How Do Hallucinogens, Dissociatives And Delirium-Inducing Drugs Differ From Each Other

Halucynogeny, potocznie nazywane psychodelikami, to grupa substancji, które wywołują wzrokowe, słuchowe i ogólnie zmysłowe halucynacje. Wiele z nich występuje naturalnie – jak w przypadku grzybów czy pejotlu. Substancje czynne można pozyskać z roślin, grzybów i korzeni albo wytworzyć syntetycznie. Dysocjacyjne halucynogeny, do których należą PCP i ketamina, działają poprzez blokowanie receptorów N-metylo-D-asparaginianowych (NMDA) w mózgu.

Różnica między substancjami dysocjacyjnymi a klasycznymi psychodelikami polega przede wszystkim na silnym poczuciu depersonalizacji, czyli wrażeniu oderwania od własnego ciała. Odrębną grupę stanowią deliranty, takie jak Benedryl czy benzodiazepiny – stosunkowo mało popularne w kontekście rekreacyjnym. W większych dawkach deliranty mogą wywoływać bardzo wyraźne, często nieprzyjemne halucynacje, co sprawia, że cieszą się znacznie mniejszym zainteresowaniem niż grzyby, kwas czy nawet ketamina.

NAJCZĘŚCIEJ STOSOWANE HALUCYNOGENY

Psychodeliki, które zdobyły ogromną popularność w latach 60. i 70., do dziś należą do najczęściej używanych substancji halucynogennych – i nie bez powodu. Działanie jest zazwyczaj czystsze, bardziej przejrzyste i podnoszące na duchu niż w przypadku innych narkotyków z tej listy, a przy tym są one najbezpieczniejsze. Substancje z tej grupy charakteryzują się niskim potencjałem uzależniającym i praktycznie brakiem poważnych, długofalowych skutków zdrowotnych. Niektórzy po udanej podróży na LSD lub grzybkach halucynkach opisują, że czują się jak odmieniona, lepsza wersja samych siebie.

LSD

LSD, znane także jako kwas, znaczek lub „dosek”, należy do najsilniejszych dostępnych halucynogenów. To przezroczysta, bezzapachowa, łatwo rozpuszczalna w wodzie substancja pozyskiwana z grzyba żytniego.

GRZYBKI

Shrooms / magic mushrooms / psylocybina to określenie niektórych gatunków grzybów występujących m.in. w Meksyku, Ameryce Południowej i Stanach Zjednoczonych. Magiczne grzyby mają bogatą historię, sięgającą tysięcy lat wstecz. Dawniej wykorzystywano je w rytuałach religijnych i obrzędach duchowych rdzennych kultur; dziś najczęściej używa się ich rekreacyjnie lub w formie mikrodawkowania ze względu na potencjalne korzyści zdrowotne.

Magiczne grzyby można jeść na surowo, łączyć z innymi produktami spożywczymi albo przygotować z nich herbatę. Najprostszym sposobem na aromatyczną herbatę z grzybów halucynogennych jest wrzucenie porcji grzybów (najlepiej rozdrobnionych) do garnka z gorącą wodą (nie więcej niż 50°C, w przeciwnym razie substancje odpowiedzialne za trip ulegną rozkładowi) i pozostawienie ich do zaparzenia na około 15–20 minut. Następnie odcedzasz grzyby, dodajesz torebkę herbaty w wybranym smaku i podgrzewasz jeszcze przez chwilę.

PEJOTL

Pejotl to kolejny bardzo popularny psychodelik. Wyobraź sobie Jima Morrisona na kwasie, błąkającego się po pustyni Sonora.

Znany też jako „buttons” i meskalina, pejotl jest niewielkim kaktusem rosnącym w południowej Arizonie, południowym Nowym Meksyku oraz w całym regionie Sonora na północy Meksyku. Górna część kaktusa tworzy małe, okrągłe „guziki”, które wycina się, suszy, a następnie żuje, namacza w wodzie lub zaparza jak herbatę.

POPULARNE LEKI DYSOCJACYJNE I DELIRYJNE

PCP (fencyklidyna) powstało w latach 50. XX wieku jako ogólny środek znieczulający do operacji, ale ostatecznie zostało wycofane z użycia i zdelegalizowane. Obecnie stosuje się je wyłącznie rekreacyjnie. Występuje w wielu postaciach, m.in. tabletek, kapsułek, płynu czy proszku. Dzięki temu można je przyjmować na rozmaite sposoby: wciągać nosem, wstrzykiwać, palić lub po prostu połykać.

Inną substancją, która w ostatnich latach zyskała na popularności, jest ketamina, sprytnie ochrzczona mianem „Special K”. To, co zaczynało jako środek znieczulający stosowany u ludzi i zwierząt, dziś bywa kradzione z gabinetów weterynaryjnych i trafia na czarny rynek.

W żadnym zestawieniu odurzających substancji nie może zabraknąć syropu na kaszel, znanego też jako DXM lub „robo”. To jeden z najczęściej nadużywanych środków halucynogennych wśród nastolatków i młodych dorosłych.

Do substancji wywołujących delirium, które nie cieszą się dużą popularnością z powodu wyjątkowo nieprzyjemnych doznań i halucynacji, należą m.in. atropina, skopolamina (hioscyna), difenhydramina (Benadryl) oraz benzodiazepiny (benzo).

JAKIE SĄ ICH DZIAŁANIA?

Krótkotrwałe skutki działania substancji halucynogennych to przede wszystkim omamy, które mogą utrzymywać się nawet do 12 godzin. Podczas tripu doświadczenie zwykle przybiera jeden z dwóch kierunków. Może to być tzw. dobry trip – na ogół stymulujący psychicznie, przyjemny i inspirujący – albo coś, co określa się mianem złego tripu.

Zły trip potrafi zamienić się w prawdziwy koszmar, wywołując silny lęk, niepokój i poczucie beznadziei. To, jak rozwinie się faza, zależy naturalnie od przyjętej dawki, osobowości użytkownika, jego nastroju, metabolizmu oraz tego, co dzieje się w najbliższym otoczeniu. Poniżej opisujemy inne krótkotrwałe skutki charakterystyczne dla poszczególnych substancji.

LSD

• Podwyższone ciśnienie krwi, przyspieszone tętno i wzrost temperatury ciała
• Zawroty głowy i bezsenność
• Utrata apetytu, suchość w ustach i nadmierna potliwość
• Drętwienie, osłabienie mięśni i drżenie
• Skłonność do impulsywnych zachowań
• Gwałtowne i częste wahania nastroju

Psylocybina

• Uczucie głębokiego rozluźnienia (podobne do efektów po paleniu marihuany)
• Nerwowość, stany lękowe, paranoja i napady paniki
• Introspekcyjne i duchowe przeżycia
• Ryzyko zatrucia w przypadku pomylenia gatunku i zjedzenia trującego grzyba

Peyotl

• Podwyższona temperatura ciała i przyspieszone tętno
• Nieskoordynowane ruchy (ataksja)
• Nadmierne pocenie się
• Uczucie silnego rozgrzania lub „uderzenia gorąca”

Leki dysocjacyjne (ketamina, PCP, syropy na kaszel itp.) również wywołują omamy wzrokowe i słuchowe, ale towarzyszy im poczucie niemal całkowitego oderwania od rzeczywistości. Do innych krótkotrwałych skutków należą lęk, zaniki pamięci, zaburzona koordynacja ruchowa, drgawki lub silne skurcze mięśni, a nawet agresja i skłonność do przemocy.

Substancje wywołujące delirium mają także szereg wyjątkowo nieprzyjemnych działań. Poza bardzo nieprzyjemnym „hajem” wiadomo, że mogą powodować tachykardię, hipertermię, a nawet doprowadzić do niewydolności serca. Skutki długotrwałego stosowania tych środków są słabo poznane – przeprowadzono na ten temat bardzo niewiele badań.

WIĘC KTÓRA JEST NAJBEZPIECZNIEJSZA?

Zgodnie z wynikami najnowszych badań magiczne trufle i grzybki halucynki uchodzą za zdecydowanie najbezpieczniejszy środek rekreacyjny. W badaniu przeprowadzonym przez Global Drug Survey, obejmującym ponad 120 000 osób, analizowano, jak często po zażyciu różnych substancji konieczna była wizyta na izbie przyjęć. Zgłaszane przypadki leczenia szpitalnego po spożyciu magicznych grzybków były ponad pięć razy rzadsze niż w przypadku innych używek.

Dodatkowo zespół badawczy Independent Scientific Committee on Drugs (ICSD) pod przewodnictwem dr. Davida Nutta z Imperial College London ocenił 20 różnych substancji psychoaktywnych, biorąc pod uwagę szerokie spektrum potencjalnych szkód dla użytkowników i całego społeczeństwa. Również w tym zestawieniu grzybki znalazły się na czele. Wszystko to sprawia, że trudno podważyć tezę, iż psylocybina jest obecnie najbezpieczniejszym środkiem psychoaktywnym zarówno dla użytkowników, jak i dla społeczeństwa.

Luke Sumpter

Luke Sumpter, absolwent kierunku Clinical Health Sciences (BSc Hons) i pasjonat uprawy roślin, od ponad siedmiu lat pracuje jako zawodowy dziennikarz oraz autor specjalizujący się w tematyce konopi i nauk medycznych.

Przeczytaj pełną biografię