Bezpieczeństwo kratomu i skutki uboczne: co warto wiedzieć

Kratom (Mitragyna speciosa) w ostatnich latach zyskał na popularności na Zachodzie ze względu na swoje nietypowe, dwufazowe działanie. Jak w przypadku każdej substancji, kluczowe jest jednak zrozumienie jej profilu bezpieczeństwa, jeśli chcesz używać jej w sposób nieszkodliwy dla zdrowia.

Ten artykuł przedstawia wyważony przegląd kwestii bezpieczeństwa kratomu, jego potencjalnych zagrożeń i skutków ubocznych, aby pomóc Ci podjąć świadomą decyzję.

Dlaczego ludzie sięgają po kratom?

Kratom, podobnie jak większość substancji psychoaktywnych, jest stosowany z wielu powodów. Niektórzy sięgają po niego dla pobudzenia i energii, inni rekreacyjnie, a jeszcze inni w kontekście samopoczucia i ogólnego dobrostanu. W praktyce wiele osób używa kratomu z więcej niż jednego z tych powodów.

Jedną z ciekawszych cech kratomu jest to, że w niskich dawkach może dodawać energii i ułatwiać koncentrację, natomiast w wyższych dawkach działa bardziej usypiająco i uspokajająco – jakby łączył w sobie właściwości dwóch różnych substancji. Przyjrzyjmy się bliżej najczęstszym powodom, dla których ludzie sięgają po kratom:

• Energia i koncentracja: Jak już wspomniano, niższe dawki kratomu mają według relacji użytkowników działanie zbliżone do środków stymulujących, zwiększając poziom energii i skupienia, w sposób porównywalny do działania kofeiny.
• Regulacja nastroju: Wyższe dawki opisywane są jako bardziej wyciszające i odprężające, a niektórzy użytkownicy określają je wręcz jako euforyczne.
• Łagodzenie bólu: Wiele osób stosuje kratom w kontekście dolegliwości bólowych. Ponieważ substancja ta łączy się z receptorami opioidowymi, przypuszcza się, że może wpływać na odczuwanie i tolerancję bólu (Hossain, 2023).

Kapsułki z kratomem – ekstrakt 45 mg (Zamnesia)

(11)

(11)

Kapsułki z kratomem – ekstrakt 45 mg (Zamnesia)

Zobacz produkt

Jakie zagrożenia wiążą się z używaniem kratomu?

Choć kratom jest legalny w niektórych krajach i regionach, jego bezpieczeństwo wciąż budzi kontrowersje. Ogólnie uznaje się, że przy okazjonalnym stosowaniu jest to środek relatywnie bezpieczny, jednak regularne używanie przez dłuższy czas wiąże się z istotnie większym ryzykiem dla zdrowia. Dodatkowe obawy dotyczą też sposobów produkcji, braku nadzoru i wahań jakości.

Najważniejsze zagrożenia związane z kratomem to:

• Brak regulacji: Wiele produktów z kratomem nie podlega żadnej kontroli, przez co nie ma gwarancji ich czystości ani stałego składu. Szczególnie niepokojące jest to w przypadku produktów z kratomu w formie ekstraktów, które są znacznie silniejsze niż suszone liście. Jeżeli ekstrakty okazują się mocniejsze, niż deklaruje producent, użytkownikowi bardzo łatwo jest przyjąć dawkę przewyższającą zamierzoną.
• Zanieczyszczenia i domieszki: Źle wytwarzane preparaty mogą zawierać szkodliwe substancje, takie jak metale ciężkie, bakterie, syntetyczne dodatki czy pozostałości pestycydów. Co więcej, nieprawidłowe procesy ekstrakcji mogą prowadzić do wysokiego poziomu pozostałości rozpuszczalników w gotowym produkcie.
• Zmienna moc działania: Poszczególne odmiany i partie kratomu mogą znacznie różnić się siłą działania, co zwiększa ryzyko nieprzewidzianych efektów. Choć sprzedawcy często opisują różne szczepy jako wywołujące określone efekty, w praktyce nie zawsze da się na tych zapewnieniach polegać.
• Ryzyko uzależnienia: Długotrwałe przyjmowanie wysokich dawek kratomu może prowadzić do rozwoju zależności, w pewnych aspektach podobnej do uzależnienia od opioidów. Odstawienie może być wtedy trudne i wiązać się z wystąpieniem objawów zespołu abstynencyjnego (Eastlack, 2020).
• Niewyjaśnione skutki długoterminowe: Nadal brakuje badań, które jednoznacznie oceniłyby bezpieczeństwo przewlekłego stosowania kratomu, dlatego wiele możliwych konsekwencji zdrowotnych pozostaje niejasnych. Z drugiej strony, liczba badań naukowych nad kratomem stopniowo rośnie i można mieć nadzieję, że pozwoli to lepiej zrozumieć jego wpływ na organizm w dłuższej perspektywie.

Jak kratom wchodzi w interakcje z innymi lekami i substancjami?

Bezpośrednich badań nad tym, jak kratom oddziałuje z innymi substancjami, wciąż jest niewiele. Na podstawie mechanizmu jego działania można jednak wnioskować o kilku potencjalnie istotnych interakcjach.

• Opioidy: Łączenie kratomu (zwłaszcza w wysokich dawkach) z opioidami może zwiększać ryzyko depresji oddechowej i przedawkowania, ponieważ obie substancje działają hamująco na ośrodkowy układ nerwowy.
• Benzodiazepiny: Stosowanie kratomu razem z lekami uspokajającymi, takimi jak diazepam czy alprazolam, może nasilać senność i dodatkowo upośledzać funkcje poznawcze. Może to być bardzo ograniczające, a nawet skrajnie niebezpieczne, jeśli próbujesz robić coś wymagającego uwagi, na przykład prowadzić samochód czy wchodzić po schodach.
• Alkohol: Łączenie kratomu z alkoholem może być ryzykowne, ponieważ sprzyja zawrotom głowy, nudnościom, utracie zahamowań oraz zwiększa ogólne ryzyko przedawkowania.
• Stymulanty: Przyjmowanie kratomu wraz z kofeiną lub innymi środkami pobudzającymi może prowadzić do podwyższenia tętna i ciśnienia krwi, co obciąża układ sercowo-naczyniowy. Częściej jednak skumulowane działanie stymulantów skutkuje silnym dyskomfortem fizycznym i psychicznym, w tym uczuciem niepokoju lub lęku.
• Antydepresanty i leki psychiatryczne: Kratom może wchodzić w interakcje z lekami stosowanymi w leczeniu depresji i zaburzeń lękowych, potencjalnie zmniejszając ich skuteczność lub wywołując działania niepożądane. Szczególnie antydepresanty z grupy MAOI mogą być wyjątkowo niebezpieczne w połączeniu z innymi substancjami, dlatego przed eksperymentowaniem koniecznie wykonaj dokładny research i skonsultuj się z lekarzem.

Proszek z kratomu – Maeng Da Green (Zamnesia)

(236)

(236)

Proszek z kratomu – Maeng Da Green (Zamnesia)

Zobacz produkt

Jakie są skutki uboczne stosowania kratomu?

Podobnie jak większość substancji, kratom może wywoływać skutki uboczne. Ich nasilenie zależy m.in. od przyjmowanej dawki, częstotliwości stosowania oraz indywidualnej wrażliwości organizmu.

Psychiczne skutki uboczne

• Wahania nastroju: Część użytkowników zauważa poprawę samopoczucia, inni jednak doświadczają chwiejności emocjonalnej.
• Lęk i drażliwość: U niektórych osób nasila się uczucie niepokoju, zwłaszcza przy wyższych dawkach lub długotrwałym stosowaniu.
• Problemy poznawcze: Kratom może powodować dezorientację, trudności z koncentracją oraz uczucie „mgły mózgowej”.
• Halucynacje i urojenia: W rzadkich przypadkach, szczególnie przy wysokich dawkach, zgłaszano występowanie halucynacji lub myśli urojeniowych.

Fizyczne skutki uboczne

• Nudności i wymioty: To jedna z najczęściej zgłaszanych dolegliwości przez nowych użytkowników. Zwykle nasila się wraz ze wzrostem dawki i jest typowym skutkiem ubocznym substancji działających podobnie do opioidów.
• Zawroty głowy i senność: Wyższe dawki mogą wywoływać silną senność i otępienie, co zwiększa ryzyko wypadków. Przy dużych ilościach kratomu trzeba zachować szczególną ostrożność.
• Zaparcia: Ponieważ alkaloidy kratomu wiążą się z receptorami opioidowymi, regularne przyjmowanie może prowadzić do problemów trawiennych.
• Utrata apetytu: U części użytkowników pojawia się wyraźnie zmniejszony apetyt, co z czasem może powodować niezamierzoną, a nawet groźną dla zdrowia utratę masy ciała.
• Przyspieszona akcja serca i podwyższone ciśnienie: Wysokie dawki mogą obciążać układ sercowo‑naczyniowy, szczególnie u osób z już istniejącymi schorzeniami.

Czy stosowanie kratomu ma długotrwałe skutki?

Jak już wspomniano, badania nad kratomem dopiero się rozwijają, dlatego długoterminowe skutki jego stosowania nie są jeszcze w pełni poznane. Dostępne doniesienia wskazują jednak na następujące potencjalne zagrożenia:

• Tolerancja i uzależnienie: Częste przyjmowanie może prowadzić do wzrostu tolerancji, co wymaga coraz wyższych dawek, aby uzyskać ten sam efekt, a w konsekwencji sprzyja rozwojowi uzależnienia. Choć zazwyczaj jest ono łagodniejsze niż w przypadku opioidów, przerwanie stosowania kratoma może wywoływać nieprzyjemne objawy odstawienne (Singh i in., 2014).
• Toksyczne działanie na wątrobę: Opisywano przypadki uszkodzenia wątroby u osób przewlekle stosujących kratom, choć dokładny mechanizm tego zjawiska pozostaje niejasny (Botejue, 2021).
• Zmiany hormonalne: Kratom może wpływać na gospodarkę hormonalną, w szczególności na poziom testosteronu, co potencjalnie wiąże się z zaburzeniami funkcji rozrodczych. Nie jest to jednak jednoznacznie potwierdzone, a część badań nie wykazała takiej zależności (Singh, 2018).
• Problemy ze zdrowiem psychicznym: Długotrwałe stosowanie bywa łączone z występowaniem depresji, stanów lękowych, a u niektórych osób nawet psychozy, co budzi poważne obawy (Awad, 2024).

Czy po odstawieniu kratoma występują objawy zespołu abstynencyjnego?

Wszystko wskazuje na to, że kratom może uzależniać, a w konsekwencji prowadzić do wystąpienia objawów odstawiennych po zaprzestaniu jego przyjmowania. Nie jest jasne, jak często i jak długo trzeba stosować kratom, aby rozwinęła się zależność, ale do najczęściej zgłaszanych objawów należą:

• Drażliwość i wahania nastroju: osoby odstawiające kratom mogą odczuwać nasilony niepokój i obniżenie nastroju.
• Zmęczenie i ospałość: objawy odstawienne często wiążą się z niskim poziomem energii i problemami z koncentracją.
• Bóle mięśni i ogólne pobolewanie ciała: podobnie jak przy odstawieniu opioidów, odstawienie kratomu może wywoływać bóle w całym ciele.
• Bezsenność: wiele osób skarży się na trudności z zasypianiem i utrzymaniem snu po zaprzestaniu stosowania kratomu.
• Mdłości i problemy trawienne: u części użytkowników pojawia się dyskomfort ze strony układu pokarmowego podczas odstawiania.

Chociaż uznaje się, że objawy odstawienia kratomu są zwykle łagodniejsze niż w przypadku opioidów, nadal mogą być bardzo nieprzyjemne. Stopniowe zmniejszanie dawki, zamiast nagłego przerwania przyjmowania, może złagodzić natężenie tych dolegliwości. Jeśli masz trudności z ograniczeniem lub zakończeniem stosowania kratomu, nie wahaj się poszukać profesjonalnej pomocy.

Gotowy do picia shot z kratomem 80 mg (Zamnesia)

(11)

(11)

Gotowy do picia shot z kratomem 80 mg (Zamnesia)

Zobacz produkt

Jakie środki ostrożności warto zachować podczas stosowania kratomu?

Jeśli zdecydujesz się sięgnąć po kratom, zastosowanie się do poniższych wskazówek może pomóc ograniczyć potencjalne ryzyko:

• Zacznij od małej dawki: Unikaj wysokich dawek, aby zminimalizować skutki uboczne i ryzyko rozwoju uzależnienia.
• Wybieraj sprawdzonych dostawców: Kupuj kratom wyłącznie od zaufanych sprzedawców, którzy udostępniają wyniki niezależnych badań laboratoryjnych potwierdzających czystość produktu.
• Nie łącz z innymi substancjami: Powstrzymaj się od przyjmowania kratomu razem z alkoholem, opioidami lub innymi narkotykami, aby ograniczyć niebezpieczne interakcje.
• Obserwuj reakcję organizmu: Zwracaj uwagę na to, jak reaguje Twoje ciało, i przerwij stosowanie, jeśli pojawią się niepożądane objawy.
• Ogranicz częstotliwość stosowania: Unikaj codziennego używania, by zmniejszyć ryzyko rozwoju tolerancji, uzależnienia i objawów odstawiennych.
• Bądź na bieżąco: Śledź najnowsze badania oraz zmiany w prawie dotyczące kratomu w Twoim kraju lub regionie.

Tabletki z mikrodawkami kratomu - Maeng Da Red (Zamnesia)

(34)

(34)

Tabletki z mikrodawkami kratomu - Maeng Da Red (Zamnesia)

Zobacz produkt

Kratom: Kluczem jest odpowiedzialne stosowanie

Kratom to osobliwa roślina o szerokim spektrum działania i możliwych skutków ubocznych. Choć ogólnie uznaje się ją za stosunkowo bezpieczną, nie jest całkowicie pozbawiona ryzyka. Aby korzystać z niej w sposób bezpieczny, trzeba to ryzyko rozumieć i brać je pod uwagę.

Stosując kratom odpowiedzialnie i mając świadomość jego potencjalnych zagrożeń, możesz podejmować przemyślane decyzje dotyczące jego miejsca w Twoim stylu życia oraz ograniczać negatywne skutki. Wiedza to siła!

Max Sargent

Max pisze od ponad dekady, a w ostatnich latach wyspecjalizował się w dziennikarstwie konopnym i psychodelicznym. Tworzył treści m.in. dla Zamnesia, Royal Queen Seeds, Cannaconnection, Gorilla Seeds, MushMagic i innych marek, dzięki czemu świetnie zna różne segmenty tej branży.

Przeczytaj pełną biografię