Powolny wzrost marihuany: przyczyny i sposoby naprawy

Miguel Antonio Ordoñez

Freelance’owy dziennikarz specjalizujący się w branży konopnej

Miguel Antonio Ordoñez

Ostatnia aktualizacja: 21 Październik 2022

Niska jakość nasion

Podstawą każdej uprawy marihuany są same nasiona. Jeśli są stare albo kiepskiej jakości, startujesz z przegranej pozycji: wzrost będzie spowolniony, a plon mizerny. Co prawda nasiona marihuany mogą zachować zdolność kiełkowania dość długo, o ile przechowuje się je w odpowiednich warunkach, ale nie są wieczne. A gdy masz do czynienia z przypadkowymi „nasionami z torebki” od lokalnego dilera, możesz uznać, że Twoja uprawa jest stracona już na starcie.

Jak to naprawić

Co prawda nie da się „naprawić” nasion słabej jakości, ale można zawczasu zapobiec temu problemowi. Wybieraj nasiona marihuany od sprawdzonych, wysokiej klasy banków nasion – to najpewniejszy sposób, by przy sprzyjających warunkach uzyskać niezawodne kiełkowanie oraz szybki, bujny wzrost roślin. Dodatkowo banki nasion zwykle podają ważne informacje o danej odmianie, na przykład przewidywany czas kwitnienia, co pozwala lepiej ocenić, jak rozwijają się Twoje rośliny. Ostatecznie na nasionach nie warto zbytnio oszczędzać.

Poza sięganiem po znane, dobre nasiona możesz sprawdzić ich żywotność, wykonując tzw. test pływania. Napełnij szklankę lub słoik wodą, a następnie wrzuć do środka nasiona. Te, które opadną na dno, najpewniej wykiełkują, natomiast unoszące się przy powierzchni to prawdopodobnie niewypały. Aby wynik był jak najdokładniejszy, odczekaj około dwóch godzin, zanim zdecydujesz, które nasiona zachować, a które wyrzucić.

Stres klonów

Jeśli zamiast z nasion marihuany postanowisz uprawiać z klonów, zbyt duży stres lub nieprawidłowa technika podczas pobierania i ukorzeniania sadzonek mogą zahamować, a nawet całkowicie zatrzymać rozwój roślin. W dużym skrócie klonowanie polega na pobieraniu sadzonek z rośliny matecznej w fazie wegetatywnej, a następnie na ich dalszym prowadzeniu, aby wyrosły na genetycznie identyczne kopie matki. Jeśli proces klonowania się powiedzie, zachowasz cechy wydajnej rośliny i jednocześnie skrócisz czas potrzebny na fazę wzrostu. Gdy jednak coś pójdzie nie tak, sadzonki mogą rosnąć bardzo słabo, a w skrajnym przypadku w ogóle się nie ukorzenią.

Jak to naprawić

Sadzonki wymagają sterylnego procesu klonowania oraz ściśle określonych warunków środowiskowych, aby wytworzyć korzenie i przekształcić się w silnie rosnące rośliny w fazie wegetacji. Kluczowa jest tu wysoka wilgotność powietrza, podobnie jak w przypadku młodych siewek. Dla optymalnego ukorzeniania zaleca się wilgotność na poziomie 70–80% RH, temperaturę około 22°C (71°F) oraz pH podłoża w okolicach 6,0.

Podczas samego pobierania sadzonek koniecznie używaj sterylnego, ostrego narzędzia i wykonuj cięcie pod kątem 45°, aby zwiększyć powierzchnię cięcia. Następnie na świeżo przycięty koniec możesz nałożyć hormon ukorzeniający, który przyspieszy ten kluczowy etap. Wielu hodowców pracujących z klonami stosuje różnego rodzaju preparaty do ukorzeniania, aby zapewnić prawidłowy rozwój, ponieważ świeże sadzonki potrafią być bardzo wrażliwe w pierwszych dniach.

Niewłaściwe oświetlenie

Nawet początkujący hodowcy wiedzą, że konopie potrzebują mocnego, odpowiednio dobranego światła, aby przetrwać, prawidłowo się rozwijać i dawać solidne plony. Jeśli nie zapewnisz roślinom tego, czego wymagają, bardzo szybko odbije się to na tempie wzrostu.

Rośliny nie dostają wystarczająco dużo światła

Niedobór światła to problem, z którym borykają się zarówno hodowcy indoor, jak i outdoor, a jego przyczyny mogą być bardzo różne. Zbyt gęste zagęszczenie roślin, pochmurne dni czy słabe lampy do uprawy mogą sprawić, że Twoje okazy nigdy nie osiągną pełnego potencjału genetycznego. Poza zatrzymaniem wzrostu, rośliny mogą też zacząć się wyciągać w desperackiej próbie dotarcia do większej ilości światła, ale nie jest to rodzaj wzrostu, na którym Ci zależy. Wyciąganie nie poprawia plonów, a najczęściej prowadzi do powstania słabych, niestabilnych roślin.

Rośliny dostają za dużo światła

Z drugiej strony, światła też może być za dużo. Jeżeli rośliny zbyt długo stoją w pełnym słońcu, wysoka temperatura potrafi spowolnić ich metabolizm i zahamować wzrost. W czasie fali upałów lub wyjątkowo gorącego sezonu wegetacyjnego przenieś rośliny w donicach do cienia na część dnia albo rozciągnij siatkę cieniującą nad grządką, jeśli uprawiasz bezpośrednio w gruncie.

W uprawie indoor przypalenia od światła są wyraźnym sygnałem, że rośliny dostają go za dużo. Jak sama nazwa wskazuje, liście przybierają żółtawy, „spalony” wygląd, podczas gdy nerwy pozostają zielone. Oznacza to, że lampy do uprawy są ustawione zbyt blisko lub świecą zbyt mocno.

Niewłaściwe widmo światła

Oprócz samej ilości światła, konopie potrzebują także światła o odpowiednim widmie, a ich wymagania zmieniają się na kolejnych etapach rozwoju. W fazie wegetatywnej rośliny najlepiej reagują na światło z przewagą barwy niebieskiej, natomiast podczas kwitnienia preferują światło z przewagą czerwieni.

Stres świetlny: przerwanie cyklu ciemności

Rośliny marihuany fotoperiodycznej potrzebują nieprzerwanego okresu ciemności, aby rozpocząć kwitnienie. Jeśli ten cykl nocny zostanie zakłócony, ucierpieć może także ich rozwój. Nawet niewielkie przecieki światła w namiocie uprawowym czy intensywne światło z latarni ulicznych mogą spowolnić wzrost, a w skrajnych przypadkach cofnąć rośliny z fazy kwitnienia z powrotem do fazy wegetatywnej.

Jak to naprawić

W kwestii oświetlania roślin marihuany kluczowa jest równowaga. Uprawiając na zewnątrz, jesteś zdany na kaprysy natury, ale masz też pewność, że rośliny otrzymują dokładnie taki rodzaj światła, jaki sprzyja ich prawidłowemu rozwojowi.

W pomieszczeniach trzeba to dobrze zaplanować. Wielu hodowców decyduje się na lampy LED lub HID, przy czym te pierwsze szybko stają się standardem. Lampy LED są zaprojektowane tak, by dostarczać odpowiednie widmo światła na każdym etapie wzrostu, a przy tym emitują znacznie mniej ciepła niż tradycyjne lampy do uprawy marihuany.

Niezależnie od wybranej technologii, ważne jest, aby zachować odpowiedni odstęp między roślinami, tak by dolne partie każdej z nich też dostawały wystarczająco dużo światła. W miarę wzrostu roślin trzeba również korygować odległość między lampami a wierzchołkiem (canopy), aby zapewnić optymalne warunki rozwoju i uniknąć przypaleń. Pamiętaj też, że w czasie fazy ciemności żadne obce źródło światła nie może przenikać do growboxa. Niezależnie od tego, czy użyjesz taśmy klejącej, czy specjalnych osłon, zapewnij roślinom całkowicie niezakłóconą przerwę od fotonów.

Problemy z korzeniami

Stan systemu korzeniowego w ogromnym stopniu decyduje o kondycji całej rośliny. Jeśli więc Twoje okazy wyglądają na osłabione lub „przygnębione”, trzeba zajrzeć do źródła problemu. Zbyt mokre, przesuszone albo zbite korzenie mogą poważnie zahamować wzrost i wymagają szybkiej reakcji, zanim doprowadzą do jeszcze poważniejszych kłopotów.

Zbyt dużo wody

Nadmierne podlewanie to jeden z najczęstszych – i najpoważniejszych – błędów popełnianych przez hodowców. Rośliny dostają zbyt dużo wody naraz, w nieodpowiednim momencie albo są podlewane zdecydowanie za często. Podobnie jak w przypadku światła, rośliny cierpiące z powodu nadmiaru wody szybko pokażą to na liściach: zaczną one opadać, a korzenie staną się podatne na rozmaite patogeny i inne zagrożenia dla zdrowia.

Zbyt mało wody

Przelewanie jest zwykle groźniejsze, ale zbyt rzadkie podlewanie także potrafi wyhamować rozwój roślin. Gdy brakuje wody, siewki i młode rośliny rosną wyraźnie wolniej. Na tym wczesnym etapie zauważysz, że niedostatecznie nawadniane egzemplarze są mniejsze od pozostałych, a ich liście wyglądają na cienkie i przesuszone, czasem nawet przypalone.

Nieodpowiedni rozmiar doniczki

Jeśli używasz zbyt małych doniczek, korzenie rośliny nie mają miejsca, by swobodnie się rozrastać i dochodzi do ich zbicia (przerośnięcia). W takiej sytuacji roślina nie urośnie większa, niż pozwala na to rozmiar doniczki. Z kolei doniczki zbyt duże i zbyt pojemne zwiększają ryzyko przelania oraz przenawożenia roślin.

Jak to naprawić

Podlewając rośliny marihuany, najlepiej zachować ostrożność. Lepiej robić to rzadziej, dając podłożu czas na dokładne przeschnięcie przed kolejnym nawadnianiem. Kiedy jednak już podlewasz, zwilż ziemię porządnie, tak aby nadmiar wody stanowił około 10–15% i swobodnie wypłynął otworami w dnie doniczki. Aby sprawdzić, czy pora na kolejne podlewanie, po prostu podnieś doniczkę: jeśli jest ciężka i wilgotna, odczekaj; jeśli wyraźnie lżejsza – roślina jest gotowa na następną porcję wody.

Jeśli chodzi o wielkość doniczki, przyjmuje się ogólną zasadę: używaj około 8 l podłoża na każde 25 cm przewidywanej ostatecznej wysokości rośliny. W zależności od typowej wielkości danej odmiany i poszczególnych okazów możesz tę wartość odpowiednio dostosować.

Środowisko

W większości przypadków rośliny konopi najlepiej rosną w ciepłym otoczeniu. Gdy temperatura stanie się zbyt wysoka lub zbyt niska, procesy życiowe roślin zwalniają. Ponieważ na każdym etapie rozwoju konopie potrzebują też innego poziomu wilgotności, konieczne jest regularne dostosowywanie RH tak, aby odpowiadało aktualnej fazie wzrostu.

Nieprawidłowa wilgotność

Z wyjątkiem siewek i klonów, wilgotność w fazie wzrostu wegetatywnego nie powinna przekraczać 70%, a w fazie kwitnienia – 50%. Co więcej, poziom RH nigdy nie powinien spadać poniżej 35%. Wilgotność bezpośrednio wpływa na to, jak woda przemieszcza się w roślinie marihuany. Przy zbyt wysokiej wilgotności transport wody wewnątrz rośliny staje się utrudniony, co może powodować opadanie liści i ogólne „osowienie” roślin.

Nieprawidłowa temperatura

Konopie najlepiej rosną w temperaturze 20–30°C w fazie wegetacji oraz 20–26°C w czasie kwitnienia. Gdy temperatura przekracza 32°C lub spada poniżej 16°C, znacznie rośnie ryzyko problemów zdrowotnych roślin i zahamowania ich wzrostu.

Przenoszenie roślin (z wnętrza na zewnątrz)

Przeniesienie roślin marihuany z uprawy indoor na zewnątrz wywołuje u nich silny stres. Promieniowanie UV ze słońca jest znacznie intensywniejsze niż światło sztuczne, do którego roślina była przyzwyczajona w pomieszczeniu. Jeśli nie zdoła się zaaklimatyzować, jej wzrost może wyhamować, a sama roślina stanie się bardziej podatna na różne problemy zdrowotne.

Jak to naprawić

W miarę możliwości optymalizuj temperaturę i wilgotność zgodnie z powyższymi wartościami. Pamiętaj, że na każdym etapie cyklu życia roślin wymagane są nieco inne zakresy tych parametrów. Jeśli uprawiasz w pomieszczeniu, w kontrolowanym środowisku, używaj termometru/higrometru, aby dokładnie mierzyć warunki w growboksie lub pokoju i w razie potrzeby je korygować. Na zewnątrz masz znacznie mniejszy wpływ na klimat, ale możesz zadbać o dobrą wentylację i ogólną kondycję roślin.

Jeśli planujesz przenieść swoją magiczną roślinę na zewnątrz, rób to stopniowo. Na początek ustawiaj ją w cieniu, na kilka godzin dziennie, aby mogła przyzwyczaić się do nowych warunków. Następnie stopniowo wydłużaj czas ekspozycji na słońce, aż rośliny będą gotowe, by przebywać w pełnym słońcu.

Stres wywołany przypadkowymi uszkodzeniami

Wypadki podczas uprawy zdarzają się każdemu. Możesz na przykład złamać gałąź przy treningu rośliny albo ustawić wentylatory zbyt mocno. Takie mechaniczne uszkodzenia to dla rośliny poważny stres – spowalniają wzrost i zmuszają ją do przeznaczenia energii oraz składników odżywczych na regenerację. W kolejnych dniach po zdarzeniu zwykle widać wyraźne zahamowanie rozwoju, ponieważ roślina skupia się na naprawie uszkodzonych tkanek.

Jak to naprawić

Uszkodzenia mechaniczne, na przykład połamane gałęzie, wymagają natychmiastowej interwencji. Jeśli zareagujesz szybko i podeprzesz roślinę bambusowymi palikami, a pęknięcia zabezpieczysz solidną taśmą, złamane fragmenty często się zrosną i uprawa będzie mogła bez problemu dalej się rozwijać.

Niedobory składników odżywczych

Tak jak człowiek potrzebuje składników odżywczych, by rosnąć i dobrze funkcjonować, tak samo jest z roślinami. W przypadku konopi niezbędne są zarówno makro-, jak i mikroskładniki, a korzenie wymagają odpowiedniego poziomu pH, aby mogły je skutecznie wchłaniać.

Nieprawidłowy poziom pH

W uprawie konopi poziom pH oznacza stopień kwasowości lub zasadowości podłoża bądź roztworu nawozowego. Nieprawidłowe wartości pH utrudniają roślinom pobieranie składników odżywczych, co spowalnia wzrost i ostatecznie prowadzi do słabej kondycji całej uprawy.

Korzenie konopi najlepiej przyswajają składniki pokarmowe przy pH w granicach 6–7 w glebie oraz 5,5–6,5 w systemach hydroponicznych i uprawach bezglebowych.

Przenawożenie

To jeden z najczęstszych błędów popełnianych przez początkujących hodowców. W przeciwieństwie do ludzi, rośliny nie „tyją”, gdy dostają za dużo pokarmu. Zamiast tego wchodzą w stan silnego stresu, a ich rozwój zostaje zahamowany. Zjawisko blokady pobierania składników odżywczych (nutrient lockout) pojawia się wtedy, gdy rośliny są przekarmione i nie są w stanie przyswajać dostępnych dla nich substancji odżywczych, co paradoksalnie prowadzi do objawów niedoboru.

Stężenie nawozów dla roślin konopi zazwyczaj podaje się w częściach na milion (ppm). Optymalna ilość poszczególnych składników zależy od fazy wzrostu, a każdy producent nawozów podaje na etykiecie zalecane dawki. Warto się ich trzymać.

Za mało składników odżywczych

Podobnie niedobór składników odżywczych spowolni wzrost roślin. Jeśli używasz gotowego nawozu, zwłaszcza przeznaczonego do uprawy konopi, bez problemu dostarczysz im wszystkiego, czego potrzebują. To samo dotyczy wysokiej jakości kompostu czy organicznego nawozu. Jeśli jednak faktycznie podajesz zbyt mało pożywki, stopniowo zwiększaj jej dawki (oczywiście w granicach rozsądku).

Nieprawidłowe wartości EC

Mówiąc najprościej, EC (electrical conductivity, przewodność elektryczna) określa stężenie soli w pożywce dla roślin. Służy jako wskaźnik, czy roślina otrzymuje odpowiednią ilość składników odżywczych. Ponieważ jednak zapotrzebowanie pokarmowe różni się w zależności od gatunku, inne będzie też optymalne EC. Zbyt wysoka wartość zwykle oznacza przenawożenie, co widać po przypalonych, zasuszonych końcówkach liści.

Jak to naprawić

Pamiętaj, że rośliny są wyjątkowo wrażliwe na składniki odżywcze i że nadmiar bywa gorszy niż lekki niedobór. Co więcej, niezależnie od tego, ile nawozu podasz, jeśli pH wyjdzie poza optymalny zakres, korzenie nie będą w stanie przyswoić pożywki i pojawią się objawy niedoborów. Dlatego korzystaj z miernika pH razem z miernikiem EC – dzięki temu zadbasz nie tylko o właściwe pH, ale też sprawdzisz stężenie soli nawozowych w podłożu i precyzyjnie ustawisz dawkowanie. Jeśli chodzi o stres związany z wiekiem, miej na uwadze, że starsze rośliny nie potrzebują już dużych ilości pokarmu, zwłaszcza pod koniec cyklu życia, więc karm je oszczędnie.

Stres wywołany przez szkodniki lub choroby

Każda roślina może paść ofiarą szkodników i patogenów, ale to określone warunki uprawy szczególnie sprzyjają rozwojowi bakteryjnych, wirusowych i grzybowych chorób oraz szkodników konopi, które mogą poważnie spowolnić wzrost, a nawet całkowicie zabić rośliny. Problemy takie jak mączniak potrafią w krótkim czasie zamienić piękne topy w nędzne ich resztki, a niektóre owady są w stanie doszczętnie zniszczyć całe okazy. To zdecydowanie nie jest finał, którego oczekujesz po całej włożonej pracy.

Jak to naprawić

Zapobieganie szkodnikom i patogenom jest zawsze lepsze niż walka z już istniejącym problemem, dlatego w pierwszej kolejności zadbaj o idealne warunki środowiskowe w pomieszczeniu uprawowym. Rośliny uprawiane na zewnątrz są szczególnie narażone na ataki różnych, mniejszych i większych szkodników, więc rozważ postawienie osłon, wprowadzenie do uprawy pożytecznych owadów, sadzenie roślin towarzyszących oraz montaż barier przeciw ślimakom i pomrowom. A jeśli mimo wszystko dojdzie do inwazji, olej neem to skuteczny, naturalny sposób zarówno na zwalczanie, jak i ograniczanie wielu szkodników oraz chorób grzybowych.

Regularne kontrole roślin są równie ważne. Wiele szkodników lubi ukrywać się i składać jaja na spodniej stronie liści, dlatego warto dokładnie oglądać każdą część rośliny.

Stres wywołany technikami treningu

Niektóre techniki treningu świetnie sprawdzają się, gdy chcesz zwiększyć plony, ograniczyć wysokość roślin oraz lepiej wykorzystać przestrzeń i światło. Jednak trening wysokostresowy, jak sama nazwa wskazuje, polega na celowym zadawaniu roślinom dość poważnych uszkodzeń. I choć metody takie jak topping, przycinanie oraz fimming mogą przynieść wymierne korzyści, to rośliny potrzebują czasu na regenerację, a ich wzrost na kilka dni, a nawet tygodni, wyraźnie zwalnia.

Problem pojawia się wtedy, gdy stosujesz te techniki zbyt często lub w nieodpowiednim momencie. Rośliny mogą nie zdążyć w pełni się zregenerować, co mocno zahamuje zarówno ich wzrost, jak i kwitnienie.

Jak to naprawić

W większości przypadków wszelkie formy treningu najlepiej ograniczyć do fazy wegetatywnej. Nie chcesz, aby rośliny zamiast na kwitnieniu skupiały się na regeneracji po stresie. Weźmy na przykład przycinanie wierzchołka (topping) – najlepiej wykonać je wcześnie, w fazie wegetatywnej, gdy roślina ma około 3–5 pięter liści (węzłów), i poprzestać na tym. Zwykle da się wykonać jeszcze jedno cięcie później, ale pamiętaj, aby dać roślinie co najmniej tydzień „odpoczynku”, zanim zrobisz cokolwiek więcej. Zwróć uwagę, że rośliny Automaty nie powinny być poddawane żadnym technikom silnego stresowania (high-stress training), ponieważ ich cykl życiowy jest z góry ustalony i nie da się go wydłużyć.

Zapewnij szybki wzrost swoim roślinom marihuany

Dzięki temu poradnikowi jesteś teraz przygotowany, aby zapobiegać i rozwiązywać problemy związane z wolnym wzrostem roślin marihuany. Niezależnie od tego, czy winne są warunki środowiskowe, szkodniki, czy błędy popełnione podczas uprawy, jedyną skuteczną drogą do przywrócenia roślin do pełni zdrowia jest dotarcie do prawdziwej przyczyny kłopotów. Na koniec jeszcze jedna rada: prowadź dziennik uprawy i zapisuj w nim wszystkie obserwacje z kolejnych cykli, aby szybko rozpoznawać ewentualne problemy, gdy tylko się pojawią. Powolny wzrost odejdzie w zapomnienie!