Wszystko, co musisz wiedzieć o dzikiej sałacie

Luke Sumpter

Dziennikarz specjalizujący się w konopiach i badacz nauk o zdrowiu

Luke Sumpter

Ostatnia aktualizacja: 13 Kwiecień 2022

Daleko jej do zwykłej sałaty do sałatek – dzika sałata wytwarza gęsty, mleczny sok, który wykorzystuje się ze względu na jego działanie psychoaktywne i specyficzny wpływ na ośrodkowy układ nerwowy. Roślina ta stosowana jest przez ludzi od setek, a prawdopodobnie nawet tysięcy lat w różnych tradycyjnych systemach medycznych na całym świecie. Czytaj dalej, aby poznać wszystko, co warto wiedzieć o tym fascynującym gatunku – włącznie z tym, gdzie można go znaleźć w naturze.

Czym jest dzika sałata?

Dziki łopian występuje pod kilkoma nazwami, m.in. Lactuca virosa, gorzki łopian oraz „opiumowy łopian”. Ta dwuletnia roślina należy do tego samego rodzaju co sałata ogrodowa (Lactuca sativa), jednak ich tradycyjne zastosowania są zupełnie odmienne. Podczas gdy zwykła sałata jest delikatnym źródłem pożywienia, dziki łopian stosuje się głównie jako roślinę zielarską w podejściu holistycznym.

Dziki łopian wytwarza lateks znany jako laktukarium. Sama nazwa „lactuca” oznacza „mleczny wyciąg”. Ten biały, gorzki płyn wypływa z liści rośliny po zadrapaniu lub nacięciu i szybko brunatnieje w kontakcie z powietrzem. Według relacji zapach tej lepkiej substancji przypomina opium pochodzące z maku lekarskiego, Papaver somniferum.

Dziki łoczyng - Lactuca virosa

(72)

(72)

Dziki łoczyng - Lactuca virosa

Zobacz produkt

Laktukarium zawiera szereg fitochemikaliów, które mogą odpowiadać za ogólne działanie dzikiego łopianu. Około 0,2% soku stanowi laktucyna. Po wyizolowaniu tworzy ona biały, krystaliczny proszek i należy do grupy związków zwanych laktonami seskwiterpenowymi. Jako znany agonista receptorów adenozynowych, laktucyna może leżeć u podstaw relaksujących i kojących efektów dzikiego łopianu.

Około 50% składu laktukarium stanowią kauczuk (caoutchouc), mannitol oraz laktucerol. Jako neutralny i nierozpuszczalny składnik, laktukryna tworzy zasadniczą część tej substancji.

JAK ROZPOZNAĆ DZIKI ŁOPIAN

Dziką sałatę można spotkać w naturze w nadmorskich rejonach Wielkiej Brytanii. Szczególnie licznie występuje w południowo‑wschodniej i wschodniej Anglii, a także na dużych obszarach Europy Środkowej i Południowej. Poza tym rośnie również w Pakistanie, Indiach, Iranie oraz w Australii.

Roślina została zawleczona przez człowieka do Ameryki Północnej i obecnie rośnie tam dziko jako gatunek obcy m.in. w Kalifornii, Iowa, Alabamie, Waszyngtonie i innych stanach.

Dzika sałata preferuje stanowiska wilgotne i często bujnie porasta brzegi rzek. Roślina ma intensywnie zieloną barwę i dorasta zwykle do 60–200 cm wysokości. Szukając jej w terenie, warto przyjrzeć się liściom: są podłużne, lancetowate i mają delikatnie ząbkowane, „zębate” brzegi.

Na spodniej stronie każdego liścia, wzdłuż głównego nerwu, powinny być widoczne drobne włoski. Dolne liście osiągają około 25 cm długości, natomiast górne, młodsze liście są wyraźnie mniejsze.

Jesienią dziką sałatę jest jeszcze łatwiej wypatrzyć, ponieważ zaczyna wytwarzać żółte kwiaty. Są one lekko blade i przypominają kwiaty mniszka lekarskiego, a każda główka kwiatowa zawiera zwykle od 6 do 12 drobnych kwiatów. Charakterystyczną cechą dzikiej sałaty jest też mlecznobiały sok. Po przełamaniu lub nacięciu łodygi powinna ona „krwawić” laktukarium.

• Osiąga około 1–2 metry wysokości
• Liście wyrastają wzdłuż całej łodygi aż po sam wierzchołek rośliny
• Łodyga jest miękka i łatwo daje się przebić paznokciem lub scyzorykiem
• Liście mają lekko piłkowany brzeg i owalny kształt
• Kwiaty dzikiej sałaty są żółte i wyglądem przypominają kwiaty mniszka
• Kwitnienie zazwyczaj przypada na okres od czerwca do sierpnia

Historia dzikiej sałaty

Według źródeł tzw. sałata opiumowa była używana już w starożytnym Egipcie. W dawnych praktykach chińskich wykorzystywano sok z tej rośliny do stosowania na skórę, a z jej kwiatów i nasion przygotowywano płynne mikstury.

Znacznie później, w XIX wieku, lekarze sięgali po dziką sałatę zwłaszcza wtedy, gdy uznawali, że stosowanie opium lub innych silnych środków odurzających nie jest konieczne. Używali jej, aby łagodzić podrażnione gardło, wspierać spokojny sen i wyciszać nerwy. Dziką sałatę można spotkać także w homeopatii i naturopatii—systemie opartym na stosowaniu naturalnych substancji—w postaci ekstraktu znanego jako thridace.

DZIAŁANIE DZIKIEJ SAŁATY

Dzika sałata od jakiegoś czasu budzi ciekawość naturalnych psychonautów, etnobotaników oraz wszystkich zainteresowanych roślinnymi substancjami o wpływie na świadomość. Zawarte w jej mlecznym soku aktywne związki działają rozluźniająco, sprzyjają senności i zapewniają kojące odprężenie ciała.

Osoby sięgające po dziką sałatę wykorzystują ją najczęściej, aby po długim, stresującym dniu łatwiej wprowadzić organizm w stan wyciszenia. Dzięki swoim specyficznym właściwościom może wspierać spokojny, regenerujący sen. Po ziele to chętnie sięgają również ci, którzy chcą ukoić nerwy i delikatnie wyhamować natłok myśli. Co ciekawe, dzika sałata tradycyjnie stosowana jest także we wspieraniu prawidłowego przebiegu menstruacji, a ponadto przypisuje się jej silne właściwości przeciwbakteryjne.