytecznych. Następnie kompost ponownie się pasteryzuje, aby usunąć pozostałe zanieczyszczenia. Choć rozwiązanie to jest szeroko stosowane w uprawach komercyjnych, w warunkach domowych obornik zwykle okazuje się mało praktyczny.

ŁUSKI SOJOWE

Łupiny soi to kolejny całkiem dobry materiał na podłoże do uprawy grzybów. Bardzo dobre efekty uzyskasz, łącząc je z trocinami z twardego drewna. W zależności od gatunku grzybów, który uprawiasz, może być potrzebne trochę prób i błędów, aby znaleźć idealne proporcje. Na początek możesz zastosować stosunek 1:1, a potem stopniowo go korygować, obserwując, co daje najlepszy plon.

MIESZANKI Z TROCIEN LUB WIÓRÓW DRZEWNYCH

Obok mieszanek z kokosem i vermiculitem, bardzo popularnym podłożem do uprawy grzybów są trociny z twardego drewna. Ich dużą zaletą jest to, że powstają jako odpad przemysłu drzewnego, więc są łatwo dostępne i tanie. Czyste trociny rzadko stosuje się jednak samodzielnie – zazwyczaj miesza się je z wiórami drzewnymi, aby poprawić strukturę podłoża i przyspieszyć kolonizację. Nie każda trocina będzie się jednak nadawała do uprawy grzybków halucynków – musi pochodzić z twardego drewna, takiego jak dąb czy klon. Drewno iglaste nie sprawdza się w uprawie grzybów magicznych.

Zamiast trocin z twardego drewna można użyć również pelletu drzewnego, powszechnie stosowanego w piecach na biomasę. Przed zaszczepieniem pellet trzeba namoczyć w wodzie, a następnie rozkruszyć na konsystencję trocin.

SŁOMA

Słoma to znakomite podłoże do uprawy grzybów. Jako produkt uboczny rolnictwa jest zwykle bardzo tania, więc za niewielkie pieniądze możesz zdobyć jej naprawdę dużo. Grzyby świetnie rosną na słomie, musisz jednak liczyć się z tym, że praca z nią bywa trochę uciążliwa: trzeba ją pociąć, oczyścić i poddać pasteryzacji. Jeśli nie jesteś komercyjnym hodowcą, który zamawia całe bele słomy prosto z gospodarstwa, prawdopodobnie wygodniej będzie kupić małą paczkę w sklepie do uprawy. Taka słoma jest zazwyczaj już wstępnie pocięta i oczyszczona. Do pasteryzacji wystarczy wsypać ją do pojemnika i zalać gorącą wodą.

INNE PODŁOŻA I MIESZANKI DO GRZYBKÓW HALUCYNKÓW

Najprawdopodobniej bez trudu zdobędziesz większość (jeśli nie wszystkie) z wymienionych wyżej podłoży do uprawy grzybków halucynków. A jeśli z jakiegoś powodu nie masz do nich dostępu albo po prostu masz ochotę poeksperymentować, możesz sięgnąć po inne materiały. Warto przyjrzeć się surowcom na bazie celulozy, takim jak papier czy tektura, zużyte ziarno, a nawet liście herbaty. Ostatecznie i tak przekonasz się dopiero w praktyce, które podłoże najlepiej sprawdza się przy Twoim szczepie grzybów. W internecie znajdziesz mnóstwo przepisów na domowe mieszanki podłoża do uprawy grzybów.

Dla części hodowców to nawet nie sama uprawa sprawia największą frajdę, lecz wymyślanie coraz lepszych przepisów na podłoże. W sieci bez problemu znajdziesz osoby o podobnych zainteresowaniach, z którymi możesz porozmawiać i wymieniać się doświadczeniami.

Najlepsze podłoże do uprawy psilocybe cubensis

Jaka jest więc najlepsza pożywka do uprawy Psilocybe cubensis, czyli naszych grzybków halucynków i magicznych trufli? Z naszego doświadczenia wynika, że świetnie sprawdzają się mieszanki włókna kokosowego (coco coir) z wermikulitem, a także słoma połączona z obornikiem. Nie oznacza to, że innych rodzajów podłoża nie warto używać, lecz niektóre z nich są trudniej dostępne lub najlepiej działają dopiero w miksach. Mieszanka kokosu i wermikulitu w proporcji 1:1 zapewnia optymalną ilość składników odżywczych i idealną strukturę do uprawy, dlatego należy do naszych ulubionych.

CO ZROBIĆ Z ZUŻTYM PODŁOŻEM PO GRZYBKACH HALUCYNKACH?

Kiedy wciągniesz się na dobre w fascynujący świat uprawy grzybów, może cię zaskoczyć, jak wiele zużytego podłoża po nich zostaje. Co z nim zrobić?

Jeśli twoja uprawa jest niewielka, niczego nie wyrzucaj – przerób wszystko na kompost! Wydziel w ogrodzie miejsce na solidną pryzmę odpadowego podłoża, które z czasem zamieni się w doskonały kompost. Dzięki temu zyskasz nie tylko świetne grzybki halucynki, ale też znakomity dodatek do gleby pod wszystkie inne rośliny, które zechcesz uprawiać!

Adam Parsons

Adam Parsons – zawodowy dziennikarz specjalizujący się w tematyce konopi, copywriter i autor – od wielu lat współtworzy zespół Zamnesii. Na co dzień zajmuje się szerokim zakresem zagadnień: od CBD, przez psychodeliki, po wiele innych powiązanych tematów. Przygotowuje artykuły blogowe, poradniki oraz testuje i opisuje stale rosnącą gamę produktów.

Przeczytaj pełną biografię