Uzależnienie od kratomu i objawy odstawienia
Kratom to wciąż mało znana w krajach zachodnich substancja pochodzenia roślinnego. Jej profil bezpieczeństwa nie został jeszcze dokładnie poznany, a eksperci zwracają uwagę na ryzyko rozwoju uzależnienia. Poniżej przeczytasz więcej o potencjale uzależniającym kratomu.
Kratom to środek odurzający, który od pokoleń cieszy się popularnością w Azji Południowo‑Wschodniej. W ostatnich latach zyskuje także coraz więcej zwolenników w Europie i Stanach Zjednoczonych. Słynie z wyjątkowej zdolności wywoływania dwóch pozornie sprzecznych doświadczeń — pobudzającego oraz bardziej zbliżonego do opioidowego haju — co czyni go substancją nietypową i intrygującą.
W tym artykule przyglądamy się mniej spektakularnemu, ale równie ważnemu zagadnieniu: czy kratom uzależnia. Czytaj dalej, aby lepiej zrozumieć ten istotny temat.
Czy kratom jest bezpieczny?

Kwestia bezpieczeństwa stosowania kratomu budzi dziś sporo kontrowersji. Nie jesteśmy jednak uprawnieni, by wydać jednoznaczny werdykt, więc jeśli szukasz absolutnej odpowiedzi – tutaj jej nie znajdziesz. Możemy natomiast przyjrzeć się dyskusji i przedstawić kilka istotnych informacji.
Z jednej strony są zwolennicy kratomu, którzy twierdzą, że wywołuje on niewiele skutków ubocznych i wiąże się z niewielkim ryzykiem dla zdrowia. Z drugiej – osoby uważające kratom za niebezpieczną substancję, niosącą duże ryzyko uzależnienia i coś, czego należy za wszelką cenę unikać.
Pośrodku znajdują się ci, którzy przyznają, że kratom niesie ze sobą określone zagrożenia, ale jednocześnie uważają, że można używać go w sposób względnie bezpieczny. Ich zdaniem kluczowa jest tutaj umiar i odpowiedzialne podejście.
Czy kratom uzależnia?

Najpoważniejszym znanym ryzykiem związanym z kratomem jest to, że może prowadzić do zaburzeń używania substancji (SUD) – innymi słowy, do uzależnienia.
Nie ma jeszcze wielu jednoznacznych dowodów na to, czy kratom rzeczywiście wywołuje uzależnienie. Wiadomo jednak, że część zawartych w nim związków oddziałuje na receptory opioidowe i dopaminowe w mózgu – te same, które biorą udział w rozwoju uzależnienia od różnych narkotyków. Choć samo to nie wystarcza, by stwierdzić, że kratom jest z definicji substancją uzależniającą, zdecydowanie warto dwa razy się zastanowić, zanim zacznie się go używać zbyt często.
Niewielkie badanie wykazało, że osoby regularnie sięgające po kratom doświadczały objawów odstawiennych podobnych do tych występujących przy odstawieniu opioidów, choć były one łagodniejsze (Broyan, 2022).
Objawy odstawienia kratomu

Objawy odstawienia kratomu mogą wahać się od stosunkowo łagodnych po zdecydowanie bardziej dotkliwe. Poniżej znajdziesz listę najczęściej zgłaszanych dolegliwości – nie wyczerpuje ona jednak wszystkich możliwych symptomów. Potencjalne objawy obejmują:
- Nudności: Mogą przejawiać się jako lekkie uczucie mdłości lub silniejsze poczucie rozbicia i dezorientacji.
- Bezsenność: Może oznaczać zarówno trudności z zasypianiem i utrzymaniem snu, jak i całkowitą niemożność zaśnięcia bez użycia kratomu.
- Drażliwość: Utrzymująca się drażliwość w okresie, gdy kratom nie jest przyjmowany, to typowy sygnał odstawienia.
- Niepokój i pobudzenie: Uczucie wewnętrznego roztrzęsienia i lęku może utrudniać odpoczynek. Może być widoczne na zewnątrz (np. niemożność usiedzenia w miejscu) lub pozostawać głównie wewnętrznym odczuciem.
- Wahania nastroju: Osoba doświadczająca odstawienia kratomu może zauważyć, że jej nastrój zmienia się gwałtownie i bez wyraźnej przyczyny.
- Biegunka: Substancje o działaniu opioidowym zwykle powodują zaparcia, dlatego w fazie odstawienia bardzo często pojawia się biegunka.
- Bóle mięśni i sztywność stawów: Mięśnie i stawy mogą pobolewać i sztywnieć, podobnie jak przy przeziębieniu lub grypie.
Objawy uzależnienia od kratomu

Początkowe objawy uzależnienia lub rozwijającej się zależności od kratomu są zwykle bardzo subtelne, przez co łatwo je przeoczyć. Warto jednak starać się wychwycić je jak najwcześniej, aby zareagować, zanim problem przerodzi się w coś poważniejszego.
Do możliwych oznak rozwijającej się zależności od kratomu należą:
- Coraz częstsze sięganie po kratom: Wraz z rozwojem tolerancji użytkownicy mogą przyjmować kratom częściej i w wyższych dawkach. Wzrost tolerancji jest naturalnym skutkiem regularnego używania substancji, ale jednocześnie jednym z głównych czynników prowadzących do rozwoju zaburzeń używania substancji (SUD).
- Używanie wbrew wcześniejszym postanowieniom: Jeśli ktoś rano mówi sobie, że wieczorem nie sięgnie po kratom, a mimo to później zmienia zdanie i jednak go używa, może to wskazywać na rozwijający się nałóg. Sama zmiana zdania jest normalna – niepokój powinien budzić dopiero moment, gdy taki schemat zaczyna powtarzać się regularnie.
- Poświęcanie kratomowi dużo uwagi w myślach i rozmowach: Wraz z postępem uzależnienia coraz większa część uwagi skupia się na danej substancji. Może to przybierać formę natrętnych, częstych, a nawet niemal nieustannych myśli o kratomie. Nierzadko wiąże się też z tym, że ktoś mówi o nim bardzo dużo, także w sytuacjach, w których nie jest to odpowiednie.
- Ukrywanie używania kratomu: Osoby z zaburzeniami używania substancji często próbują zatajać swój nałóg przed innymi. Jeśli łapiesz się na tym, że ukrywasz przyjmowanie kratomu, lub zauważasz, że ktoś robi to potajemnie, jest to poważny sygnał ostrzegawczy.
- Dopasowywanie życia do kratomu: Jeżeli regularnie podejmujesz decyzje, w których kratom staje się ważniejszy niż inne obszary życia (praca, rodzina, obowiązki, hobby), może to świadczyć o rozwijającej się zależności.
- Trudność w normalnym funkcjonowaniu bez kratomu: Jeśli ty lub ktoś bliski ma problem z wykonywaniem codziennych zadań – pracą, kontaktami towarzyskimi, snem czy relaksem – bez przyjęcia kratomu, może to być powód do niepokoju. Przekonanie, że „potrzebuję tej substancji, żeby normalnie działać”, zwykle wskazuje na narastającą zależność.
Jak leczy się uzależnienie od kratomu?

W zależności od stopnia uzależnienia istnieje kilka możliwych sposobów leczenia.
W łagodniejszych przypadkach może chodzić jedynie o całkowite odstawienie kratomu i przetrwanie zespołu odstawiennego przy wsparciu bliskich oraz personelu medycznego, aż objawy ustąpią. W cięższych sytuacjach pomocne bywają leki (Bin Abdullah, 2020). W terapii uzależnienia od kratomu mogą być stosowane m.in.:
- podjęzykowa buprenorfina z naloksonem (Suboxone)
- klonidyna (dożylnie)
- połączenie doustnej dihydrokodeiny i lofeksydyny
Jak bezpiecznie korzystać z kratomu
Nie ma jasności co do tego, jak bezpieczne lub niebezpieczne jest stosowanie kratomu. Wiadomo jednak, że w razie nierozsądnego używania wiąże się on z pewnymi zagrożeniami. Jeśli więc chcesz wypróbować kratom, zalecamy dokładne, pogłębione zapoznanie się z tematem, aby zrozumieć samą substancję i ryzyko, jakie ze sobą niesie. W przypadku większości używek najgorszych skutków można uniknąć dzięki solidnej wiedzy i odpowiedzialnemu podejściu — a to oznacza także dobre zrozumienie samego siebie!
Jeśli sięgasz po kratom, miej świadomość, że nie jest to nieszkodliwy środek i należy traktować go z należytą ostrożnością.
- Bin Abdullah MFIL. (2020). Kratom Dependence and Treatment Options: A Comprehensive Review of the Literature - https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
- Broyan, V. R., Brar, J. K., Allgaier, Student, T., & Allgaier, J. T. . (2022). Long-term buprenorphine treatment for kratom use disorder: A case series. Substance Abuse - https://journals.sagepub.com
-
5 min
25 Marzec 2025
Wszystko, co warto wiedzieć o kratomie
Kratom to pochodząca z Azji Południowo-Wschodniej roślina, która w ostatnich latach zyskuje na popularności. Poniżej znajdziesz więcej informacji na temat jej działania, historii oraz innych...
-
4 min
24 Styczeń 2025
Jaka jest różnica między poszczególnymi odmianami kratomu?
Kratom to wyjątkowa roślina o bardzo zróżnicowanym działaniu – od wyraźnie pobudzającego po głęboko relaksujące. Sprawdź nasz przewodnik po najpopularniejszych odmianach i ich właściwościach, aby...
-
5 min
31 Grudzień 2024
Zróżnicowane działanie kratomu
Kratom potrafi dodać energii i poprawić nastrój, ale w odpowiednich dawkach sprzyja też głębokiemu odprężeniu i spokojnemu snu. Chcesz lepiej poznać tę niezwykłą roślinę? Czytaj dalej, aby odkryć 8...
-
4 min
27 Grudzień 2024
Jak przyjmować kratom
Kratom można przyjmować na wiele sposobów, a jego działanie różni się w zależności od dawki, odmiany oraz kilku innych czynników. Poniżej omawiamy najpopularniejsze metody spożywania kratomu,...
