Blog

9 min

Czym jest odmiana konopi?

9 min

Steven Voser

18 Maj 2023

Purple Haze, Blue Dream, White Widow — świat konopi pełen jest wyjątkowych, egzotycznych odmian. Ale czym właściwie jest „odmiana” (strain)? Czytaj dalej, aby poznać najważniejsze informacje o różnych odmianach marihuany.

„Odmiana” konopi to określenie używane na konkretny, wyróżniający się typ rośliny. Najczęściej nowe odmiany są tworzone przez hodowców i breederów, którzy krzyżują ze sobą dwie lub więcej roślin konopi, aby uzyskać potomstwo o pożądanych cechach (np. określonym aromacie, działaniu czy parametrach uprawy). Istnieją jednak także naturalnie występujące odmiany, tzw. odmiany landrace, które wykształciły się w konkretnych regionach świata bez udziału człowieka. Nazwy odmian zazwyczaj nadawane są przez hodowców, którzy je stworzyli, i najczęściej nawiązują one do charakterystycznych cech danej rośliny, takich jak kolor kwiatów, zapach czy inne wyróżniki.

Uwaga: technicznym określeniem „odmiany” jest słowo „kultywar”. Definicja kultywaru według słownika Cambridge English brzmi:

„odmiana (= typ) rośliny, która została uzyskana w wyniku krzyżowania”

Indica, sativa, ruderalis – fundamenty genetyki konopi

Indica, sativa, ruderalis: the building blocks of cannabis genetics

Odmiany sprzedawane w dispensariach, coffeeshopach oraz przez banki nasion zawsze zawierają w swoim rodowodzie genetykę sativy, indici i/lub ruderalis. Choć podział botaniczny konopi wciąż bywa przedmiotem dyskusji, wiele osób zgadza się, że rodzaj Cannabis obejmuje trzy odrębne gatunki/podgatunki: cannabis sativa, indica oraz ruderalis.

C. sativa

Cannabis sativa została po raz pierwszy sklasyfikowana w 1753 roku przez Carla Linneusza. Opis Linneusza opierał się na roślinach konopi włóknistych powszechnie uprawianych w tym czasie w Europie. Warto zauważyć, że w terminologii naukowej Cannabis sativa bywa używana jako nazwa zbiorcza dla wszystkich roślin konopi — wszystkie rośliny konopi można uznać za należące do tego gatunku.

C. indica

Cannabis indica została nazwana w 1785 roku przez Jeana-Baptiste’a Lamarcka na podstawie okazów konopi pochodzących z Indii. Ze względu na wyraźne różnice między tymi roślinami a tymi opisanymi wcześniej przez Linneusza, Lamarck zaproponował, by cannabis indica uznać za odrębny gatunek wobec cannabis sativa.

C. ruderalis

Cannabis ruderalis została po raz pierwszy opisana w 1924 roku przez D. E. Janischewskiego i odnosi się do wyjątkowej, dziko rosnącej odmiany konopi występującej naturalnie w Rosji oraz Europie Środkowej i Wschodniej. Cannabis ruderalis jest najmniejszą z odmian konopi i kwitnie automatycznie wraz z wiekiem rośliny, a nie w odpowiedzi na zmiany cyklu świetlnego.

Czego hodowcy szukają przy tworzeniu nowych odmian konopi?

Czego poszukują hodowcy przy tworzeniu nowych odmian marihuany?

Odmiany marihuany mogą występować naturalnie lub być starannie wyhodowane przez hodowców. W każdym przypadku selekcja odbywa się pod kątem konkretnych cech i właściwości roślin. Do najczęściej poszukiwanych należą łatwość uprawy i krótki czas kwitnienia (im szybciej, tym lepiej), ale istotnych parametrów jest znacznie więcej. Pochodzenie genetyczne danej odmiany (indica, sativa, ruderalis lub ich krzyżówki) w ogromnym stopniu determinuje jej właściwości.

Do najważniejszych cech, na które hodowcy zwracają szczególną uwagę przy wyborze odmian, należą m.in.:

Wygląd: rozmiar i kolor

Wysokość i ogólny rozmiar rośliny w dużym stopniu wpływają na sposób jej wzrostu oraz potencjał plonowania. Większe okazy zwykle są w stanie dać obfitsze zbiory, ale jednocześnie o wiele trudniej nad nimi zapanować w ograniczonej przestrzeni, na przykład w pomieszczeniach i namiotach uprawowych. Kolor rośliny to z kolei przede wszystkim kwestia estetyki, która przekłada się na atrakcyjność wizualną zebranych kwiatów, czyli tak zwany „bag appeal”.

Autokwitnący

Cannabis indica i sativa to rośliny fotoperiodyczne, co oznacza, że wchodzą w fazę kwitnienia w odpowiedzi na zmiany w cyklu światła. Cannabis ruderalis natomiast zaczyna kwitnąć samoczynnie, gdy osiągnie określony wiek. Choć ruderalis jest naturalnie niewielka i zawiera mało THC, hodowcy mogą krzyżować ją w niewielkich proporcjach z odmianami sativa lub indica. Dzięki temu powstają rośliny, które łączą moc i potencjał plonowania typowy dla cannabis sativa lub indica z cechami automatycznego kwitnienia właściwymi dla Cannabis ruderalis.

Równowaga kannabinoidów: CBD, THC i nie tylko

Kannabinoidy to aktywne związki zawarte w konopiach, które w dużej mierze odpowiadają za ich charakterystyczne działanie. Na przykład THC słynie z silnego efektu odurzenia, podczas gdy CBD działa łagodniej i nie wywołuje haju. Hodowcy często tworzą odmiany o specyficznych proporcjach kannabinoidów, aby lepiej dopasować je do upodobań i potrzeb różnych użytkowników.

Struktura topów

Bud structure

Cannabis indica słynie z wyjątkowo zbitych, cięższych kwiatów, które wizualnie prezentują się bardzo atrakcyjnie dla miłośników marihuany. Cannabis sativa wytwarza z kolei większe, ale luźniejsze, bardziej napowietrzone kwiaty. Większość hodowców i użytkowników preferuje mocno skondensowaną, „indykową” strukturę topów, dlatego hodowcy szczególnie polują na odmiany o właśnie takim typie kwitnienia.

Terpeny: smak i aromat

Smak i aromat marihuany mają dla użytkowników ogromne znaczenie. Choć główną rolę w tym, jak dana odmiana pachnie i smakuje, odgrywają terpeny, nowe badania pokazują, że wpływają one także na działanie poszczególnych odmian. Coraz wyraźniej widać więc, jak ważne jest, aby hodowcy brali profil terpenowy roślin pod uwagę przy wyborze i tworzeniu nowych szczepów.

Plony

Plony mają ogromne znaczenie dla osób uprawiających konopie, szczególnie w hodowlach komercyjnych, gdzie utrzymanie plantatora zależy bezpośrednio od jakości zbiorów. Wielkość plonu konopi zależy od wielu czynników, w tym od rozmiaru rośliny i struktury kwiatostanów (co w dużej mierze jest kwestią genetyki), a także od umiejętności samego hodowcy. Z tego powodu growerzy zwykle wybierają odmiany o cechach genetycznych, które w optymalnych warunkach zapewniają niezawodne, wysokie zbiory.

Odporność: ochrona przed szkodnikami i pleśnią

Konna, jak każda inna roślina, jest narażona na szkodniki i różnego rodzaju patogeny. Pleśń potrafi w szczególności całkowicie zniszczyć rośliny lub pogrzebać cały plon. Dlatego hodowcy często wybierają odmiany o wysokiej odporności na szkodniki i pleśń, a także na stres spowodowany niekorzystnymi warunkami uprawy lub zabiegami treningowymi.

Moc

Część użytkowników marihuany szuka odmian o bardzo mocnym działaniu, inni natomiast wolą łagodniejszy efekt. Moc danej odmiany w dużej mierze zależy od jej genetyki, która determinuje profil terpenów i kannabinoidów oraz zdolność rośliny do wytwarzania żywicy. Im bardziej „żywiczne” są kwiaty, tym więcej powstaje kannabinoidów i terpenów, dlatego hodowcy zwykle stawiają na odmiany o najlepszej produkcji żywicy, aby zapewnić wyższą moc.

Konkretne efekty

Specific effects

Marihuana oddziałuje na układ endokannabinoidowy – swoisty system regulacyjny, który wpływa na wiele funkcji organizmu, od nastroju, przez trawienie, aż po sen. Nic więc dziwnego, że marihuana może działać na nas na tak różne sposoby i że użytkownicy często szukają konkretnych odmian, aby poczuć się w określony sposób – bardziej podniesieni na duchu, pełni energii i kreatywności albo wyciszeni, skłonni do refleksji i głęboko zrelaksowani.

Choć wciąż nie rozumiemy w pełni marihuany i wszystkich jej aktywnych związków, to właśnie proporcje kannabinoidów i terpenów w danej odmianie (kształtowane najprawdopodobniej przez połączenie genetyki i warunków uprawy) mają największy wpływ na jej działanie. Hodowcy celowo wybierają i krzyżują odmiany pod kątem konkretnych efektów – czy to wyraźnego, fizycznego „body buzz”, czy bardziej pobudzających, mózgowych doznań.

Krótki okres kwitnienia

Różne odmiany konopi dojrzewają w odmiennym tempie. Szczególnie sativy słyną z długiego okresu kwitnienia, podczas gdy indiki zazwyczaj kończą kwitnienie znacznie szybciej. Ma to prawdopodobnie związek z pochodzeniem tych odmian. Uważa się, że sativa wywodzi się z cieplejszych, bardziej tropikalnych stref klimatycznych z długim latem, natomiast indica pochodzi z chłodniejszych rejonów o naturalnie krótszym sezonie letnim.

Czas kwitnienia danej odmiany ma kluczowe znaczenie dla hodowców. Odmiany, które potrzebują więcej czasu na zakwitnięcie, mogą być bardziej narażone na szkodniki i choroby, zwłaszcza na terenach, gdzie późnym latem często występują deszcze. W uprawie indoor odmiany o długim okresie kwitnienia są również trudniejsze w prowadzeniu. Z tego powodu hodowcy zazwyczaj wybierają odmiany o możliwie najkrótszym czasie kwitnienia.

Jak powstają odmiany konopi?

Odmiany konopi można tworzyć w ściśle kontrolowanych warunkach. Zdecydowana większość szczepów dostępnych dziś na rynku powstała w wyniku specjalistycznych programów hodowlanych. Jednocześnie nowe odmiany marihuany kształtują się też naturalnie – poprzez dobór naturalny, gdy rodzime populacje konopi samoczynnie się zapylają i z czasem dostosowują do lokalnego środowiska.

Dobór naturalny

Konopie rosną w naturalnych warunkach w wielu rejonach świata. Jak wszystkie żywe organizmy, z biegiem czasu uczą się dostosowywać do środowiska, w którym występują. W efekcie przybierają charakterystyczne cechy, zwłaszcza określony pokrój rośliny czy czas kwitnienia. Taki proces adaptacji może pośrednio wpływać także na profil chemiczny rośliny, jej aromat, smak oraz działanie. Odmiany landrace są doskonałym przykładem unikalnych typów konopi, które powstały właśnie w wyniku naturalnego przystosowania roślin do lokalnych warunków.

Hodowla

Większość współczesnych odmian marihuany to efekt wyspecjalizowanych programów hodowlanych prowadzonych przez banki nasion i kolektywy. Hodowcy bardzo dokładnie wybierają odmiany do krzyżowania (hybrydyzacji), kierując się konkretnymi cechami. Gdy znajdą pożądaną roślinę, stosują różne techniki, aby ustabilizować jej materiał genetyczny i sprawić, by najważniejsze właściwości powtarzały się niezawodnie w kolejnych pokoleniach.

W 2023 roku czołowy hiszpański bank nasion, Royal Queen Seeds, wprowadził na rynek pierwszą na świecie linię nasiona marihuany F1. W dużym uproszczeniu, hybrydy F1 to odmiany roślin wywodzące się z długiej linii silnie chowu wsobnego, dzięki czemu dają one wyjątkowo bujne, wyrównane i przewidywalne rośliny. Do tej pory hodowcy często musieli mierzyć się z różnymi „fenotypami” marihuany, które mimo pochodzenia z tych samych roślin rodzicielskich i tej samej partii nasion, potrafiły dawać wyraźnie różniące się od siebie okazy. Hybrydy F1 marihuany są niezwykle stabilne i zapewniają znacznie wyższe plony niż standardowe odmiany (podobnie jak ma to miejsce w przypadku kukurydzy czy pomidorów F1).

Inżynieria genetyczna

Inżynieria genetyczna polega na ingerowaniu w genom (kod genetyczny) roślin lub zwierząt. Jej początki sięgają lat 70. XX wieku, a zawdzięczamy jej m.in. świecące w ciemności zwierzęta, szybko rosnącego łososia czy pomidory Flavr Savr (Moss, 2022).

Skoro takie modyfikacje przeprowadzono już na wielu roślinach, genetyczna modyfikacja marihuany wydaje się naturalnym krokiem. W rzeczywistości już trwają nad nią prace. W 2022 roku firma biotechnologiczna z Indiany (USA) ogłosiła, że znalazła sposób na genetyczne modyfikowanie produkcji THC w konopiach (Herrington, 2022). W 2021 roku inne przedsiębiorstwa badały z kolei zastosowanie „edytowania genów” do tworzenia odmian o pożądanych cechach, takich jak odporność na choroby, zmieniony profil terpenowy i wiele innych (Long, 2021). W przyszłości, wraz ze zmianami prawa dotyczącego konopi i rozwojem legalnego rynku, inżynieria genetyczna najprawdopodobniej będzie odgrywać coraz większą rolę w powstawaniu nowych odmian marihuany.

Jak wybrać odmianę marihuany

Jak wybrać odpowiednią odmianę marihuany

Tak jak hodowcy selekcjonują odmiany pod kątem konkretnych cech, tak samo zachęcamy ogrodników, by uważnie wybierali odmiany marihuany pasujące do ich przestrzeni, stylu uprawy i osobistych preferencji. Jeśli na przykład uprawiasz w pomieszczeniu, w małym namiocie, najlepiej sprawdzą się kompaktowe odmiany o krótkim czasie kwitnienia i niewielkim rozciąganiu w fazie kwitnienia. Z kolei przy uprawie outdoor i chęci maksymalizacji plonów w sezonie letnim, warto postawić na większe rośliny, które zapewnią obfitsze zbiory. Pamiętaj też, by wziąć pod uwagę efekty oraz aromaty, które najbardziej lubisz w konopiach, i wybieraj odmiany właśnie pod tym kątem.

Skorzystaj z naszego wyszukiwacza nasion marihuany!

Przy tak ogromnym wyborze odmian konopi na rynku znalezienie tej idealnej wcale nie jest łatwe. Właśnie dlatego stworzyliśmy Zamnesia Seed Finder! Sprawdź go i skorzystaj z niego, aby dobrać idealną odmianę do swojego stylu uprawy oraz osobistych preferencji.

5 odmian o wyjątkowych cechach

Dobranie odpowiedniej odmiany do ogrodu, poziomu umiejętności uprawy i preferencji palenia może zająć chwilę. Każdy hodowca i użytkownik ma inne potrzeby, ale poniżej znajdziesz kilka wartych uwagi odmian konopi o cenionych właściwościach, którym warto się przyjrzeć.

Blue Dream: wysoka odporność na pleśń

Pleśń potrafi zrujnować całe zbiory. Jeśli mieszkasz w wilgotnym klimacie i wcześniej zdarzały Ci się problemy z pleśnią, przy następnej uprawie postaw na Blue Dream. Oprócz wysokiej odporności na pleśń Blue Dream zachwyca pysznym aromatem oraz zrównoważonym działaniem, które rozluźnia ciało i jednocześnie koi umysł.

Dance World: proporcja THC–CBD 1:1

Jeśli wolisz łagodniejsze działanie marihuany od intensywnego haju odmian z przewagą THC, koniecznie zainteresuj się Dance World. Dzięki proporcji THC:CBD na poziomie 1:1 ta odmiana zapewnia harmonijny efekt – dodaje energii i poprawia nastrój, ale nie przytłacza.

Frisian Duck: idealna dla dyskretnej uprawy

Chcesz, żeby Twoja uprawa pozostała niewidoczna dla ciekawskich spojrzeń? Frisian Duck to świetny wybór. Odziedziczyła po swojej poprzedniczce, Ducksfoot, charakterystyczny kształt liści, dzięki czemu potrafi wtopić się w otoczenie i pozostać nierozpoznana. To idealna odmiana dla osób uprawiających na zewnątrz, które chcą uniknąć zbędnego zainteresowania swoją plantacją.

CBD Fix: czyste CBD

Szukasz odmiany, którą możesz palić bez uczucia haju? W takim razie CBD Fix będzie strzałem w dziesiątkę. Zawiera jedynie śladowe ilości THC, dlatego świetnie sprawdzi się u palaczy i pacjentów, którzy potrzebują odmiany nadającej się do używania na co dzień, bez rezygnowania z obowiązków. Dzięki wyjątkowemu profilowi kannabinoidowemu CBD Fix zapewnia kojący, relaksujący efekt bez odurzenia.

Purple Lemonade: piękne, fioletowe topy

Fioletowe topy przyprawiają o euforię zarówno palaczy, jak i hodowców. Jeśli marzysz, by patrzeć, jak soczyście zielona roślina tuż przed zbiorem nabiera zachwycających purpurowych odcieni, Purple Lemonade będzie dla ciebie idealną odmianą!

Odmiany konopi: świat wyjątkowej genetyki

Kannabis to roślina znana ludzkości od tysięcy lat, wyróżniająca się niezwykle bogatą pulą genetyczną. Odmiany konopi, które dziś znamy, powstały zarówno w wyniku naturalnej selekcji, jak i celowej hodowli prowadzonej przez człowieka. Dzięki nim plantatorzy i użytkownicy mogą odkrywać to niesamowite zioło oraz całą gamę jego wyjątkowych właściwości.