Które grzyby najlepiej jeść?

Pełne witamin i minerałów, niskokaloryczne i pełne smaku – trudno znaleźć powód, by nie lubić jadalnych grzybów. Te niezwykłe organizmy grzybowe odgrywają ważną rolę w wielu kuchniach świata i przez niektórych uznawane są za superżywność. Niezależnie od tego, czy traktujesz je jako zamiennik mięsa, czy po prostu lubisz dodawać je do swoich potraw, poniżej przyglądamy się różnym korzyściom zdrowotnym związanym z wybranymi grzybami kulinarnymi. Ale które gatunki grzybów w ogóle nadają się do jedzenia?

Dlaczego warto jeść grzyby?

Choć części z nich już dotknęliśmy, poniżej znajdziesz najważniejsze korzyści z włączenia grzybów do codziennej diety:

• Bogactwo witamin i minerałów: Wiele jadalnych grzybów dostarcza sporych ilości witaminy D, witamin z grupy B, błonnika, białka oraz minerałów, takich jak miedź, selen i potas.
• Źródło przeciwutleniaczy: Przeciwutleniacze obecne w niektórych gatunkach grzybów mogą wspierać prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.
• Ogromna różnorodność: Istnieje wiele gatunków jadalnych grzybów, z których każdy wyróżnia się własnym, niepowtarzalnym smakiem i strukturą.
• Niewiele kalorii i tłuszczu: Dla osób poszukujących niskokalorycznych lub niskotłuszczowych produktów, grzyby stanowią wyjątkowo dobrą propozycję.
• Dobra alternatywa dla mięsa: Dzięki zwartej konsystencji i wysokiej wartości odżywczej, grzyby są chętnie wybierane jako zamiennik mięsa przez wegetarian, wegan oraz wszystkich miłośników grzybów.

Gdzie rosną jadalne grzyby?

Grzyby, należące do królestwa grzybów, występują w rozmaitych zakątkach świata. Najczęściej pojawiają się tam, gdzie panuje wysoka wilgotność i umiarkowana temperatura – w lasach, na łąkach czy skrajach pól. Wiele gatunków jadalnych pochodzi z Azji Wschodniej, ale dziś spotykane są także w wielu innych rejonach globu. Preferują substraty takie jak martwe i rozkładające się drewno, odchody, ściółka, opadłe liście oraz inne bogate w składniki odżywcze podłoża. To, co potocznie nazywamy grzybem, jest w rzeczywistości owocnikiem, czyli częścią organizmu wyrastającą ponad powierzchnię ziemi. Sklerocja — znane również jako trufle — rozwijają się pod ziemią jako twarde, zbite masy grzybni, czyli sieci strzępek tworzących cały organizm grzyba.

Choć część osób wciąż zbiera grzyby jadalne na dziko, w praktyce zdecydowana większość grzybów, które kupujesz na lokalnym targu czy w supermarkecie, pochodzi z kontrolowanej uprawy. Dzięki temu spełniają one wymogi bezpieczeństwa żywności oraz rosną w sposób przewidywalny, zapewniając powtarzalną jakość i wielkość owocników. Sama uprawa grzybów jadalnych odbywa się w warunkach sterylnych. Zaczyna się od wybranej odmiany spor, które hodowcy rozwijają w dorodne grzyby na odpowiednio dobranym podłożu (zazwyczaj jest to żyzna mieszanka kompostowa).

Jakie grzyby można jeść?

Kwestia bezpieczeństwa jest absolutnie kluczowa, gdy mowa o jedzeniu jakichkolwiek grzybów. W przypadku pieczarek czy innych grzybów kupowanych w sklepie możesz być w zasadzie pewien, że są bezpieczne do spożycia, ale samodzielne zbieranie to zupełnie inna historia. Wiele gatunków grzybów wygląda do siebie łudząco podobnie, a mimo to działa na ludzi w zupełnie odmienny sposób. Niektóre grzyby są trujące – część wywołuje stosunkowo łagodne objawy, inne mogą być śmiertelnie niebezpieczne. Dlatego nigdy nie zalecamy zbierania jakichkolwiek grzybów, jeśli nie wiesz dokładnie, jak rozpoznać dany gatunek.

Czy można jeść grzyby na surowo?

Temat jest dość złożony — w praktyce niektóre grzyby jadalne faktycznie można jeść na surowo. Zaleca się jednak robić to z umiarem. Główna wątpliwość związana z jedzeniem surowych grzybów dotyczy możliwych problemów trawiennych. Odpowiada za to chityna — włóknista substancja, której nasz organizm nie trawi zbyt sprawnie. W niewielkich ilościach zazwyczaj nie stanowi to problemu, ale osoby z już istniejącymi dolegliwościami ze strony układu pokarmowego lub wrażliwym żołądkiem mogą chcieć unikać surowych grzybów.

Co więcej, wbrew temu, co sądzi część osób, gotowane grzyby zwykle zapewniają lepszą przyswajalność beta-glukanów, witamin z grupy B i innych składników odżywczych niż grzyby surowe. Poza tym większość ludzi zgadza się, że grzyby po obróbce cieplnej smakują lepiej — mają bogatszy, pełniejszy aromat.

Mimo wszystko istnieją gatunki, które można jeść na surowo, np. pieczarka brązowa (crimini), biała pieczarka, shiitake, portobello czy boczniak. Z drugiej strony są też grzyby jadalne, których nie należy spożywać na surowo — mogą one wywoływać silne dolegliwości żołądkowo-jelitowe ze względu na wysoką zawartość chityny. Należą do nich m.in. kurki, reishi, smardze, borowiki i inne.

7 Grzybów – ekologiczna mieszanka

(15)

(15)

7 Grzybów – ekologiczna mieszanka

Zobacz produkt

Kiedy lepiej nie jeść grzybów

Tak jak w przypadku każdego innego produktu spożywczego, przed dodaniem grzybów do ulubionej potrawy warto upewnić się, że nadal nadają się do jedzenia. Skąd jednak wiadomo, że grzyby są już zepsute? Istnieje kilka oznak, ale kluczowe są dwie: dotyk i zapach. Jeśli chodzi o to pierwsze, grzyby, które zaczynają robić się śliskie lub obślizgłe, z reguły nie są już odpowiednie do spożycia. Nawet jeśli zewnętrzną warstwę da się oczyścić lub częściowo usunąć, struktura i jakość grzyba będą wyraźnie naruszone. Jeszcze wyraźniejszym sygnałem jest nieprzyjemny zapach. Jeśli grzyby pachną zgniło, rybnie lub kojarzą się z amoniakiem, nie powinno się ich jeść.

Aby grzyby pozostały świeże możliwie jak najdłużej, potrzebują dobrej cyrkulacji powietrza i niskiej wilgotności. Z tego względu zaleca się wyjęcie ich z oryginalnego opakowania zaraz po zakupie. Plastik, w który najczęściej pakowane są sklepowe grzyby, łatwo zatrzymuje wilgoć, przez co w ciągu niespełna tygodnia w lodówce mogą stać się śliskie i nieapetyczne. Aby wydłużyć ich trwałość przynajmniej o kilka dni, przełóż grzyby do papierowej torebki z papierowym ręcznikiem w środku i włóż je do lodówki – w ten sposób ograniczysz wilgoć. Przechowywane w takich warunkach całe, świeże grzyby mogą zachować dobrą jakość nawet do 10 dni.

Jeśli chcesz przechowywać grzyby długoterminowo, musisz je najpierw wysuszyć; w takiej postaci, przy odpowiednich warunkach, mogą przetrwać wiele miesięcy, a nawet dłużej.

Czy grzyby są wegańskie?

Krótko mówiąc — tak, grzyby są wegańskie. Nie są ani produktem, ani produktem pochodzenia zwierzęcego i tworzą odrębne królestwo organizmów, różne zarówno od zwierząt, jak i roślin. Istnieją jednak pewne kontrowersje wokół jadalnych gatunków, które odżywiają się żywymi organizmami, np. boczniaki polujące na nicienie. Przy bardzo rygorystycznym podejściu boczniak i inne grzyby, które konsumują organizmy ze świata zwierząt, mogłyby więc zostać uznane za „nie całkiem” wegańskie. W praktyce jednak większość wegan bez wahania włącza wszelkiego rodzaju grzyby do swojej diety.

Które grzyby są zdrowe do jedzenia?

Robisz się głodny? Jeśli od samego czytania o grzybach nabrałeś ochoty, by samemu je spałaszować, przyjrzyjmy się teraz, które z nich należą do najzdrowszych. Część z poniższych gatunków doskonale sprawdzi się w rozmaitych daniach, inne najlepiej przyjmować w postaci sproszkowanego lub płynnego ekstraktu. Warto pamiętać, że choć wiele z tych grzybów jest badanych pod kątem potencjalnego wpływu na różne schorzenia, my skupimy się przede wszystkim na ich wartości odżywczej.

Grzyb soplówka jeżowata (lion’s mane)

Podawany jako gwiazda wykwintnego dania lub w formie ekstraktu, lion’s mane oferuje szerokie spektrum wartości odżywczych. Ten pochodzący ze Wschodniej Azji grzyb dostarcza witamin i minerałów, takich jak niacyna, tiamina, ryboflawina, mangan, potas i cynk, a także cennych przeciwutleniaczy. Słynie również z delikatnego, lekko słodkiego smaku i mięsistej konsystencji, które często porównuje się do mięsa kraba. To także jeden z najczęściej wykorzystywanych grzybów w tradycyjnych chińskich praktykach holistycznych.

Ekstrakt z soplówki jeżowatej (Hericium erinaceus)

(6)

(6)

Ekstrakt z soplówki jeżowatej (Hericium erinaceus)

Zobacz produkt

Agaricus bisporus

Niezależnie od tego, czy znasz ją jako pieczarkę, pieczarkę dwuzarodnikową czy po prostu pieczarkę uprawną, Agaricus bisporus jest jednym z najczęściej spożywanych grzybów na świecie. Pochodzi z trawiastych terenów Eurazji i Ameryki Północnej, występuje w odmianach białych i brązowych i pasuje do niezliczonej liczby potraw. Pieczarki są świetnym źródłem ryboflawiny, niacyny i kwasu pantotenowego, a także fosforu i potasu.

Proszek z pieczarki dwuzarodnikowej (Agaricus bisporus)

(1)

(1)

Proszek z pieczarki dwuzarodnikowej (Agaricus bisporus)

Zobacz produkt

Maitake

Maitake, znany też jako „hen-of-the-wood”, to przyciągający wzrok grzyb występujący naturalnie w Azji, Europie i Ameryce Północnej. Bogaty w witaminę D, błonnik oraz solidną porcję białka, maitake jest obecnie intensywnie badany pod kątem szerokiego, holistycznego wpływu na organizm – podobnie jak wiele innych grzybów z tej listy. W świecie kulinariów to niezwykle ceniony gatunek, którego leśny, głęboki aromat po prostu trzeba poznać. Możesz też sięgnąć po kapsułki z koncentratem maitake, aby doświadczyć jego działania w wygodnej, skoncentrowanej formie.

Maitake (Grifola frondosa) w proszku, organiczny

(1)

(1)

Maitake (Grifola frondosa) w proszku, organiczny

Zobacz produkt

Ogonek indyka (turkey tail)

Występujący na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy wrośniak różnobarwny (znany też jako turkey tail) to wyjątkowo wartościowy odżywczo grzyb. Choć jest jadalny, najczęściej przyjmuje się go w formie suplementu, ponieważ jego skórzasta konsystencja sprawia, że nie należy do najprzyjemniejszych w jedzeniu. Bogaty w białko i błonnik, a jednocześnie niskokaloryczny, turkey tail obfituje także w przeciwutleniacze, co przyciąga uwagę naukowców badających jego wpływ na ogólną kondycję organizmu. Jeśli masz ochotę go wypróbować, przygotuj napar z turkey tail, zaparzając sproszkowany grzyb jak herbatę.

Hubiak pospolity

Znany także jako hubiak pospolity, ten grzyb występuje w Ameryce Północnej, Europie, Afryce i Azji, gdzie rośnie na pniach i pniach różnych gatunków drzew. Ze względu na twardą, zdrewniałą strukturę hubiaka nie spożywa się na surowo — należy przyjmować go w postaci proszku lub ekstraktu. Najczęściej przygotowuje się z niego napar, często w połączeniu z witaminą C, aby wspomóc wchłanianie. Hubiak zawiera szereg unikalnych związków aktywnych, dzięki czemu jest chętnie włączany do codziennych rytuałów dbania o dobre samopoczucie.

Proszek z hubiaka pospolitego (Fomes fomentarius)

Proszek z hubiaka pospolitego (Fomes fomentarius)

Zobacz produkt

Reishi

Reishi, znany też jako lingzhi, to ceniony grzyb pochodzący z Azji Wschodniej. Choć technicznie jest jadalny, jego gorzki smak i twardy miąższ sprawiają, że wiele osób woli go najpierw wysuszyć i przyjmować w formie proszku lub płynnego ekstraktu. Dzięki wysokiej zawartości składników odżywczych, w tym białka i błonnika, oraz wielowiekowemu zastosowaniu w holistycznych tradycjach, popularność reishi w ostatnich latach stale rośnie.

Ekstrakt z reishi (Ganoderma lucidum)

(1)

(1)

Ekstrakt z reishi (Ganoderma lucidum)

Zobacz produkt

Cordyceps

Innym grzybem o długiej historii zastosowania w praktykach zdrowotnych Azji Wschodniej jest cordyceps. Ten rodzaj obejmuje około 600 gatunków i jest obecnie intensywnie badany pod kątem wpływu na układ odpornościowy oraz inne funkcje organizmu. Zawiera witaminy z grupy B, witaminy K i E, a także aminokwasy, węglowodany i liczne przeciwutleniacze, dlatego stanowi bardzo wartościowy dodatek do codziennej diety. Zazwyczaj cordyceps jest mielony i spożywany w formie naparu, ale można też dodawać go do różnych potraw.

Kordyceps (Cordyceps sinensis) – organiczny ekstrakt

(1)

(1)

Kordyceps (Cordyceps sinensis) – organiczny ekstrakt

Zobacz produkt

Shiitake

Shiitake to klasyk kuchni wykwintnej i domowej – ceniony za głęboki, wyrazisty smak umami oraz bogactwo składników odżywczych. Doskonale sprawdza się jako zamiennik mięsa lub jako dodatek do mięsnych potraw. Shiitake wnosi do dania intensywny aromat i przyjemną, sprężystą teksturę. Ten pochodzący z Azji Wschodniej grzyb jest niskokaloryczny, a jednocześnie stanowi dobre źródło witamin, takich jak ryboflawina, niacyna, miedź i witamina B5, a także błonnika i białka. Dzięki temu z łatwością wkomponujesz go w niemal każde danie. Jeśli zależy Ci na bardziej skoncentrowanej formie, shiitake dostępny jest również jako ekstrakt.

Organiczny proszek z shiitake (Lentinula edodes)

Organiczny proszek z shiitake (Lentinula edodes)

Zobacz produkt

Boczniaki

Boczniak, grzyb o niezwykle szerokim zastosowaniu w kuchni, zdecydowanie przeżywa swój moment sławy. Boczniaki występują w lasach stref umiarkowanych i subtropikalnych na całym świecie. Mają delikatny smak oraz zwartą, mięsistą strukturę, dzięki czemu znakomicie sprawdzają się właściwie w każdej kuchni. Co więcej, to świetne źródło białka roślinnego (więcej niż większość grzybów) oraz wielu witamin i minerałów. Choć można przyjmować je w formie ekstraktu, wiele osób woli delektować się nimi w całości, w potrawach.

Strzykawka z płynną kulturą boczniaka szarego (fufufungu)

(9)

(9)

Strzykawka z płynną kulturą boczniaka szarego (fufufungu)

Zobacz produkt

Czaga

Choć na surowo raczej się jej nie jada, chaga stała się ważnym elementem codziennej diety wielu osób. Ten gorzki w smaku grzyb dostarcza organizmowi całe bogactwo składników odżywczych, w tym przeciwutleniacze, błonnik, białko, węglowodany i wiele więcej! Występująca naturalnie w różnych regionach półkuli północnej chaga najczęściej porasta brzozy, tworząc na nich twarde narośla. Mimo mało efektownego wyglądu, chaga należy do najbardziej cenionych grzybów wśród praktyków medycyny holistycznej.

Chaga (Inonotus obliquus) – organiczny ekstrakt

Chaga (Inonotus obliquus) – organiczny ekstrakt

Zobacz produkt

Buk

Grzyby bukowe to kolejny smaczny i wartościowy dodatek, który wiele osób chętnie włącza do swojej kuchni. Jak wskazuje nazwa, te pochodzące ze wschodniej Azji grzyby najczęściej rosną na pniach buków. Są bogatym źródłem witamin z grupy B i witaminy D, a także miedzi, selenu, potasu oraz innych minerałów. Dodanie grzybów bukowych do potraw nadaje im delikatnie orzechowy, lekko słodkawy smak i przyjemną, jędrną konsystencję. Co więcej, grzyby te zawierają duże ilości antyoksydantów.

Strzykawka z płynną kulturą boczniaka mikołajkowego (fufufungu)

(3)

(3)

Strzykawka z płynną kulturą boczniaka mikołajkowego (fufufungu)

Zobacz produkt

Jaki grzyb jest twoim ulubionym?

Zatem, który rodzaj grzybów będzie najlepszy właśnie dla ciebie? W Zamnesia zawsze chętnie poznajemy wasze opinie! Na szczęście nie musisz ograniczać się do jednego gatunku. Wypróbuj wszystkie odmiany z tej listy, aby naprawdę docenić niezwykłą różnorodność jadalnych grzybów. Niezależnie od tego, czy przygotujesz danie z wybranym grzybem w roli głównej, czy sięgniesz po niego w formie suplementu, możesz liczyć na mnóstwo korzyści dla zdrowia. Sprawdź naszą ofertę suplementów z grzybów i wprowadź zdrowe nawyki do swojej codzienności!

Zamnesia

Zamnesia to prawdziwy kosmiczny autorytet w świecie konopi i substancji psychodelicznych. Łącząc tę specjalistyczną wiedzę z godzinami wnikliwych badań, Zamnesia nieprzerwanie tworzy wybitne treści. Dzięki ich niepowtarzalnemu charakterowi możemy śmiało powiedzieć, że Zamnesia stała się naszym czułym "uchem przy ziemi" w każdej sprawie związanej z substancjami zmieniającymi świadomość.

Przeczytaj pełną biografię