Jak zbudować monotub do uprawy grzybów
Istnieje wiele sposobów na uprawę grzybów halucynogennych, ale jeśli zależy Ci na jak największych zbiorach, trudno o coś lepszego niż monotub. To szybka, prosta i bardzo wydajna metoda – poniżej dowiesz się, jak go przygotować.
Hodowcy grzybów od zawsze działali po cichu – korzystali z prowizorycznych setupów i eksperymentalnych metod, żeby dopracować się udanych rzutów.
Z czasem te techniki ewoluowały, zapewniając coraz lepsze plony. Monotub tek uchodzi dziś za szczytowe osiągnięcie w dziedzinie uprawy grzybków halucynków. Ta metoda pozwala uzyskać obfite zbiory przy minimalnym nakładzie pracy i kosztów. Sprawdź poniżej, jak w ten sposób uprawiać shroomy!
Jak działa monotub i dlaczego świetnie sprawdza się w uprawie grzybów

Monotub to zmodyfikowany plastikowy pojemnik, który służy do masowej uprawy grzybków halucynków. Aby dobrze rosnąć, Psilocybe cubensis potrzebuje stabilnej temperatury i wysokiej wilgotności – właśnie takie warunki zapewnia monotub. Dodając kilka prostych modyfikacji (otwory wentylacyjne, wkład/liner oraz przepuszczalną barierę, np. z Poly-Fil), możesz zamienić zwykłe pudło lub plastikowy box w wydajny system uprawowy.
Przygotowanie monotuba jest bardzo proste i nadaje się nawet dla zupełnych początkujących. W środku umieszcza się podłoże wypełniające (najczęściej mieszankę kokosowego włókna, wermikulitu i obornika), zaszczepione w pełni skolonizowanym ziarnem. W miarę jak grzybnia się rozrasta, zamknięta przestrzeń pojemnika pomaga utrzymać wysoką wilgotność, a otwory zapewniają pasywną wymianę gazową. Powstaje w ten sposób mikroklimat sprzyjający zawiązywaniu owocników, bez konieczności ciągłej kontroli.
Jedną z największych zalet monotubów jest bardzo niski koszt wykonania. Można je też łatwo skalować, a do pracy z nimi nie potrzeba specjalistycznego sprzętu ani dużego doświadczenia. Co więcej, są niezwykle skuteczne w produkcji obfitych plonów – to idealne rozwiązanie dla domowych hodowców, którzy chcą uzyskać świetne zbiory bez inwestowania w zaawansowane, „laboratoryjne” systemy uprawy grzybów.
Monotuby kontra SGFC (Shotgun Fruiting Chamber)
Monotuby i komory SGFC służą do owocnikowania grzybków halucynków. Choć mają ze sobą trochę wspólnego, w praktyce używa się ich w zupełnie inny sposób.
Monotuby najlepiej sprawdzają się przy uprawie "bulk" (masowej), bo zapewniają zamknięte, częściowo zautomatyzowane środowisko. SGFC z kolei idealnie nadają się do ciastek PF tek, ponieważ wymagają regularnego zraszania i wachlowania, aby utrzymać odpowiednią wilgotność i wymianę powietrza.
Sprawdź tabelę poniżej, aby lepiej zrozumieć różnice między monotubami a SGFC:
| Cecha | Monotub | SGFC (Shotgun Fruiting Chamber) |
|---|---|---|
| Konstrukcja | Zamknięty pojemnik z otworami wentylacyjnymi | Pojemnik z wieloma otworami i warstwą perlitu |
| Najlepsze zastosowanie | Uprawy masowe na podłożu i ziarnie | Ciastka PF tek lub małe zestawy |
| Cyrkulacja powietrza | Pasywna, wymaga niewielkiej uwagi | Bardzo dobra wentylacja, potrzebuje otwartej przestrzeni |
| Wilgotność | Samoregulująca, dobrze utrzymuje wilgoć | Wymaga zraszania i kontroli przepływu powietrza |
| Łatwość użycia | Przyjazny dla początkujących, mało pracy | Wymaga częstszej, aktywnej pielęgnacji |
| Plon | Wysoki, możliwe liczne rzuty | Średni, ograniczona objętość |
Jeśli zamiast tego interesuje Cię zbudowanie SGFC albo po prostu chcesz dokładniej poznać tę metodę, zajrzyj do naszego obszernego poradnika o tym, jak zbudować shotgun fruiting chamber.
Grzybki Halucynki
Wszystko dla miłośników grzybów magicznych. Zestawy do uprawy, trufle, pakiety do mikrodawkowania, strzykawki z zarodnikami, fiolki oraz kultury grzybni.
Jaki rozmiar pojemnika jest najlepszy do monotuba?

Możesz użyć praktycznie dowolnego rozmiaru pojemnika i cała metoda nadal zadziała. Warto jednak wziąć pod uwagę dwa kluczowe czynniki. Większe pudła zwykle dają wyższe zbiory, ale potrzebują więcej czasu na pełną kolonizację. Mniejsze monotuby zapewniają skromniejsze plony, za to potrafią wydawać kolejne rzuty dużo szybciej. Ostatecznie wszystko sprowadza się więc do tego, czy bardziej zależy Ci na ilości, czy na czasie.
W tym poradniku będziemy posługiwać się pudłem o pojemności 60 l, ale śmiało dostosuj ten rozmiar (oraz wszystkie pozostałe proporcje) do własnych potrzeb.
Jak zbudować monotub: instrukcja krok po kroku
Poniżej znajdziesz prostą, a jednocześnie szczegółową instrukcję, jak zbudować własny monotub w domu.
Sprzęt
- Nóż introligatorski
- Zapalniczka
- Marker permanentny
- Miarka zwijana
- Duża łyżka / mieszadło
- Pojemnik 55–60 l
- Taśma Micropore
- Wypełnienie Poly-Fil
- Alkohol izopropylowy
Instrukcje
Istnieje kilka wariantów tego procesu, więc jeśli znajdziesz sposób, który bardziej ci odpowiada, śmiało możesz go zastosować. Dla początkujących uważamy jednak, że poniższy opis będzie najlepszy – jest prosty do wykonania, a jednocześnie powinien dać bardzo dobre efekty.
1. Oznaczanie otworów wentylacyjnych

Na początek odmierz 12 cm od dna pojemnika do góry. Typowa wysokość podłoża waha się między 7 a 11 cm, więc punkt na wysokości 12 cm wyznacza miejsce, w którym znajdzie się dolna krawędź otworów – tuż ponad poziomem podłoża.
Gdy masz już ten pomiar, czas zaznaczyć dwa otwory. Podziel długość pojemnika na trzy równe części. Na przykład przy długości 42 cm, otrzymasz trzy odcinki po 14 cm. Otwory powinny znaleźć się dokładnie na liniach podziału. Koniecznie zaznacz też otwór pod uchwytami pojemnika. Nie jest tu potrzebny precyzyjny wymiar – możesz po prostu wywiercić otwór tuż pod uchwytem lub wyciąć go blisko górnej krawędzi.
2. Wiercenie otworów wentylacyjnych

Kiedy pojemnik jest już oznaczony, czas wyciąć otwory. Możesz to zrobić otwornicą o średnicy 1,5 cala (38,1 mm), odpowiednim wiertłem albo po prostu wyżłobić je rozgrzanym nożem typu Stanley. Rób to jednak ostrożnie, bo plastikowe pudełka łatwo pękają i kruszą się, jeśli użyjesz zbyt dużo siły. Bez paniki – ewentualne pęknięcia czy rozdarcia można bez problemu skleić lub zakleić taśmą!
3. Wyłożenie monotubu

Następnie wyłóż pojemnik linerem. Pełni on funkcję bariery, która zapobiega wyrastaniu pojedynczych pinów po bokach monotuba. Co prawda nie ma nic złego w tym, że pojawiają się tam owocniki, ale najlepiej, by rosły głównie na środku – znacznie ułatwi to późniejsze zbiory. Jako liner idealnie sprawdzi się zwykły, czarny worek na śmieci.
4. Ograniczenie przepływu powietrza za pomocą Poly-Fil

Zanim przejdziesz dalej, musisz teraz zatkać otwory przy pomocy Poly-Fil lub plastra mikroporowego. Jeśli zostawisz je otwarte, do środka dostaną się zanieczyszczenia, które zaczną kolonizować podłoże w konkurencji z grzybnią — i najpewniej to one wygrają. Aby temu zapobiec, trzeba zakryć otwory materiałem, który przepuszcza powietrze, ale blokuje przedostawanie się zarodników i bakterii.
Niektórzy hodowcy zaklejają otwory w pełni szczelnym materiałem aż do momentu, gdy podłoże zostanie skolonizowane w 80–100%. Na tym etapie grzybnia nie potrzebuje dużej wymiany gazowej, więc bardziej „stojące” powietrze może wręcz sprzyjać kolonizacji. Jeśli wybierzesz tę metodę, po ponownym otwarciu otworów wciąż warto wypełnić je materiałem półprzepuszczalnym, ponieważ ryzyko kontaminacji istnieje również w późniejszych fazach uprawy.
5. Sterylizacja monotuba

Kiedy wszystko jest już przygotowane, a otwory są wypełnione, przed dodaniem jakichkolwiek materiałów należy dokładnie wysterylizować pojemnik. Do tego celu możesz użyć spirytusu technicznego, np. alkoholu izopropylowego. Zastosuj go obficie i zadbaj o to, by żadna szczelina nie pozostała sucha. Alkohol odparuje samoczynnie, więc nie musisz się martwić, że pojemnik będzie zbyt mokry.
Możliwe ulepszenia twojego monotuba

Skoro wiesz już, jak uprawiać grzybki halucynki metodą monotub tek, pora przyjrzeć się kilku usprawnieniom, które mogą jeszcze bardziej zwiększyć twoje zbiory.
Maty grzewcze lub grzejnik
Maty grzewcze to prosty sposób na utrzymanie optymalnej temperatury. Umieść je bezpośrednio pod swoim monotubem, jeśli zacznie robić się zbyt chłodno.
Niektórzy doświadczeni hodowcy nie przepadają jednak za matami grzewczymi, ponieważ ciepło gromadzi się głównie na dnie pojemnika. W takiej sytuacji lepiej sprawdzają się małe grzejniki w zamkniętym pomieszczeniu, które podnoszą temperaturę otoczenia do około 23–28ºC.
System wymiany powietrza
Jeśli nie masz ochoty codziennie otwierać pojemnika, żeby wymienić powietrze, możesz całkowicie zautomatyzować ten proces.
Montaż prostego systemu wymiany powietrza zapewni grzybom stały dopływ tlenu. W bocznej ściance pojemnika wytnij dodatkowy otwór i zamocuj w nim mały wentylator komputerowy. Podłącz go do programatora czasowego, aby uruchamiał się automatycznie w wybranych odstępach.
Kontrola wilgotności
Utrzymanie odpowiedniego poziomu wilgotności ma ogromne znaczenie podczas uprawy grzybów. Wsuń rurkę nawilżacza mgłowego w jeden z kwadratów z Poly-Fil (w razie potrzeby powiększ otwór). Podłącz nawilżacz do sterownika wilgotności, a czujnik sterownika zamocuj w monotubie. Ustaw górną granicę wilgotności na 90%, a dolną na 75%, aby całkowicie zautomatyzować ten proces. Trzymaj w miejscu uprawy termohigrometr, aby szybko kontrolować poziom wilgotności i temperaturę otoczenia.
Taśma LED
Twoje grzybki co prawda poradzą sobie w zwykłym świetle zastanym, ale pod listwą LED będą naprawdę rozkwitać. Przyklej pasek LED do wewnętrznej strony pokrywki za pomocą podkładek samoprzylepnych i wywierć dodatkowy otwór w ściance, aby przeprowadzić przez niego przewód. Na etapie kolonizacji nie ma to żadnego znaczenia!
Do dzieła – czas na grzybki!

Samodzielne przygotowanie monotuba może na początku wydawać się sporym wyzwaniem, ale bardzo szybko się opłaca. Obserwowanie, jak grzybnia przerasta podłoże, to czysta satysfakcja. Do tego jest to tani, łatwo skalowalny sposób uprawy, idealny dla różnych typów hodowców (w tym zupełnych początkujących), który pozwala uzyskać świetne plony nawet na małej przestrzeni. Sprawdź nasz szczegółowy poradnik jak uprawiać magiczne grzybki w monotubie i zacznij korzystać z tej metody już dziś.
-
5 min
26 Kwiecień 2022
Jak zbierać grzyby magiczne
Nadszedł moment zbioru twoich grzybów magicznych – jesteś już prawie na finiszu. Opanowanie tego etapu jest dość proste, ale kluczowe, jeśli chcesz w pełni skorzystać z efektów swojej...
-
7 min
19 Październik 2021
Jak suszyć grzybki halucynki
Grzybki halucynki można jeść na świeżo, ale jeśli nie planujesz od razu supermocnej, totalnie ego-rozpuszczającej podróży życia, prawdopodobnie zechcesz część świeżo zebranych owocników wysuszyć i...
-
3 min
26 Lipiec 2020
Co oznacza niebieskie sinienie na grzybach halucynogennych?
Wiele grzybów halucynogennych z czasem pokrywa się niebieskimi plamami. Choć uważa się, że takie „siniaki” mogą nieco obniżać moc grzybów, jednocześnie są one sygnałem, że zawierają one substancje...
-
6 min
30 Czerwiec 2020
Wszystko, co musisz wiedzieć o podłożach do uprawy...
Jeśli uprawiasz grzyby halucynogenne na większą skalę lub bez użycia gotowego grow kitu, będziesz musiał samodzielnie przygotować odpowiednie podłoże. W tym poradniku znajdziesz wszystkie...
-
3 min
23 Kwiecień 2020
Ile światła potrzebują grzyby halucynogenne do wzrostu?
Grzybnia potrzebuje pewnej ilości światła, aby wytworzyć dojrzałe owocniki. Część hodowców korzysta z lamp LED lub CFL, ustawionych na 12‑godzinne cykle, inni natomiast polegają wyłącznie na...
-
3 min
2 Kwiecień 2020
Jak zebrać kilka rzutów plonu z zestawu do uprawy...
Początki z uprawą grzybów halucynogennych mogą wydawać się trudne, zwłaszcza przy klasycznych metodach hodowli. Dzięki gotowym zestawom do uprawy nie musisz jednak mieć wyjątkowego talentu...
