Top 10 najpopularniejszych zastosowań konopi

Często nazywane „darem od Boga dla ludzkości”, konopie siewne to zrównoważone, odnawialne źródło surowca o ogromnej liczbie praktycznych, codziennych zastosowań. Mimo to wciąż nie są w pełni obecne w nowoczesnym świecie – głównie przez wieloletnią stygmatyzację i dezinformację. W efekcie potencjał konopi pozostaje w dużej mierze niewykorzystany, choć roślina ta jest niezwykle wszechstronna. Przyjrzyjmy się więc, co tak naprawdę można zrobić z tą rewolucyjną rośliną.

Jaka jest różnica między konopiami, cannabis a marihuaną?

Konopie, Cannabis i marihuana wywodzą się z jednego rodzaju – Cannabis – ale każdy z tych terminów niesie inne skojarzenia. Wbrew powszechnemu przekonaniu konopie włókniste nie powstały jako osobny podgatunek, taki jak C. indica, C. sativa czy C. ruderalis. To raczej wyselekcjonowany typ konopi uprawiany głównie ze względu na nasiona i włókno.

Z uwagi na takie zastosowania rośliny muszą zawierać stale pomijalne ilości psychoaktywnego kannabinoidu THC, aby mogły zostać zakwalifikowane jako konopie przemysłowe. Kryterium zawartości THC stanowi główną różnicę prawną między konopiami włóknistymi a innymi formami konopi.

Marihuana to po prostu taki typ konopi, który powoduje haj. Obecnie określenie „marihuana” rzadko odnosi się do samych roślin; używa się go przede wszystkim wobec produktu końcowego (suszu, czyli kwiatów). Z kolei termin „Cannabis” jest bardziej pojemny – opisuje zarówno roślinę, jak i wszystkie formy jej przetworów oraz zawartych w niej związków.

Top 10 nowoczesnych zastosowań konopi

Zakaz uprawy i produkcji konopi – zaplanowany i podtrzymywany przez potężne lobby korporacyjne oraz polityczne – sprawił, że przez całe dekady nawet niepsychoaktywne odmiany włókniste były ignorowane jako wartościowy surowiec. Dopiero dziś, kiedy świat pilnie potrzebuje odnawialnych i zrównoważonych źródeł, konopie wracają na należne im miejsce jako jedna z najważniejszych roślin przemysłowych.

Poniżej znajdziesz 10 najciekawszych i najważniejszych zastosowań konopi. Być może dzięki nim uda Ci się zastąpić część syntetycznych produktów bardziej ekologicznymi odpowiednikami z konopi!

1. Odzież i tekstylia

Od tysięcy lat włókna konopne wykorzystywane są do produkcji odzieży i tekstyliów. Z wytrzymałych włókien konopi można wytkać wszystko – od żagli okrętowych i lin po miękkie, wygodne ubrania. Konopie w przemyśle odzieżowym nie są żadną nowością; materiał ten zniknął z głównego nurtu mody głównie pod presją branży bawełnianej i producentów włókien syntetycznych.

Uprawa konopi wymaga znacznie mniej wody niż uprawa bawełny, a roślina rośnie bardzo szybko. Otrzymujemy dzięki temu wyjątkowo trwały surowiec, który może ograniczyć ogromnie szkodliwy wpływ produkcji bawełny na środowisko. Mimo że ubrania z konopi są zazwyczaj droższe, często przewyższają jakością odzież z innych materiałów i służą zdecydowanie dłużej.

2. Papier

Jako realna alternatywa dla papieru drzewnego, konopie przez długi czas odgrywały kluczową rolę w produkcji papieru – szacuje się, że aż do 1883 roku nawet 90% papieru na świecie powstawało właśnie z włókien konopnych! Z powodu późniejszej prohibicji papier konopny niemal zniknął z powszechnego użycia. Niektórzy sądzą nawet, że z uwagi na konkurencyjność konopi wobec potężnych gałęzi przemysłu, tacy giganci jak koncern chemiczny DuPont czy Gulf Oil lobbowali za ograniczeniem ich wykorzystania.

Ogólnie rzecz biorąc, papier konopny jest znacznie wytrzymalszy niż papier z drewna i zdecydowanie lepiej znosi próbę czasu. Znane są przykłady dobrze zachowanego papieru konopnego liczącego nawet 1500 lat. Co więcej, można go poddawać recyklingowi wielokrotnie częściej niż tradycyjny papier drzewny. Dzięki swojej naturalnej trwałości papier z konopi świetnie sprawdza się do produkcji bibułek do skrętów w firmach takich jak RAW. Czy można sobie wyobrazić lepszy sposób na palenie naturalnego ziela niż w 100% naturalnych bibułkach?

3. Plastik

Nie powinno dziwić, że konopie jako zamiennik plastiku znalazły się na naszej liście. Plastik jest dziś jednym z najczęściej wykorzystywanych materiałów w przedmiotach codziennego użytku, ale przy tym ogromnie szkodzi środowisku – przede wszystkim dlatego, że nie ulega biodegradacji. Konopie natomiast są w 100% biodegradowalne.

Na rynku dostępne są już alternatywne tworzywa sztuczne, z których wiele wytwarza się z celulozy roślinnej – składnika występującego w konopiach w bardzo dużych ilościach. Plastik konopny jest jednocześnie trwalszy i znacznie bardziej przyjazny dla środowiska niż tworzywa na bazie ropy naftowej.

Henry Ford, słynny producent samochodów i założyciel Ford Motor Company, został udokumentowany jako twórca auta z plastiku konopnego. Okazało się ono dziesięć razy bardziej wytrzymałe niż stalowy odpowiednik, a przy tym bezpieczniejsze i tańsze w produkcji. Jak powiedział sam Ford, był to samochód „wyhodowany na naszej własnej ziemi”.

4. Budownictwo

Konopie mają potencjał, by zrewolucjonizować branżę budowlaną i znacząco ograniczyć jej wpływ na środowisko. Z ich olejów i włókien można wytwarzać materiały o właściwościach zbliżonych do drewna, betonu, tworzyw sztucznych, cegieł, izolacji termicznej, a nawet paneli wykończeniowych.

Jednym z najbardziej obiecujących i innowacyjnych materiałów jest „hempcrete” – rodzaj betonu wytwarzanego z konopi. Doskonale sprawdza się on przy wznoszeniu ścian i fundamentów, ponieważ jest siedem razy wytrzymalszy, waży o połowę mniej i jest trzykrotnie bardziej elastyczny niż tradycyjny beton. Hempcrete udowodnił, że jest pełnowartościowym materiałem budowlanym: przyjaznym dla środowiska, łatwym w obróbce, choć na razie dość kosztownym.

5. Dobrostan

Choć temat ten jest wciąż intensywnie badany naukowo, istnieje wiele korzyści, jakie można odczuć, stosując konopie jako naturalny środek pielęgnacyjny. Zarówno olej z nasion konopi, jak i olej CBD można przyjmować na co dzień, aby uzupełnić dietę oraz wspierać ogólne samopoczucie i wewnętrzną równowagę.

Obecnie nikogo już nie dziwi widok produktów z konopi czy produktów CBD na półkach supermarketów lub sklepów ze zdrową żywnością. W dużej mierze wynika to z rosnącej popularności CBD. Olej CBD należy dziś do najchętniej wybieranych produktów tego typu. Choć jakość i stężenie poszczególnych wyrobów mogą się różnić, wszystkie wykorzystują działanie niepsychoaktywnego CBD pozyskiwanego z konopi.

Olej z nasion konopi (znany też jako olej konopny) nie zawiera kannabinoidów, ale jest wyjątkowo odżywczy i doskonale sprawdza się w pielęgnacji skóry oraz w kuchni. Może być także stosowany jako olej nośnik dla CBD, co pozwala w pełni wykorzystać potencjał rośliny konopi. Nie ma wątpliwości, że popularność oleju CBD osiągnęła obecnie rekordowy poziom.

6. Kosmetyki i pielęgnacja skóry

Konopie są pełne naturalnych składników odżywczych, olejów i minerałów, które świetnie wpływają na kondycję skóry i włosów. Dlatego tak często pojawiają się w różnego rodzaju kosmetykach i produktach do pielęgnacji. Nawet w krajach, w których uprawa konopi jest zakazana, branża kosmetyczna potrafi wykorzystać ich cenne fitochemikalia.

Do popularnych produktów do pielęgnacji skóry z konopi i kosmetyków na bazie konopi należą m.in.:

• Kremy przeciwstarzeniowe
• Preparaty do oczyszczania skóry
• Produkty do golenia
• Filtry przeciwsłoneczne
• Makijaż
• Produkty do pielęgnacji włosów

7. Paliwo

W miarę jak znaczenie paliw kopalnych maleje, a na znaczeniu zyskują bardziej przyjazne dla środowiska rozwiązania, nikogo nie powinno dziwić, że konopie coraz częściej postrzega się jako alternatywę dla tradycyjnych źródeł energii. Jednym z najciekawszych zastosowań jest biodiesel z konopi – biopaliwo, które można stosować bezpośrednio w standardowych silnikach wysokoprężnych.

Dlaczego więc ten w pełni odnawialny i zrównoważony surowiec wciąż nie jest podstawowym paliwem we współczesnym świecie? W dużej mierze wynika to z działań koncernów naftowych, które od lat bronią swojej pozycji, próbując utrzymać swoje paliwa jako „jedyną” dostępną opcję.

Paliwo konopne ma całe mnóstwo zalet:

• Niezależność – konopie można uprawiać praktycznie wszędzie, a sama uprawa jest zrównoważona.
• Produkcja we własnym zakresie – choć proces jest złożony, wytworzenie biodiesla z konopi w warunkach domowych jest technicznie możliwe.
• Brak deficytów – jako prawdziwe źródło odnawialne, konopie się nie „kończą”.
• Nietoksyczność – obróbka paliw kopalnych jest szkodliwa dla środowiska; w przypadku konopi problem ten praktycznie nie występuje.
• Biodegradowalność – biodiesel jest biodegradowalny, co dodatkowo ogranicza jego wpływ na środowisko.

8. Rolnictwo (bioremediacja)

Konopie nie tylko są przyjazne dla środowiska w uprawie – mogą też pomagać w naprawie zniszczonych ekosystemów. Jako roślina wyjątkowo odporna i niewybredna, konopie radzą sobie na terenach, gdzie inne gatunki w ogóle się nie przyjmują, a przy tym potrafią skutecznie „oczyszczać” glebę z zanieczyszczeń. Proces ten nazywa się fitoremediacją. Konopie pochłaniają i usuwają z podłoża szkodliwe substancje, dzięki czemu z czasem inne rośliny znów mogą tam rosnąć.

To obszar, który wciąż jest intensywnie badany. Potencjał bioremediacji dla ochrony środowiska jest ogromny i trudno go przecenić. Wraz z rosnącym zapotrzebowaniem na uprawy konieczne staje się utrzymanie i odnawianie terenów rolniczych, na których są one prowadzone.

9. Żywność i napoje

Konopie od wieków służą jako cenne źródło pożywienia – ich wykorzystanie w diecie jest dobrze udokumentowane, a przez lata dopracowano wiele ciekawych produktów i rozwiązań.

Nasiona konopi są wyjątkowo odżywcze – dostarczają idealnych proporcji kwasów tłuszczowych, aminokwasów, białka i wielu innych składników. Są tak wartościowe, że często zalicza się je do kategorii superżywność. Wielu specjalistów ds. żywienia i trenerów personalnych uznaje odżywki białkowe z konopi za znacznie lepszą alternatywę niż tradycyjne proszki białkowe.

Jeśli po prostu masz ochotę na smaczną przekąskę lub napój z konopi, czeka na ciebie mnóstwo gotowych produktów. Wśród napojów znajdziesz orzeźwiające soki i koktajle konopne oraz rozgrzewającą herbatę konopną. A gdy najdzie cię ochota na coś słodkiego, koniecznie spróbuj Hemp Crunch Chocolate. To apetyczne połączenie mlecznej czekolady o kawowym aromacie, chrupiących płatków kukurydzianych i solidnej porcji prażonych nasion konopi, które już po pierwszym kęsie może stać się twoją ulubioną przekąską!

10. Pasza dla zwierząt

Skoro wiemy już, jak pożywne i korzystne dla człowieka mogą być żywność i napoje na bazie konopi, zupełnie naturalne jest to, że wykorzystuje się je również jako paszę dla zwierząt.

Nasiona konopi bardzo często pojawiają się w mieszankach karmy dla dzikich ptaków, ponieważ są doskonałym źródłem energii. Dobrze udokumentowano, że ptaki, którym do diety dodaje się nasiona konopi, żyją średnio o 10–20% dłużej, mają więcej potomstwa, a dzięki lepszej kondycji upierzenia mogą też dłużej latać.

Dla zwierząt hodowlanych i innych gatunków, które potrzebują znacznie bardziej złożonej diety, stosuje się tzw. makuch z nasion konopi. To produkt uboczny powstający przy tłoczeniu nasion, który świetnie sprawdza się jako wyjątkowo odżywcza i praktyczna pasza. Makuch konopny jest w stanie pokryć pełne zapotrzebowanie żywieniowe większości zwierząt – zarówno udomowionych, jak i dzikich. W porównaniu z tradycyjnymi rodzajami paszy konopie zdecydowanie nie odstają, a w wielu przypadkach mogą je z powodzeniem zastąpić.

Konopie wracają do łask: roślina o tysiącu zastosowań

Jak z pewnością widać, dopiero zaczynamy odkrywać, do czego tak naprawdę zdolne są konopie. Choć ta roślina towarzyszy ludziom od setek lat, wciąż znajdujemy nowe, fascynujące sposoby jej wykorzystania. Do innych zastosowań należą między innymi:

• ściółka dla zwierząt
• sznury i liny konopne
• biżuteria
• magazynowanie energii
• meble konopne

Możliwości są praktycznie nieograniczone. Z biegiem czasu z pewnością będziemy obserwować stałe pojawianie się nowych produktów z konopi, pozbawionych piętna, które przez lata towarzyszyło tej niezwykłej roślinie.

Adam Parsons

Adam Parsons – zawodowy dziennikarz specjalizujący się w tematyce konopi, copywriter i autor – od wielu lat współtworzy zespół Zamnesii. Na co dzień zajmuje się szerokim zakresem zagadnień: od CBD, przez psychodeliki, po wiele innych powiązanych tematów. Przygotowuje artykuły blogowe, poradniki oraz testuje i opisuje stale rosnącą gamę produktów.

Przeczytaj pełną biografię