Jak zrobić: pokrywki i worki z portem iniekcyjnym do uprawy grzybów

Zakażenia to największy wróg uprawy grzybów halucynogennych. Jeden błąd może przekreślić całą uprawę. Choć do skażenia może dojść praktycznie na każdym etapie cyklu, najwrażliwsze są jego początki, kiedy grzybnia nie zdążyła jeszcze zdominować podłoża.

Gdy wysterylizujemy już słoiki i podłoże, przychodzi moment na inokulację. Nie można jednak po prostu odkręcić słoika i wstrzyknąć zarodników ani płynnej kultury, bo w ten sposób do środka dostaną się rozmaite grzyby i bakterie, które z dużym prawdopodobieństwem zniweczą cały proces. Potrzebujemy więc innego rozwiązania.

W tym artykule przyglądamy się samouszczelniającym portom iniekcyjnym, czyli SHIP (self-healing injection port). Dzięki nim można wprowadzić zarodniki lub płynną kulturę do słoika albo worka z zaszczepką, nie wystawiając zawartości na kontakt ze światem zewnętrznym ani na chwilę. Więcej szczegółów znajdziesz poniżej.

Czym jest samouszczelniający port iniekcyjny (SHIP)?

SHIP to niezwykle przydatne rozwiązanie w świecie uprawy grzybków halucynków. Takie porty umożliwiają wprowadzanie i wyjmowanie igły z jałowego środowiska bez jego otwierania na kontakt z otoczeniem (co wiązałoby się z ryzykiem skażenia).

Najczęściej SHIP-y wykorzystuje się do zaszczepiania już wysterylizowanych podłoży. Podłoża te stanowią idealne środowisko nie tylko dla zarodników grzybków halucynków, ale także dla wielu innych grzybów i bakterii. Samouszczelniające porty sprawiają, że zarodniki lub grzybnia mogą zostać wstrzyknięte bez ryzyka przedostania się niepożądanych mikroorganizmów.

Jak działają samouszczelniające porty iniekcyjne?

Samouszczelniające porty iniekcyjne (SHIP) wykonane są z miękkich materiałów, które natychmiast zamykają się po przekłuciu. Oznacza to, że możesz przebić je igłą, a gdy ją wyciągniesz, otwór z powrotem się uszczelni. Dzięki temu hodowcy mogą wstrzykiwać roztwory zarodników i grzybni bezpośrednio do słoików i worków. Co więcej, tę samą metodę można zastosować w drugą stronę – aby zaciągać roztwory zarodników i płynne kultury ze słoików.

Strzykawka z zarodnikami Mondo Psilocybe cubensis Golden Teacher

(145)

(145)

Strzykawka z zarodnikami Mondo Psilocybe cubensis Golden Teacher

Zobacz produkt

Jak zrobić pokrywki ze słoików z samouszczelniającymi portami iniekcyjnymi

Dodanie SHIP do pokrywek słoików jest nie tylko ogromnie pomocne w zapobieganiu kontaminacji, ale też zaskakująco proste. Nie ma w tym nic szczególnie skomplikowanego, a koszt jest niewielki.

Masz do dyspozycji kilka rozwiązań, a naszym ulubionym są samoprzylepne, samouszczelniające porty iniekcyjne.

Warto pamiętać, że wszystkie elementy słoika, w tym samouszczelniające porty, muszą być odporne na wysoką temperaturę i wodę. Zanim wstrzykniesz zarodniki lub płynną kulturę, musisz wysterylizować w autoklawie całą resztę: słoiki, podłoże i SHIP-y.

„Autoklawowanie” to w praktyce sterylizacja parą pod wysokim ciśnieniem, zwykle w szybkowarze (lub, w warunkach przemysłowych, w przeznaczonym do tego autoklawie). Robimy to po to, by wszystko było jałowe i aby zarodniki grzybów miały maksymalną szansę na opanowanie podłoża.

Jeśli jeszcze tego nie wiesz, szybko się przekonasz, że higiena i sterylizacja to absolutna podstawa udanej uprawy grzybów. Właśnie dlatego w ogóle korzystamy z SHIP-ów!

Naklejenie samoprzylepnego, samouszczelniającego portu iniekcyjnego

Gotowe, samoprzylepne porty iniekcyjne (SHIP) to prawdopodobnie najwygodniejsze rozwiązanie. Zostały zaprojektowane specjalnie do tego celu, więc są bezpieczne, skuteczne, a przy tym bardzo tanie.

Materiał, z którego są wykonane, może się różnić, ale jeśli kupujesz swoje samoprzylepne SHIP-y z zaufanego źródła, możesz mieć pewność, że zastosowano w nich niezawodny, samouszczelniający się materiał. Spód głównej części jest pokryty mocnym klejem odpornym na wysoką temperaturę i wodę — zazwyczaj jest to klej 3M. Dzięki temu port łatwo i trwale przykleja się do pokrywek słoików i nie odrywa się nawet podczas sterylizacji w autoklawie.

Aby z nich skorzystać, wystarczy wywiercić lub wybić otwór w pokrywce słoika, nakleić na niego taki port i gotowe!

Nałóż kroplę silikonu RTV

Możesz też samodzielnie wykonać porty, używając silikonu RTV (wulkanizującego w temperaturze pokojowej). Taki silikon wyciska się z butelki i pozostawia do utwardzenia w normalnej temperaturze otoczenia. Po związaniu jest odporny na wysoką temperaturę i wodę, a do tego niezawodnie sam się uszczelnia po każdym wkłuciu.

Choć to bardzo solidne rozwiązanie, zwykle wypada drożej niż gotowe porty. Jeśli jednak musisz przygotować naprawdę dużo SHIP-ów, silikon może ostatecznie okazać się najtańszą opcją. Sama butelka silikonu RTV jest kosztowna, ale wystarcza na wiele zastosowań. Przy kilku pojedynczych SHIP-ach silikon finansowo się nie zwróci. Jeśli natomiast planujesz wykonać ich dużą serię, warto rozważyć właśnie tę metodę.

Pamiętaj też, że silikon potrzebuje od 24 do 48 godzin, aby całkowicie się utwardzić, więc zanim ruszysz dalej z uprawą, musisz uwzględnić ten czas w swoim harmonogramie.

Szklany słoik – 1062 ml (Zamnesia)

(87)

(87)

Szklany słoik – 1062 ml (Zamnesia)

Zobacz produkt

Wstawienie i zamocowanie gotowego gumowego portu iniekcyjnego

Na koniec możesz też sięgnąć po specjalnie przygotowany, gumowy port iniekcyjny. Choć brzmi to kusząco i raczej prosto, w praktyce jest to najbardziej wymagająca, „manualna” metoda. Co więcej, potrzebujesz dodatkowego silikonu RTV lub innego kleju, aby trwale przymocować port do pokrywki.

Aby go zamontować, musisz wywiercić w pokrywce słoika otwór o średnicy wystarczająco dużej, by zmieścił się w nim gumowy port. Następnie wkładasz port na miejsce. Żeby całość była szczelna, konieczne jest użycie kleju lub silikonu.

Atutem tej metody jest efekt wizualny – jeśli wykonasz ją starannie, pokrywka wygląda naprawdę profesjonalnie.

Nie zapomnij o filtrach w pokrywkach słoików

Oprócz otworów do wstrzykiwania, wieczka słoików muszą mieć także otwory do wymiany gazowej. Grzybnia oddycha, zużywając tlen i wydychając dwutlenek węgla — dokładnie tak jak my.

Przez te otwory musi jednak przechodzić wyłącznie powietrze, więc nie możesz pozostawić ich po prostu otwartych. Aby umożliwić wymianę gazową, a jednocześnie zminimalizować ryzyko kontaminacji, trzeba zakleić otwory mikroporowatym materiałem z odpornym na wodę i wysoką temperaturę klejem.

Na szczęście dostępne są bardzo proste rozwiązania.

Najwygodniej jest użyć samoprzylepnych filtrów przygotowanych specjalnie do tego celu. Wykonane są z mikroporowatego materiału i mają autoklawowalny klej. Takie filtry są zazwyczaj hydrofobowe i oleofobowe, co dodatkowo podnosi bezpieczeństwo podczas sterylizacji w autoklawie. Z reguły zaprojektowane są na otwory o średnicy około 6 mm, więc nawiercaj wieczka właśnie pod taki rozmiar!

Innym profesjonalnym i bardzo popularnym rozwiązaniem są syntetyczne dyski filtrujące, często określane skrótem SFD. Są wielokrotnego użytku, wytrzymałe i zapewniają wysoki poziom filtracji.

Trzecią opcją, choć zazwyczaj uznawaną za mniej niezawodną, jest użycie medycznej taśmy mikroporowej. Opinie na jej temat są podzielone i możliwe, że w Twoim przypadku sprawdzi się całkiem dobrze. Pamiętaj jednak, że taśma mikroporowa nie jest oficjalnie przeznaczona do sterylizacji parą, a firma 3M zaznacza, że nie ma ona za zadanie filtrować ani blokować mikroorganizmów.

Taśma Micropore 3M

(65)

(65)

Taśma Micropore 3M

Zobacz produkt

Jak wstrzykiwać przez filtr

To rozwiązanie nie jest idealne i zdecydowanie lepszym wyborem jest samouszczelniający port iniekcyjny. Ponieważ filtry nie są samoregenerujące, po ich przebiciu pozostaną trwale dziurawe. Możesz jednak wstrzyknąć zawartość bezpośrednio przez filtr, a następnie od razu nakleić na niego kolejny filtr, co w dużej mierze rozwiązuje ten problem.

Jeśli masz możliwość skorzystania z innej metody, zwykle będzie ona bezpieczniejsza. Gdy jednak pod ręką masz wyłącznie taśmę/filtry mikroporowate, taka opcja też może się sprawdzić. Pamiętaj tylko, że ryzyko kontaminacji jest w tym przypadku większe. Aby je zmniejszyć, warto korzystać z gloveboxa lub komory z laminarnym przepływem powietrza. Zapewniają one środowisko z nieruchomym powietrzem, co ogranicza prawdopodobieństwo przedostania się niepożądanych zarodników.

Czy można stosować porty SHIP także w workach ze spawnem?

Możliwe też, że w ogóle nie korzystasz ze słoików i zastanawiasz się, co zrobić, jeśli używasz zamiast nich worków ze zbożem (spawn bagów). Zasada jest bardzo podobna – z tą różnicą, że może przydać się dodatkowo przezroczysta taśma pakowa.

Nałóż kroplę silikonu RTV i przykryj ją taśmą

Możesz ponownie zastosować opisany wyżej sposób z silikonem RTV. Przy pracy z workami z podłożem dochodzi jednak dodatkowy krok. O ile silikon dobrze trzyma się metalowych pokrywek słoików, o tyle z powierzchni worków znacznie łatwiej się odrywa.

Aby go ustabilizować, wykorzystaj taśmę pakową. Podczas sterylizacji w autoklawie taśma może wyraźnie zmienić kolor, ale nie ma to znaczenia, dopóki skutecznie utrzymuje port iniekcyjny na miejscu.

Nałożenie samoprzylepnego, samouszczelniającego portu iniekcyjnego

Możesz też użyć samoprzylepnego portu iniekcyjnego SHIP. Czasem wystarczy po prostu nakleić go bezpośrednio na worek i wszystko będzie w porządku. Zdarza się jednak, że port zaczyna się odklejać lub całkiem odpada. Nawet minimalne odstawanie krawędzi może całkowicie zniweczyć jego zdolność do szczelnego odizolowania wnętrza. Aby temu zapobiec, warto dodatkowo wzmocnić mocowanie, ponownie sięgając po taśmę pakową i solidnie wszystko zabezpieczając.

Inne rozwiązanie: gotowe worki ze zbożem zaszczepnym z portami SHIP

Możesz też po prostu kupić worki ze zbożem z silikonowymi portami iniekcyjnymi SHIP już solidnie zamontowanymi. To zdecydowanie najprostsze rozwiązanie i często najlepsze, gdy pracujesz właśnie z takimi workami. Utrzymanie portów iniekcyjnych w stabilnym położeniu bywa kłopotliwe, dlatego gotowe worki potrafią naprawdę ułatwić życie.

Takie rozwiązanie jest nieco droższe niż przygotowanie wszystkiego samodzielnie, ale za to jest o wiele, wiele prostsze.

Jak korzystać z samouszczelniającego portu iniekcyjnego

Korzystanie z portów wtryskowych z samouszczelnianiem (SHIPs) jest bardzo proste. Najtrudniejsze w całym procesie jest utrzymanie maksymalnej czystości – a to w dużej mierze kwestia samodyscypliny.

Przede wszystkim dokładnie oczyść sam port wtryskowy chusteczkami nasączonymi alkoholem. Zrób to naprawdę starannie – jeśli znajdują się na nim zarodniki grzybów lub bakterie, możesz wcisnąć je do środka razem z roztworem podczas iniekcji.

Następnie wysterylizuj igłę strzykawki. Zrobisz to, trzymając ją w płomieniu, aż rozżarzy się do czerwoności. Przed użyciem pozwól jej ostygnąć, bo zbyt gorąca igła może uszkodzić port.

Po tych krokach warto porządnie umyć dłonie przy użyciu mydła antybakteryjnego i założyć maseczkę na twarz. Możesz też rozważyć wyczyszczenie całego pomieszczenia wodą z dodatkiem 10% wybielacza.

Łazienki świetnie nadają się do inokulacji, ponieważ łatwo je wyczyścić i zazwyczaj panuje w nich niewielki ruch powietrza. Niezależnie od tego, gdzie pracujesz, zamknij wszystkie drzwi i okna.

Gdy wszystko jest już zdezynfekowane, możesz wstrzyknąć roztwór zarodników lub kultury płynne do słoików/ worków ze zbożem. Wystarczy wbić igłę w port, nacisnąć tłok strzykawki, a następnie wyjąć igłę. Jeśli wszystko przebiegło prawidłowo, port sam się zasklepi i nie musisz robić nic więcej!

Chusteczki alkoholowe (100 szt.)

(167)

(167)

Chusteczki alkoholowe (100 szt.)

Zobacz produkt

Jak często można używać samouszczelniającego portu wtryskowego?

Z czasem porty do iniekcji zużywają się tak bardzo, że zaczynają pojawiać się w nich dziurki. Jeśli wielokrotnie je nakłuwasz, materiał w końcu zacznie się kruszyć i po kolejnym użyciu nie będzie już w stanie się szczelnie domknąć. Zanim jednak do tego dojdzie, powinny wytrzymać naprawdę wiele cykli.

Aby sprawdzić szczelność portów, napełnij słoik lub worek ze zbożem wodą i dokładnie go zamknij. Następnie odwróć go do góry dnem. Jeśli w portach pojawiły się nieszczelności, zobaczysz wyciekającą wodę. Jeśli cała woda pozostanie w środku, porty są nadal szczelne i nadają się do ponownego użycia.

Samouszczelniające porty do iniekcji: skuteczna bariera przed zanieczyszczeniami

Samouszczelniające się porty iniekcyjne to absolutna podstawa przy uprawie grzybów. Bez nich ryzyko kontaminacji rośnie wielokrotnie. Biorąc pod uwagę, jak są tanie i proste w użyciu, naprawdę trudno znaleźć sensowny powód, by z nich rezygnować.

Wciąż przede wszystkim polecamy gotowe, samoprzylepne porty iniekcyjne – to najłatwiejsze i najskuteczniejsze rozwiązanie. Jeśli jednak nie masz do nich dostępu, pozostałe opcje również sprawdzają się bardzo dobrze.

Niezależnie od tego, co wybierzesz – powodzenia!

Max Sargent

Max pisze od ponad dekady, a w ostatnich latach wyspecjalizował się w dziennikarstwie konopnym i psychodelicznym. Tworzył treści m.in. dla Zamnesia, Royal Queen Seeds, Cannaconnection, Gorilla Seeds, MushMagic i innych marek, dzięki czemu świetnie zna różne segmenty tej branży.

Przeczytaj pełną biografię