Polowanie na grzyby magiczne: przewodnik terenowy

Wieś to prawdziwy raj dla grzybiarzy. Magic mushrooms rosną dziko w wielu miejscach, tylko czekając, aż wypatrzy je wprawne oko. Rozpoznanie grzybków halucynków wśród innych, potencjalnie niebezpiecznych gatunków, jest jednak nie lada wyzwaniem.

Dla większości osób jeden grzyb wygląda jak drugi, więc łatwo sobie wyobrazić, że ryzyko pomyłki skutecznie zniechęca wielu do samodzielnego zbierania własnych „magicznych” zapasów. Żeby robić to bezpiecznie i z powodzeniem, potrzebne są odpowiednie przygotowanie, wiedza i – co równie ważne – cierpliwość. Poniższy przewodnik ma pomóc spełnić te warunki.

SŁÓWKO DLA ROZWAŻNYCH

Polowanie na grzyby, jak już wspomniano, potrafi być niebezpieczne. Niektóre gatunki grzybów zawierają związki wyjątkowo szkodliwe dla zdrowia, mogące prowadzić do uszkodzenia narządów, a nawet śmierci. Dlatego poniższy poradnik należy traktować wyłącznie jako teoretyczne wprowadzenie dla osób zainteresowanych szukaniem grzybków halucynków.

Jeśli myślisz o tym poważnie, zdecydowanie warto zapisać się na kurs lub do koła miłośników dzikich grzybów – oczywiście bez wspominania, że twoim ostatecznym celem są odmiany „magiczne”. Pozwoli ci to nawiązać kontakty w środowisku grzybiarzy, a także zdobyć praktyczne doświadczenie w rozpoznawaniu licznych gatunków jadalnych i bezpiecznych grzybów, co z czasem może przełożyć się na umiejętność wyszukiwania grzybków halucynków.

Pamiętaj też, że przepisy dotyczące zbierania grzybów różnią się w zależności od kraju – szczególnie w odniesieniu do świeżych grzybów zawierających psylocybinę. Zadbaj więc o to, by dobrze znać lokalne prawo i ściśle go przestrzegać.

Zamnesia nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek konsekwencje wynikające z niewłaściwego wykorzystania tego teoretycznego poradnika.

PODSTAWY POSZUKIWANIA GRZYBKÓW HALUCYNKÓW

Skoro mamy już za sobą solidne ostrzeżenie, czas przejść do konkretów. Na początek: oznaczenie dokładnego gatunku grzyba potrafi być niezwykle trudne, nawet dla doświadczonego grzybiarza. Dlatego większość początkujących skupia się najpierw na rozpoznawaniu rodzaju grzybów.

Rodzaj to grupa gatunków, które mają wspólne, charakterystyczne cechy. Przykładem jest rodzaj Psilocybe, obejmujący grzybki halucynki. Jeśli początkujący grzybiarz nauczy się rozpoznawać dany rodzaj, ma znacznie większą szansę znaleźć to, czego szuka, nie ryzykując zatrucia. Na tej podstawie może później stopniowo pogłębiać swoją wiedzę.

Rozpoznawanie rodzaju grzyba opiera się na dwóch głównych krokach. Najpierw analizuje się jego cechy zewnętrzne, a następnie bada właściwości odcisku zarodników. Dobra książka o grzybach będzie tu niezwykle pomocna jako punkt odniesienia – zarówno w czasie zbioru w terenie, jak i później, przy robieniu odcisków.

Kiedy zacząć szukać

Najlepszy czas na szukanie grzybków halucynków to wilgotna, chłodna jesień, a nie wiosna. Latem, gdy jest gorąco i sucho, grzybnia grzybków halucynków pracuje na pełnych obrotach, rozrastając się pod ziemią i tworząc rozległą sieć. Kiedy nadchodzą bardziej wilgotne, jesienne warunki, grzybnia grzybków halucynków jest gotowa, by gwałtownie wejść w fazę owocnikowania – wtedy pojawia się ich znacznie więcej i są dużo łatwiejsze do znalezienia. Grzyby mogą wyrastać zawsze wtedy, gdy jest stale wilgotno, ale prawdziwy sezon grzybowy zaczyna się dopiero po lecie.

Lokalizacja, lokalizacja, lokalizacja

Nie ma większego sensu po prostu wyskoczyć do najbliższego lasu z nadzieją, że trafisz na jakieś grzybki halucynki – najpewniej wrócisz rozczarowany i wykończony. Żeby polowanie na magic mushrooms miało ręce i nogi, musisz wiedzieć, w jakim środowisku faktycznie rosną.

Na przykład, niektóre gatunki z rodzaju Psilocybe preferują wilgotne łąki i pastwiska, często tam, gdzie w podłożu jest krowi nawóz, podczas gdy inne z tego samego rodzaju wyrastają głównie na spróchniałych pniach i kłodach. Jeśli wybierzesz kilka konkretnych gatunków do poszukiwań i poznasz ich typowe stanowiska, wypady w teren staną się znacznie bardziej celowe. To o wiele skuteczniejsze niż bezładne błądzenie i liczenie na przypadek.

Obserwacje z bliska

Kiedy uznasz, że trafiłeś na poszukiwanego grzybka halucynka, pora dokładnie przyjrzeć się jego cechom. Czy rośnie w kępach ze zrośniętą podstawą, czy pojedynczo? Jakiej jest wielkości? Jaka jest jego faktura? Jest śliski czy suchy? Kruchy czy raczej zwarty i elastyczny? Czy pod kapeluszem widać blaszki? Są gęsto, czy raczej rzadko ułożone? Jak wyglądają trzon i kapelusz? Jaki kolor przybiera miejsce uszkodzenia lub nacisku?

To wszystko są kluczowe pytania przy oznaczaniu gatunku i nawet doświadczeni grzybiarze nie zawsze są w stanie odpowiedzieć na nie z całkowitą pewnością. Właśnie dlatego kolejny krok – wykonanie odcisku zarodników – ma tak duże znaczenie. Nigdy nie zakładaj, że rozpoznanie grzyba „na oko” w zupełności wystarczy.

Jeśli jednak masz trudność już na etapie podstawowej oceny wyglądu, bardzo pomocne mogą być zdjęcia. Zrób fotografie grzyba w jego naturalnym środowisku, a także zbliżenia najważniejszych cech. Później możesz je wrzucić na internetowe fora mykologiczne, gdzie bardziej doświadczeni użytkownicy podzielą się swoimi uwagami.

To nadal nie oznacza, że można zrezygnować z odcisku zarodników, ale przy całkowitej niepewności zdjęcia pomagają przynajmniej zawęzić krąg możliwości. Korzystając z internetu, zachowaj jednak zdrowy sceptycyzm – osoby po drugiej stronie ekranu nie ponoszą za Ciebie odpowiedzialności i same mają bardzo różny poziom wiedzy.

Sprawdzanie odcisku zarodników

Kolejny etap to ustalenie barwy wysypu zarodników grzybów, które znalazłeś. To zdecydowanie najważniejsza faza identyfikacji, ale nigdy nie wolno jej wykonywać bez wcześniejszego przeanalizowania cech zewnętrznych owocnika.

Aby wykonać wysyp zarodników, weź owocnik, ostrym nożem oddziel kapelusz od trzonu i ułóż go blaszkami w dół na kartce papieru. Jeśli grzyb, którego szukasz, znany jest z białego lub bardzo jasnego wysypu, użyj ciemnego, najlepiej czarnego papieru.

Zostaw kapelusz na 30–60 minut, nie ruszając go. Po tym czasie ostrożnie go zdejmij. Na papierze powinien pozostać wyraźny ślad – wysyp zarodników. Jego cechy zazwyczaj wystarczą, by na oko określić rodzaj grzyba, zwłaszcza gdy połączysz to z analizą wyglądu całego owocnika. Do oznaczenia konkretnego gatunku lub odmiany zwykle potrzebny jest już mikroskop i bardziej specjalistyczna wiedza.

Wysypy zarodników można wykonywać także w sterylnych warunkach, aby przechowywać je przez dłuższy czas. Przydaje się to, jeśli chcesz pokazać wysyp innej osobie dla potwierdzenia oznaczenia. Może być to również użyteczne, gdy planujesz wyhodować własną kulturę grzybów w celach porównawczych i badawczych, ponieważ z jałowych wysypów można przygotować strzykawki z zarodnikami.

Zobacz akcesoria i sprzęt do uprawy

NIEBEZPIECZNE GRZYBY

Na świecie istnieją dosłownie tysiące gatunków grzybów. Spośród nich tylko kilkaset uznaje się za trujące, a kilkadziesiąt jest śmiertelnie niebezpiecznych. Mimo to każdy grzybiarz – czy szuka zwykłych grzybów, czy grzybków halucynków – powinien zachować wyjątkową ostrożność. Choć gatunków rzeczywiście trujących jest stosunkowo niewiele, one naprawdę występują w przyrodzie, a część z nich jest dość pospolita. Zatrucie grzybami to nic przyjemnego i potrafi skutecznie zniechęcić do tego, co normalnie jest bardzo fajnym, satysfakcjonującym i aktywnym hobby!

Pamiętaj, że ten podstawowy schemat zbierania grzybów ma służyć jedynie jako teoretyczna baza – do celów czysto edukacyjnych lub jako uzupełnienie nauki w doświadczonej, profesjonalnej grupie grzybiarzy, która będzie w stanie bezpiecznie cię poprowadzić i poszerzyć twoją wiedzę.

Kluczem jest solidne zapoznanie się z daną grupą (rodzajem) grzybów i dokładne poznanie jej cech. Od tego momentu możesz już tylko rozwijać swoje umiejętności. Samodzielne polowania na grzyby, bez opieki doświadczonego mykologa lub zaprawionego w boju grzybiarza, wiążą się z ryzykiem i robisz to wyłącznie na własną odpowiedzialność. Udanych (potencjalnych) łowów! Oby twoje zbiory były obfite, a co ważniejsze – naprawdę mocne!

Luke Sholl

Luke Sholl od ponad dekady tworzy treści o konopiach, prozdrowotnym potencjale kannabinoidów oraz dobroczynnym wpływie natury. Współpracuje z licznymi serwisami poświęconymi kannabinoidom, publikując różnorodne treści cyfrowe, oparte na solidnej wiedzy technicznej i rzetelnych badaniach.

Przeczytaj pełną biografię