Wszystko, co warto wiedzieć o aromaterapii

Na co dzień często nie doceniamy, jak silny wpływ mają na nas różne zapachy. Konkretne aromaty potrafią natychmiast przywołać wspomnienia i wywołać intensywne emocje. To jednak dopiero wierzchołek góry lodowej. Od tysięcy lat aromaterapia opiera się na świadomym wykorzystywaniu wonnych substancji, by wspierać samopoczucie i ogólny dobrostan.

Przyjrzyjmy się bliżej podstawowym założeniom aromaterapii, jej korzyściom, możliwościom zastosowania oraz zasadom bezpieczeństwa.

Czym jest aromaterapia?

W swojej istocie aromaterapia to metoda wykorzystująca olejki eteryczne, aby wspierać dobrostan fizyczny oraz psychiczny i emocjonalny. Olejki te są najczęściej wdychane w postaci pary z dyfuzora lub nakładane na skórę po wcześniejszym rozcieńczeniu w oleju bazowym. Aromaterapia zaliczana jest do „alternatywnych” praktyk prozdrowotnych, ponieważ nie zawsze znajduje pełne potwierdzenie w badaniach współczesnej medycyny zachodniej. Nie przeszkadza to jednak ludziom od dawna wykorzystywać olejków pochodzenia roślinnego, aby wspomagać różne aspekty swojego zdrowia.

W aromaterapii stosuje się bardzo szeroką gamę olejków eterycznych, i to w różnych celach. Choć poniższa lista z pewnością nie wyczerpuje tematu, do najpopularniejszych olejków używanych w aromaterapii należą:

• Eukaliptus
• Rozmaryn
• Lawenda
• Imbir
• Mięta pieprzowa
• Trawa cytrynowa
• Ylang-ylang
• Drzewo herbaciane
• Wetiweria
• Grejpfrut

Korzyści z aromaterapii

Mówiąc o możliwych korzyściach płynących z aromaterapii, warto mieć na uwadze kilka kluczowych kwestii. Przede wszystkim, ponieważ do wywołania różnych efektów stosuje się odmienne kompozycje, aromaterapia nie jest uniwersalną metodą „dla każdego i na wszystko”. Dlatego jeśli chcesz doświadczyć którejkolwiek z potencjalnych korzyści wymienionych poniżej, najpierw dokładnie sprawdź, które olejki eteryczne najprawdopodobniej pomogą Ci osiągnąć zamierzony efekt.

Po drugie, jak już wspomniano, wiele z tych możliwych korzyści nie zostało jednoznacznie potwierdzonych naukowo, dlatego zachowaj rozsądek i podchodź do tematu z odpowiednią dozą sceptycyzmu.

Stres

Jednym z głównych powodów, dla których ludzie sięgają po aromaterapię, jest chęć poradzenia sobie ze stresem. Współczesny świat nieustannie bombarduje nas bodźcami stresowymi, dlatego wiele osób szuka naturalnych, nie‑farmaceutycznych i niepsychoaktywnych sposobów, które pomogą im nieco złagodzić napięcie. W tym kontekście niewielkie badania kliniczne sugerują, że aromaterapia może wspierać radzenie sobie ze stresem. W jednym z takich badań z 2009 roku stwierdzono, że aromaterapia może być szczególnie pomocną formą wsparcia dla uczniów szkół średnich (Seo, 2009).

Wśród osób zmagających się ze stresem dużą popularnością cieszą się olejki eteryczne, takie jak lawenda, bergamotka czy trawa cytrynowa, które pomagają się wyciszyć i rozluźnić napięcie.

Sen

Dobry sen jest kluczowy dla zdrowia, a mimo to wielu z nas zmaga się z problemami w tym obszarze. Nie musi jednak tak być. Aromaterapia doskonale sprawdza się jako wsparcie w zasypianiu i wprowadzaniu organizmu w przyjemny, kojący sen. Również tutaj olejek lawendowy może okazać się niezwykle pomocny w rozładowaniu napięcia fizycznego i psychicznego oraz przygotowaniu ciała do nocnego odpoczynku. Inną opcją jest olejek z rumianku, szczególnie dla osób, które lubią jego świeży, ciepły aromat. A może połączyć go z filiżanką rumiankowej herbaty?

W kontekście klinicznym przegląd badań i metaanaliza z 2021 roku wykazały, że aromaterapia wywiera statystycznie istotny wpływ na jakość snu u osób dorosłych i starszych, na podstawie 30 włączonych badań (Her & Cho, 2021). Choć wnioski nie są jeszcze ostateczne, wyniki te otwierają drogę do dalszych, bardziej szczegółowych badań nad wpływem aromaterapii na sen.

Nastrój

Innym popularnym zastosowaniem aromaterapii jest poprawa nastroju. W metaanalizie z 2017 roku przeanalizowano 12 badań dotyczących aromaterapii i objawów depresyjnych, uzyskując mieszane wyniki. Autorzy sugerują jednak, że masaż aromaterapeutyczny może być skuteczniejszy w podnoszeniu nastroju niż samo wdychanie olejków (Sánchez-Vidaña i in., 2017).

Jeśli chcesz zadbać o lepszy nastrój w domu, wypróbuj olejki cytrusowe, miętę pieprzową lub rozmaryn. Wszystkie te olejki eteryczne działają pobudzająco – mogą nie tylko poprawić samopoczucie, ale też dodać energii.

Układ odpornościowy

Wraz ze wzrostem liczby chorób zapalnych o podłożu immunologicznym we współczesnym świecie coraz więcej osób szuka naturalnych sposobów na ograniczenie stanu zapalnego i wzmocnienie układu odpornościowego.

Jeśli chodzi o funkcjonowanie odporności, niektóre olejki eteryczne – zgodnie z przeglądem badań z 2019 roku poświęconym ich potencjalnemu wpływowi na układ odpornościowy – mogą wykazywać działanie uznawane za „wzmacniające” lub „równoważące” odporność. Autorzy tego przeglądu zwracają szczególną uwagę na dwa olejki: eukaliptusowy oraz z imbiru (Peterfalvi i in., 2019).

Inne możliwe korzyści

Powyżej opisaliśmy jedynie część możliwych korzyści płynących z aromaterapii. Wstępne badania oraz relacje użytkowników wskazują, że niektóre olejki eteryczne mogą dodatkowo wspierać:

• trawienie
• łagodzenie napięcia fizycznego i dyskomfortu
• funkcje poznawcze
• krążenie
• łagodzenie bólu porodowego

Jak stosować aromaterapię

Aromaterapia to wszechstronna praktyka obejmująca różne sposoby stosowania. Jak już wspomniano, najpopularniejszą formą aromaterapii jest wdychanie pary z olejków eterycznych, ale istnieje wiele innych metod, dzięki którym możesz włączyć ją do swojego codziennego życia.

• Dyfuzja

To klasyczna metoda, w której olejek eteryczny łączy się z dyfuzorem zamieniającym go w delikatną mgiełkę do wdychania. Dostępne są dyfuzory w bardzo różnych cenach, a każdy z nich można połączyć z rozmaitymi olejkami eterycznymi – w zależności od efektu, jaki chcesz uzyskać.

• Masaż

Masaż aromaterapeutyczny ma szerokie spektrum możliwych zastosowań i przez wiele osób uważany jest za najskuteczniejszą formę aromaterapii, wspierającą zarówno dobrostan fizyczny, jak i psychiczny.

• Kadzidło

Kadzidełka w formie patyczków lub stożków uwalniają zapachy, które mogą wspierać medytację, ułatwiać zasypianie lub po prostu tworzyć kojącą, relaksującą atmosferę. Różne rodzaje kadzideł do aromaterapii znajdziesz zarówno w sklepach internetowych, jak i stacjonarnych.

• Kąpiel

Chcesz przenieść aromaterapię do swojej łazienki? Sięgnij po nasączone olejkami kule do kąpieli, sole i mieszanki do moczenia, które pomogą Ci osiągnąć nowy poziom błogości i relaksu.

• Skóra

Olejki eteryczne można nakładać także na skórę – zawsze jednak trzeba je wcześniej rozcieńczyć w oleju bazowym! Po połączeniu powstaje aromatyczna mieszanka, którą można aplikować miejscowo na wybrane partie ciała, aby pobudzić lub ukoić organizm.

Historia aromaterapii

Zastosowanie aromaterapii sięga co najmniej 3500 r. p.n.e., choć niektóre źródła sugerują, że jej początki mogą być jeszcze starsze. Niezależnie od dokładnej daty narodzin, aromaterapia była obecna w wielu kulturach na przestrzeni dziejów – od starożytnych Egipcjan po Greków. Hipokrates, uznawany za ojca medycyny, promował stosowanie holistycznych preparatów, w których ważną rolę odgrywały aromatyczne zioła.

W formie, jaką znamy dziś w świecie zachodnim, aromaterapia pojawiła się jednak dopiero w XX wieku. Sam termin ukuł w 1935 roku chemik René-Maurice Gattefossé, który w 1910 roku doświadczył silnych właściwości przeciwdrobnoustrojowych olejku lawendowego po tym, jak poważnie oparzył sobie dłonie (René-Maurice Gattefossé, b.d.). Od tego momentu zaczął dzielić się swoją wiedzą i wraz z innymi badaczami położył fundamenty pod współczesną aromaterapię.

Współczesne olejki eteryczne stosowane w aromaterapii otrzymuje się najczęściej w procesie destylacji z parą wodną. W zależności od rodzaju surowca roślinnego i pożądanego produktu końcowego wykorzystuje się także inne metody, takie jak ekstrakcja rozpuszczalnikowa czy tłoczenie na zimno.

Bezpieczeństwo

Przy aromaterapii warto pamiętać o kilku istotnych zasadach bezpieczeństwa.

Najważniejsze: nigdy nie nakładaj nierozcieńczonego olejku eterycznego bezpośrednio na skórę. Olejki eteryczne są ekstremalnie skoncentrowane i – mimo że pochodzą z natury – działają jak silne substancje chemiczne. Jeśli chcesz stosować olejki na skórę, zawsze najpierw rozcieńcz je w odpowiednim oleju bazowym, na przykład w oleju arganowym lub jojoba. Większość produktów z olejkami eterycznymi zaleca dodanie zaledwie jednej–dwóch kropel do wybranego oleju nośnikowego przed aplikacją na skórę. U dorosłych stężenie do 5% uznawane jest zazwyczaj za górną granicę bezpiecznego stosowania.

Dodatkowo, przed obfitym stosowaniem olejku na skórę, upewnij się, że nie jesteś uczulony na żaden ze składników. Aby zminimalizować ryzyko reakcji, wykonaj próbę uczuleniową (patch test): nałóż niewielką ilość rozcieńczonego olejku (o dwukrotnie wyższym stężeniu niż planujesz stosować na co dzień) na mały fragment skóry i odczekaj co najmniej dobę, aby sprawdzić, czy pojawi się reakcja.

W niektórych sytuacjach olejki eteryczne mogą wchodzić w interakcje z lekami lub nasilać objawy niektórych schorzeń, dlatego przed rozpoczęciem ich stosowania zaleca się konsultację ze specjalistą, szczególnie jeśli masz choroby przewlekłe lub przyjmujesz leki.

Pamiętaj także, że olejków eterycznych nie należy spożywać – ich przyjmowanie doustne może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych.

Warto mieć również na uwadze, że jakość i skład produktów do aromaterapii mogą się znacząco różnić. Ponieważ istnieje niewiele oficjalnych norm dotyczących jakości i oznakowania, producenci mogą sprzedawać preparaty jako „olejki eteryczne”, mimo że nimi nie są. Takie produkty mogą zawierać zanieczyszczenia niebezpieczne przy wdychaniu lub stosowaniu na skórę. Z tego względu kluczowe jest kupowanie olejków eterycznych wyłącznie od sprawdzonych, godnych zaufania dostawców.

Wejdź do świata aromaterapii

Jak mogłeś już zauważyć, świat aromaterapii jest naprawdę ogromny. Jeśli chcesz spróbować jej na własnej skórze, zacznij od sprawdzenia, które olejki eteryczne oraz metody ich stosowania najlepiej odpowiadają Twoim potrzebom i oczekiwaniom. Co najważniejsze, sięgaj wyłącznie po produkty z zaufanych źródeł – w tym od nas, z Zamnesia – aby uniknąć kontaktu ze szkodliwymi składnikami. W końcu aromaterapia polega na holistycznym podejściu do dobrego samopoczucia!

Zamnesia

Zamnesia to prawdziwy kosmiczny autorytet w świecie konopi i substancji psychodelicznych. Łącząc tę specjalistyczną wiedzę z godzinami wnikliwych badań, Zamnesia nieprzerwanie tworzy wybitne treści. Dzięki ich niepowtarzalnemu charakterowi możemy śmiało powiedzieć, że Zamnesia stała się naszym czułym "uchem przy ziemi" w każdej sprawie związanej z substancjami zmieniającymi świadomość.

Przeczytaj pełną biografię