Oświetlenie do uprawy konopi: LED kontra HPS

Oświetlenie to zdecydowanie najważniejszy element wyposażenia każdego namiotu lub pokoju uprawowego. Na dzisiejszym rynku growerzy konopi najczęściej wybierają między dwoma systemami: lampami sodowymi wysokoprężnymi (HPS) a panelami diodowymi LED.

W tym artykule przyjrzymy się zaletom i wadom oświetlenia LED oraz HPS, aby ułatwić Ci wybór najlepszego rozwiązania do kolejnej uprawy.

Dlaczego światło jest tak ważne w uprawie konopi

Konopie z natury najlepiej rosną na zewnątrz, w mocno nasłonecznionych miejscach. Gdy uprawiamy w indoorze, musimy jak najwierniej zastąpić słońce i zapewnić roślinom dużo silnego, bezpośredniego światła, aby wspierać zdrowy wzrost wegetatywny oraz obfite kwitnienie.

Jeśli chodzi o oświetlenie do uprawy konopi w pomieszczeniach, zestawy HPS i LED należą obecnie do najpopularniejszych rozwiązań pozwalających uzyskać plony wysokiej jakości. Oba systemy mają wyraźne zalety i wady, którym dokładniej przyjrzymy się w dalszej części artykułu.

Czym są lampy LED do uprawy?

Choć diody LED na dobre zadomowiły się w domowych i biurowych lampach, to w świecie uprawy konopi ta technologia jest wciąż względnie nowa. Co więcej, jej początki wśród growerów nie należały do udanych.

Panele LED do uprawy weszły na rynek z mocnymi obietnicami: lepszy wzrost, większe plony i wyższa moc suszu, a przy tym niższe koszty eksploatacji. Dla wielu hodowców pierwsze generacje LED-ów okazały się jednak rozczarowaniem. Szczególnie tanie lampy LED szybko zyskały złą sławę z powodu słabych wyników upraw.

Nowsze konstrukcje LED przeszły jednak ogromną metamorfozę i dziś bez problemu konkurują z oświetleniem HPS, które przez lata było absolutnym klasykiem w uprawie marihuany. Dobrej jakości panele LED potrafią zapewnić mocne, zdrowe rośliny i imponujące zbiory (zarówno pod względem wagi, jak i zawartości kannabinoidów).

Jedynym poważnym minusem pozostaje brak standaryzacji wśród lamp LED do uprawy, w przeciwieństwie do systemów HPS. Przekłada się to na bardzo różną jakość produktów – wszystko zależy od producenta – dlatego przed zakupem warto dokładnie zgłębić temat. Z naszego doświadczenia wynika, że najlepiej trzymać się sprawdzonych marek i omijać tanie panele LED, które obiecują cuda.

Czym są lampy HPS do uprawy?

Wysokoprężne lampy sodowe (HPS) przez lata były podstawowym wyborem w uprawie marihuany w pomieszczeniach, słynąc z powtarzalnych, pewnych plonów zbiór po zbiorze. Zakres ich mocy jest bardzo szeroki (od 75 do nawet 4000 W), generują dużo lumenów (energii świetlnej) i oferują temperaturę barwową idealnie dopasowaną do potrzeb roślin konopi.

HPS to rodzaj systemu oświetlenia wyładowczego o wysokiej intensywności (HID), do którego należą też np. lampy metalohalogenkowe (MH). Dostępne są w wielu wariantach i rozmiarach, a przy tym zazwyczaj kosztują mniej na starcie niż panele LED, dzięki czemu są bardzo uniwersalne i dostępne dla hodowców z różnym budżetem.

Warto pamiętać, że klasycznie lampy metalohalogenkowe stosuje się w fazie wzrostu (wegetacji), natomiast HPS wykorzystuje się głównie w fazie kwitnienia. Wynika to z faktu, że spektrum światła lamp HPS lepiej wspiera proces kwitnienia niż intensywny przyrost masy zielonej. Nie oznacza to jednak, że nie da się osiągnąć świetnych rezultatów, prowadząc całą uprawę wyłącznie na HPS – to po prostu kwestia świadomego wyboru.

Lampy LED do uprawy vs lampy HPS do uprawy

Skoro znasz już oba systemy oświetlenia, czas zagłębić się nieco bardziej w ich różnice oraz wady i zalety każdego z nich. Prawda jest taka, że zarówno lampy HPS, jak i panele LED potrafią dać świetne plony; wybór jednego rozwiązania zamiast drugiego będzie w dużej mierze zależeć od Twoich preferencji i celów jako hodowcy, budżetu oraz wielkości pomieszczenia lub namiotu uprawowego.

Poniżej porównamy HPS i LED pod kątem kosztów, zużycia energii, wygody użytkowania, wydajności plonów oraz bezpieczeństwa.

Koszty i zużycie energii

Prowadzenie domowej uprawy marihuany w pomieszczeniu nieuchronnie wiąże się z kosztami. Lampy do uprawy, wentylatory, pochłaniacze, timery, zasilacze oraz automatyczne systemy nawadniania działają w oparciu o energię elektryczną, a rachunek za utrzymanie ich w ruchu przez typowy cykl uprawy trwający 12–16 tygodni potrafi szybko urosnąć. Najwięcej prądu zużywają zwykle lampy do uprawy, dlatego wybór systemu oświetlenia ma kluczowy wpływ na całkowite koszty eksploatacji całej uprawy.

Panele LED wyraźnie wypadają lepiej od lamp HPS pod względem kosztów pracy i efektywności energetycznej. Do wytworzenia tej samej ilości światła potrzebują mniej prądu, a do tego pracują znacznie chłodniej niż HPS, co pozwala zredukować zapotrzebowanie na wentylację. Co więcej, lampy LED mają bardzo długą żywotność i – w przeciwieństwie do HPS – utrzymują stałą jasność przez cały okres działania.

Choć wysokiej jakości panele LED wymagają większej inwestycji na starcie, oszczędności na rachunkach za prąd z czasem ją rekompensują, przez co stają się one coraz popularniejszym wyborem wśród osób uprawiających marihuanę.

Łatwość obsługi

Zarówno lampy HPS, jak i panele LED do uprawy roślin są stosunkowo proste w obsłudze. Współczesne, dobrej jakości lampy LED są najczęściej pełnospektralne, co oznacza, że dobrze odwzorowują światło słoneczne i dostarczają zakresów fal potrzebnych zarówno w fazie wegetatywnej, jak i kwitnienia. Inne moduły LED mają osobne przełączniki „veg” i „bloom”, które ułatwiają zmianę barwy światła, co jest szczególnie wygodne dla początkujących hodowców. Montaż LED-ów też jest zwykle nieskomplikowany, ponieważ zazwyczaj nie trzeba podłączać ich do balastu ani zapewniać tak intensywnej wentylacji.

Lampy HPS, choć same w sobie nie są trudne w użytkowaniu, mogą być nieco bardziej wymagające przy pierwszym montażu niż LED-y, ponieważ trzeba je podłączyć do balastu (aby żarówka otrzymywała właściwy prąd), a także do programatorów czasowych sterujących cyklem naświetlania w namiocie/pokoju. To wciąż nic skomplikowanego, ale dla zupełnych nowicjuszy może wyglądać bardziej zniechęcająco. Dodatkowo HPS-y wymagają sprawnej wentylacji, aby odprowadzić nadmiar ciepła, co jeszcze trochę komplikuje cały setup.

Dobór odpowiedniej mocy oświetlenia do wielkości pomieszczenia uprawowego bywa dla niektórych wyzwaniem, ale w sieci znajdziesz mnóstwo kalkulatorów i poradników, które to ułatwiają. Pamiętaj, że ze względu na ilość wytwarzanego ciepła lampy HPS zwykle słabo sprawdzają się w małych namiotach lub pokojach — powieszone zbyt blisko wierzchołków roślin mogą je uszkodzić lub przypalić. Z drugiej strony, w większych przestrzeniach HPS-y bywają łatwiejsze do rozmieszczenia, ponieważ dają szerszy „ślad świetlny” niż wiele paneli LED, których kąty świecenia mogą się znacznie różnić.

Plony

To bez wątpienia najgorętszy wątek w dyskusji LED kontra HPS, a jednocześnie ten, wokół którego narosło najwięcej mitów.

Gdy lampy LED pojawiły się po raz pierwszy, mocno je krytykowano za słabe zbiory – topy miały niższą moc, aromat i smak, a do tego ważyły mniej niż te uprawiane pod HPS. Jak już wspomniano, technologia LED od tamtego czasu przeszła ogromny skok, ale niestety zła sława z początków wciąż się za nią ciągnie.

Obecnie wysokiej jakości panel LED do uprawy powinien bez problemu dorównać HPS-owi pod względem jakości zbioru (a często ją przewyższyć). Jeśli chodzi o masę, przyjmuje się, że klasyczny wynik dla HPS to ok. 0,5 grama na wat mocy lampy (czyli 1000W HPS może dać do 500 g suszu).

W przypadku LED udokumentowano plony sięgające nawet 1,16 g na wat. Inne badania sugerują, że oświetlenie LED sprzyja tworzeniu się większej liczby odgałęzień (a więc miejsc na topy) oraz wyższym stężeniom kannabinoidów i terpenów.

Pamiętaj jednak, że takie wyniki nie są gwarantowane. W praktyce jakość Twoich zbiorów zależy głównie od umiejętności i zaplecza jako hodowcy, a nie wyłącznie od typu lampy. Mimo to warto mieć na uwadze powyższe dane, zwłaszcza gdy ktoś próbuje Ci wmówić, że LED-y „nie dorastają do pięt” HPS-om.

Bezpieczeństwo

Bezpieczeństwo to kluczowa kwestia dla każdego, kto poważnie podchodzi do uprawy marihuany. Sama uprawa nie jest szczególnie niebezpieczna, ale przy pracy z instalacjami elektrycznymi o wysokiej mocy, działającymi po wiele godzin dziennie przez długi czas (jak w growroomie), konieczne jest przestrzeganie określonych zasad bezpieczeństwa.

Największy problem z lampami HPS ponownie wiąże się z ilością ciepła, jaką wytwarzają. Hodowcy często żartobliwie porównują je do elektrycznych grzejników – i wcale nie ma w tym wiele przesady.

Ze względu na wysoki poziom emisji ciepła, osoby korzystające z HPS muszą zadbać o stabilną temperaturę w growroomie lub namiocie uprawowym – nie tylko po to, by uchronić rośliny przed stresem cieplnym, lecz także, by zminimalizować ryzyko pożaru. Stateczniki są w każdym systemie HPS niezbędnym zabezpieczeniem, ponieważ zapobiegają przekarmieniu lampy prądem i jej eksplozji. To, że zestawy HPS są bardziej skomplikowane w montażu (jak wspomniano w sekcji „łatwość obsługi”), dodatkowo zwiększa pole do błędów ludzkich, które mogą przełożyć się na problemy z bezpieczeństwem.

LED-y również nie są całkowicie wolne od zagrożeń. Choć emitują mniej ciepła i nie wymagają stosowania stateczników, często budzą wątpliwości ze względu na jakość tańszych zestawów. Z powodu braku standaryzacji na rynku paneli LED do uprawy, do namiotów i growroomów regularnie trafiają tanie, niskiej jakości lampy, które mogą ulegać awariom i powodować różnego rodzaju problemy – od zwarć i przerw w dostawie prądu, aż po pożary.

Co jest lepsze: HPS czy LED?

Wybór między lampami HPS a LED do uprawy w pomieszczeniu to jedna z najważniejszych decyzji, jaką musi podjąć każdy hodowca marihuany pod dachem. Oba typy oświetlenia mają swoje wyraźne zalety i wady, przez co lepiej sprawdzają się u różnych typów growerów. Korzystając z informacji przedstawionych powyżej, możesz podjąć świadomą, pewną decyzję dopasowaną do Twoich potrzeb i budżetu.

Steven Voser

Steven Voser jest niezależnym dziennikarzem specjalizującym się w tematyce konopi. Od ponad 6 lat pisze o wszystkim, co związane z weedem – od uprawy, przez sposoby konsumpcji, aż po dynamicznie rozwijającą się branżę i niejednoznaczne regulacje prawne, które ją otaczają.

Przeczytaj pełną biografię