Czy marihuana może pomóc w odchudzaniu?

Kiedy rozmowa schodzi na marihuanę i jedzenie, większości osób od razu kojarzy się „gastrofaza”. Mówiąc bez zbędnego naukowego żargonu, to zjawisko, przez które po zapaleniu zioła nagle robimy się nienaturalnie głodni. Co więcej, medyczna marihuana jest często stosowana właśnie po to, by pobudzić apetyt i pomóc pacjentom przybrać na wadze.

Mimo tego, że u wielu osób po konopiach apetyt wyraźnie rośnie, różne badania wskazują, że użytkownicy marihuany rzadziej mają nadwagę. Jak więc konopie wypadają w kontekście odchudzania? Przyjrzyjmy się temu bliżej.

Czy warto palić, żeby schudnąć?

Badanie z 2011 roku (Le Strat & Le Foll) wykazało, że nadwaga i otyłość częściej występowały u osób, które nie paliły marihuany, niż u tych, które ją stosowały. Czy to znaczy, że receptą na szczupłą sylwetkę jest skręt? Niekoniecznie. Na redukcję masy ciała wpływa wiele różnych czynników, a dostępne badania wskazują jedynie na kilka obszarów, w których konopie mogą odegrać pewną rolę.

Dzięki potencjałowi łagodzenia napięcia i dolegliwości bólowych marihuana może poprawiać komfort fizyczny części użytkowników, co ułatwia im podjęcie aktywności fizycznej. Wiele osób sięgających po konopie rezygnuje też z alkoholu, a więc i z dodatkowych „pustych” kalorii. Znaczenie ma również sen: jego niedobór sprzyja tyciu, natomiast palenie marihuany wielu osobom kojarzy się z relaksem i łatwiejszym zasypianiem, co pośrednio może wspierać utrzymanie niższej masy ciała.

A co z gastrofazą?

Jeśli oglądałeś komedie w stylu „Harold i Kumar jadą do White Castle”, na pewno kojarzysz motyw: po porządnej dawce marihuany bohaterów nagle dopada niepohamowana ochota na jedzenie i pochłaniają wszystko, co wpadnie im w ręce.

Filmowe przedstawienie gastrofazy jest co prawda mocno przerysowane, ale wcale nie tak dalekie od prawdy. Skąd jednak biorą się te nagłe napady wilczego głodu?

Zgodnie z wynikami badań (Stromberg, 2014) kluczową rolę odgrywa opuszkę węchową – część mózgu odpowiedzialna za przetwarzanie zapachów. W eksperymencie na szczurach laboratoryjnych sprawdzano, jak THC wpływa na intensywność odczuwania zapachu i smaku podczas jedzenia.

Badanie sugeruje, że skoro marihuana wzmacnia bodźce związane z jedzeniem, może równocześnie zwiększać apetyt. Mówiąc prościej: jeśli jedzenie pachnie i smakuje lepiej niż zwykle, najprawdopodobniej zjesz go więcej.

Zrozumieć związek między marihuaną a utratą wagi

Proces odchudzania składa się z wielu elementów. W największym uproszczeniu: kiedy wytwarzasz deficyt kaloryczny, waga zaczyna spadać.

Twoje ciało spala kalorie przez cały dzień – nawet wtedy, gdy wykonuje wyłącznie podstawowe czynności, takie jak oddychanie, sen czy pompowanie krwi. Tę ilość energii określa się mianem podstawowej przemiany materii (BMR).

Deficyt kaloryczny tworzysz, ograniczając ilość spożywanego jedzenia i zwiększając aktywność fizyczną. W takiej sytuacji organizm zaczyna sięgać po zmagazynowane zapasy tłuszczu, aby wytworzyć energię. Gdzie w tym wszystkim pojawia się jednak konopia? Poniżej omawiamy kilka możliwych powiązań.

Marihuana a jelita

Jedna z teorii zakłada, że używanie marihuany może sprzyjać utracie wagi poprzez wpływ na jelita. W badaniu klinicznym (Thu i in., 2023) z udziałem 2526 osób skupiono się na tym, jak konopie mogą oddziaływać na mikrobiotę organizmu – złożoną społeczność mikroorganizmów, które pobudzają układ odpornościowy i pomagają rozkładać potencjalnie toksyczne składniki pokarmowe. Mikrobiota odgrywa kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu przewodu pokarmowego. Wyniki badania wskazują na związek między stosowaniem konopi a zmianami w ludzkim mikrobiomie w różnych częściach ciała. Mimo to potrzebne są dalsze badania, zanim będzie można formułować jednoznaczne wnioski.

Konopie a mobilność

Kiedy ciało odczuwa dolegliwości, cierpi na tym twoja swoboda ruchu. Ograniczona mobilność utrudnia wykonywanie codziennych zadań, w tym aktywności fizycznej. A jak wiadomo, ruch jest jednym z kluczowych elementów zarówno procesu odchudzania, jak i ogólnie zdrowego stylu życia.

Coraz więcej badań próbuje więc odpowiedzieć na pytanie, czy marihuana może łagodzić dyskomfort wywołany bólem, depresją lub problemami ze snem. W centrum zainteresowania naukowców znajduje się zwłaszcza THC.

Jeśli chodzi o bardziej dogłębną analizę, warto przywołać systematyczny przegląd z 2015 roku (Whiting i wsp.), który uwzględniał 79 badań klinicznych nad zastosowaniem kannabinoidów w medycynie. Autorzy stwierdzili, że istnieją „dowody umiarkowanej jakości” przemawiające za wykorzystaniem kannabinoidów w leczeniu bólu przewlekłego i spastyczności. Wspominają również, że „dowody niskiej jakości” sugerują związek między stosowaniem kannabinoidów a poprawą w przypadku nudności i wymiotów wywołanych chemioterapią, zaburzeń snu, zespołu Tourette’a oraz przyrostu masy ciała u osób żyjących z HIV.

Marihuana a nastrój

Dla wielu osób termin „negatywna afektywność” brzmi dość obco. W skrócie jest to cecha osobowości, która sprawia, że ktoś częściej odczuwa przykre emocje i ma niską samoocenę. Negatywna afektywność jest mocno powiązana z zaburzeniami zdrowia psychicznego, a te z kolei mogą popychać ludzi do niezdrowego stylu życia.

Co ciekawe, coraz częściej bada się potencjał konopi w łagodzeniu takich trudności. Wskazuje na to m.in. najnowsze badanie dotyczące użytkowników medycznej marihuany (Alshaarawy & Anthony, 2019).

Mimo że wyniki badań klinicznych wciąż nie są jednoznaczne, możesz samodzielnie poszukać związku między marihuaną a zmniejszeniem negatywnej afektywności, aby wspierać bardziej aktywny, zdrowszy tryb życia.

Marihuana a sen

Nie da się ukryć, że sen jest niezbędnym elementem naszego życia. To właśnie w nocy organizm ma czas, by naprawić drobne uszkodzenia, uporządkować i zapisać wspomnienia z całego dnia oraz zoptymalizować działanie wielu układów w ciele.

Niedobór snu przynosi jednak więcej szkody niż pożytku. Jeśli chodzi o kontrolę masy ciała, badania (Gozal i in., 2016) wykazały związek między przewlekłym niewyspaniem a nadwagą. Naukowcy zauważyli, że osoby pozbawione snu częściej sięgają po większą liczbę kalorii, zwłaszcza gdy mają łatwy dostęp do jedzenia.

Jeśli zmagasz się z problemami ze snem, pomocne mogą okazać się konopie. Wielu użytkowników, którzy sięgają wieczorem po ciężką odmianę Kush, dobrze zna usypiające właściwości marihuany. Zgodnie z przeglądem badań z 2017 roku (Babson i in.) podobnego zdania są również naukowcy. Wygląda na to, że kluczową rolę w tym działaniu odgrywa THC. Nie oznacza to jednak, że inne kannabinoidy nie mają nic do zaoferowania. CBD to niezwykle popularny kannabinoid, który może pomagać się wyciszyć i zrelaksować, przy czym nie wywołuje efektów psychoaktywnych.

Konopie i metabolizm

Wspominaliśmy już wcześniej, że niektóre badania sugerują, iż osoby regularnie używające konopi mają ogólnie niższy wskaźnik masy ciała (BMI). W tej części przyjrzymy się możliwym powodom, dla których tak może być.

Zgodnie z badaniem z 2018 roku (Rossi i in.) jedna z hipotez zakłada, że wysokie dawki konopi mogą silnie sprzyjać zasypianiu. W efekcie może to ograniczać potrzebę sięgania po jedzenie.

Inne badanie (Le Strat & Le Foll, 2011) sugeruje, że odkąd rekreacyjne używanie konopi zaczęło być legalizowane, spadła skala epizodów intensywnego picia alkoholu (tzw. binge drinking). A jak wiadomo, napoje alkoholowe potrafią być bardzo kaloryczne. Zastąpienie alkoholu konopiami może więc pośrednio ułatwiać kontrolę masy ciała.

Jeśli chodzi o wpływ konopi na metabolizm, badacze ze wspomnianej pracy z 2018 roku zauważają związek między dietą, produkcją endokannabinoidów a przyrostem masy ciała. Bardziej precyzyjnie: osoby spożywające dużo produktów bogatych w kwasy tłuszczowe omega-6/omega-3 mają wyższe stężenia anandamidu i 2-arachidonoiloglicerolu (2-AG) w organizmie, przez co uważa się, że są bardziej narażone na zaburzenia funkcjonowania metabolicznego.

Według tego samego badania, spożywanie konopi może obniżać poziom zarówno anandamidu, jak i 2-AG, co potencjalnie pomaga stabilizować metabolizm.

Czy konopie mogą powodować przyrost masy ciała?

Czy konopie mogą powodować przybieranie na wadze? Odpowiedź ponownie nie jest tak oczywista, jak mogłoby się wydawać. Choć stosowanie odmian bogatych w THC wiąże się z wieloma potencjalnymi korzyściami, faktem jest, że ten kannabinoid potrafi silnie pobudzać apetyt. Niewielkie dawki prawdopodobnie nie wywołają większych zmian, ale wysokie dawki mogą u części użytkowników przełożyć się na wyższe dzienne spożycie kalorii. Nie należy jednak z góry traktować tego jako wady.

W jednym z badań (Sansone & Sansone, 2014) opisano, że konopie od dawna wykorzystywane są medycznie u pacjentów zmagających się z takimi chorobami jak HIV/AIDS czy nowotwory – właśnie po to, aby wspierać apetyt.

Jakie konopie najlepiej wspierają odchudzanie?

Myśląc o konopiach, zwykle mamy na myśli odmiany bogate w psychoaktywny THC. Czy jednak to właśnie one najlepiej wspierają odchudzanie? Przyjrzyjmy się innym kannabinoidom, które mogą okazać się jeszcze bardziej obiecujące w kontekście kontroli masy ciała.

THCV a utrata masy ciała

Pewnie część z was po przeczytaniu tego tytułu łapie się za głowę, ale nie, to nie literówka. THCV też jest kannabinoidem. Choć nie jest tak znany jak THC, badania sugerują, że może mieć działanie psychotropowe – jednak dopiero przy znacznie wyższych dawkach niż w przypadku THC. Struktury obu związków są do siebie bardzo podobne, ale w cząsteczce THCV brakuje niewielkiego fragmentu, który wyraźnie zmienia sposób, w jaki oddziałuje on na organizm człowieka.

Jeśli chodzi o odchudzanie, badania (Whiting i in., 2015) analizowały potencjał THCV w zmniejszaniu apetytu. Naukowcy sprawdzają obecnie, w jakim stopniu kannabinoid ten może blokować receptory CB1 i czy właśnie ten mechanizm odpowiada za obserwowane efekty.

Dla osób, które chciałyby wypróbować ten kannabinoid, dostępne są odmiany konopi o podwyższonej zawartości THCV, takie jak THC-Victory i kilka innych szczepów.

CBD na odchudzanie

Jak CBD wypada na tle innych związków konopi w kontekście odchudzania? Choć twardych danych z badań naukowych nadal brakuje i potrzeba zdecydowanie więcej rzetelnych analiz, istnieją już wstępne prace sugerujące, że CBD może pomagać w kontrolowaniu apetytu poprzez ograniczanie ilości spożywanego jedzenia.

Inne badania sprawdzają, czy CBD wspiera rozkład tkanki tłuszczowej oraz zmniejsza ryzyko zaburzeń metabolicznych. Jak jednak wspomniano, są to na razie pojedyncze, wczesne obserwacje i wciąż niewiele wiemy o faktycznej roli CBD w procesie utraty wagi.

Konopie a odchudzanie: czy to naprawdę działa?

Jak już wyjaśnialiśmy, na zdrowe odchudzanie wpływa wiele różnych czynników. Najnowsze badania sugerują jednak, że istnieją argumenty za wykorzystywaniem konopi jako uzupełnienia sprawdzonych metod redukcji masy ciała, takich jak zbilansowana dieta i regularna aktywność fizyczna.

Jeśli zdecydujesz się włączyć konopie do swojego planu, wybieraj przede wszystkim takie sposoby ich stosowania, które nie sprzyjają przybieraniu na wadze. Innymi słowy – podjadanie słodkich czy słonych produktów z dodatkiem konopi raczej nie pomoże w uzyskaniu deficytu kalorycznego. Jak wspomniano, palenie lub waporyzacja odmian bogatych w THC może wciąż wywoływać klasyczną „fazę na munchies”, ale sięgając po odmiany z przewagą CBD i THCV, można potencjalnie te napady głodu ograniczyć.

Niezależnie od tego, jak skuteczne okażą się konopie jako wsparcie w odchudzaniu, jedyną naprawdę potwierdzoną metodą jest stworzenie deficytu kalorycznego. Oznacza to spożywanie odpowiednich produktów, we właściwej ilości, połączone z regularnymi ćwiczeniami, dobrym snem i dbaniem o dobrostan psychiczny.

Adam Parsons

Adam Parsons – zawodowy dziennikarz specjalizujący się w tematyce konopi, copywriter i autor – od wielu lat współtworzy zespół Zamnesii. Na co dzień zajmuje się szerokim zakresem zagadnień: od CBD, przez psychodeliki, po wiele innych powiązanych tematów. Przygotowuje artykuły blogowe, poradniki oraz testuje i opisuje stale rosnącą gamę produktów.

Przeczytaj pełną biografię