Kanna: Wszystko, co musisz wiedzieć

Czym jest kanna?

Kanna, znana także jako channa lub kougoed, to suszony i/lub fermentowany surowiec roślinny pozyskiwany z rośliny Sceletium tortuosum. Rośnie dziko w regionie Przylądka w Republice Południowej Afryki i od stuleci wykorzystywana jest tam jako tradycyjny, plemienny środek leczniczy. Choć naturalnie występuje wyłącznie w RPA, kanna jest rośliną łatwą w uprawie i można ją hodować praktycznie wszędzie – pod warunkiem, że na czas chłodów przeniesie się ją do pomieszczenia.

Kanna Extreme

(462)

(462)

Kanna Extreme

Zobacz produkt

Historia kanny

Łowcy-zbieracze zamieszkujący tereny dzisiejszej Republiki Południowej Afryki używali tej rośliny już ponad 1000 lat temu. Stosowanie rośliny zwanej channa lub kanna opisano ponad 225 lat temu – relacje mówiły, że Hotentoci używali jej jako środka wywołującego wizje. Żucie korzenia miało pobudzać "zwierzęce duchy", rozjaśniać spojrzenie oraz wywoływać na twarzy radość i śmiech. Nawet najprostsze sytuacje wywoływały u nich chichot, a umysł wypełniały przyjemne myśli. Zbyt duże dawki prowadziły do utraty przytomności i delirium.

Słowem kanna określa się także antylopę eland, święte zwierzę często przedstawiane w południowoafrykańskiej sztuce naskalnej. Gdy do Afryki Południowej dotarli Holendrzy, zaczęli nazywać roślinę kanna „kougoed”, czyli „coś dobrego do żucia”. Nazwa potoczna kanna jest dziś stosowana wobec roślin z rodzaju Mesembryanthemum: M. expansum i M. tortuosum, choć sama roślina z dawnych opisów nigdy nie została z całą pewnością zidentyfikowana. Wiadomo jednak, że ponad dwadzieścia gatunków Mesembryanthemum zawiera alkaloidy.

W 1662 roku kupiec i podróżnik Jan van Riebeeck rozpoczął handel kanną z lokalnymi plemionami. Gubernator Kolonii Przylądkowej Niderlandów, Willem Adriaan Van der Stel, zanotował w 1685 roku, że tubylcy byli gotowi pokonywać duże odległości, aby zdobyć najlepsze próbki, i płacili za nie wysokie ceny.

Działanie kanna

Sposób przyjmowania kanny w dużym stopniu wpływa na to, jak zadziała – podobnie jak zastosowana dawka. Nie oznacza to jednak, że nie da się wskazać ogólnego zestawu efektów. Niezależnie od różnic w intensywności, kanna jest znana z właściwości pobudzających i odświeżających. Przy niskich dawkach większość osób odczuwa delikatne działanie oraz wyraźną poprawę samopoczucia. Gdy zaczniesz zwiększać ilość, kojący, wyciszający efekt kanny staje się zdecydowanie bardziej widoczny. Jeśli planujesz przyjęcie wysokiej dawki, lepiej z wyprzedzeniem oczyścić sobie grafik — relaks może potrwać dłużej!

Na szczęście działania niepożądane wydają się łagodne i w dużej mierze zależne od dawki. Najczęściej pojawiają się dopiero przy bardzo wysokich ilościach, dlatego najlepiej zaczynać nisko i stopniowo zwiększać dawkę. Gdy już wiesz, czego się spodziewać, możesz powoli podnosić ilość przyjmowanej kanny, aż znajdziesz swój złoty środek.

Zastosowanie i dawkowanie kanny

Wysuszone części rośliny tradycyjnie się żuje, połykając jedynie soki, ale kannę stosuje się też w formie naparów, nalewek lub jako tabakę do wciągania nosem. Plemiona Hotentotów i Buszmenów z południowej Afryki niekiedy łączą ją z innymi ziołami.

Musisz samodzielnie sprawdzić, który sposób przyjmowania działa na ciebie najlepiej — i zawsze warto zacząć od łagodnej dawki. Podczas gdy niektórzy odczuwają tylko delikatne działanie, osoby o niskiej tolerancji mogą już przy małych ilościach poczuć wyraźne pobudzenie psychiczne.

1. Podjęzykowo/żucie

To tradycyjny sposób przyjmowania kanny, obejmujący sfermentowane liście, łodygi i korzenie. Materiał roślinny żuje się przez dłuższy czas, czasem nawet przez cały dzień.

Dawkowanie:

Czas działania: Główne efekty utrzymują się przez około 1–2 godziny, po czym stopniowo słabną przez kolejne 1–2 godziny.

Efekty: Ogólne odurzenie, poprawa nastroju, euforia.

2. Wciąganie donosowe

To najbardziej „hardkorowy” sposób przyjmowania kanny. Materiał musi być bardzo drobno zmielony, aby nadawał się do wciągania nosem. Uważa się, że jest to jedna z najskuteczniejszych metod zażywania kanny, ma jednak poważną wadę – nie należy do przyjemnych, a regularne wciąganie kanny może prowadzić do krwawień z nosa, swędzenia i zatkania przewodów nosowych.

Dawkowanie:

Czas działania: Efekty pojawiają się w ciągu kilku minut i utrzymują się na szczytowym poziomie przez 20–60 minut, po czym stopniowo słabną przez kolejne 20–60 minut.

Efekty: Przy wciąganiu nosem euforia jest znacznie wyraźniejsza, natomiast działanie przeciwbólowe jest mniej odczuwalne.

3. Przyjmowanie doustne

Susz z kanna można przyjmować doustnie, powoli żując go przez dłuższy czas, a następnie połykając. Można też przygotować z niego herbatę, która według relacji przypomina w smaku zieloną herbatę, tylko jest mniej przyjemna.

Dawkowanie:

Czas działania: Na efekty trzeba czasem poczekać nawet do 90 minut, ale samo doświadczenie jest znacznie dłuższe i może utrzymywać się przez 4–5 godzin.

Efekty: Wyższe dawki wyraźniej uwidaczniają działanie uspokajające, lekko narkotyczne i przeciwbólowe.

UPRAWA KANNY

Podobnie jak większość sukulentów, kanna jest rośliną bardzo prostą w uprawie. Można ją rozmnażać zarówno z nasion, jak i z sadzonek, a rośnie bez problemu zarówno w gruncie, jak i w doniczce. Wystarczy jej stanowisko z dobrym dostępem światła i ciepłe otoczenie. Kanna źle znosi mróz, dlatego jeśli trzymasz ją na zewnątrz, pamiętaj, aby przenieść ją do środka na czas zimowych chłodów.

DONICZKI, PODŁOŻE I WARUNKI UPRAWY

Kanna potrzebuje doniczek z dużymi otworami odpływowymi. Najlepsze będą donice gliniane – ich porowata struktura pozwala wodzie łatwiej odparować i odpłynąć. W upalne, letnie dni glina pozostaje też wyraźnie chłodniejsza niż plastik.

Najlepsze podłoże dla kanna jest lekkie i przepuszczalne, zbliżone do suchej, pustynnej gleby, w której ta roślina naturalnie występuje. Dzięki temu nadmiar wody szybko spływa, co chroni roślinę przed gniciem. Ziemia w doniczce powinna całkowicie wyschnąć między kolejnymi podlewaniami, aby korzenie miały dobrą cyrkulację powietrza. Nie ulegaj pokusie zbyt częstego podlewania – sięgnij po konewkę dopiero wtedy, gdy pędy zaczną lekko się marszczyć, co oznacza, że roślina traci wodę.

Jak już wspomniano, nadmiar wody prowadzi do gnicia, a jej niedobór – do zahamowania wzrostu. Kanna należy podlewać umiarkowanie, dopóki pędy i system korzeniowy nie rozwiną się w pełni. Gdy roślina się już dobrze przyjmie, przez około 9 miesięcy okresu spoczynku będzie wymagała jedynie minimalnej pielęgnacji. O tym, że kanna „budzi się” i znów wchodzi w fazę aktywnego wzrostu, świadczą nowe przyrosty lub pojawiające się kwiaty. W tym czasie warto rozważyć zastosowanie płynnego nawozu do roślin, aby dodatkowo pobudzić ją do wzrostu.

Kanna (Sceletium tortuosum) 10 nasion

(61)

(61)

Kanna (Sceletium tortuosum) 10 nasion

Zobacz produkt

Kanna praktycznie nie znosi mrozu, dlatego nie wolno dopuścić, by była narażona na przymrozki. Żeby roślina naprawdę dobrze rosła, temperatura nie powinna spadać poniżej 16°C. W chłodniejszym klimacie najlepiej trzymać ją w szklarni lub na dobrze nasłonecznionym parapecie czy stole w domu.

NASIONA KANNA

Kanna seeds można wysiewać w doniczkach o dowolnej porze roku, pod warunkiem, że zapewnisz im ciepłe miejsce do wzrostu. Po zdobyciu nasion Kanny musisz usunąć warstwę hamującą kiełkowanie, mocząc nasiona w destylowanej wodzie (wymienianej codziennie) przez co najmniej 7 dni. Następnie umieść nasiona w uniwersalnym podłożu do kaktusów i postaw w ciepłym, dobrze oświetlonym, wolnym od przymrozków miejscu, na przykład w szklarni. Podłoże powinno być stale lekko wilgotne – siewki zwykle zaczynają się pojawiać po 2–8 tygodniach.

SZKODNIKI I CHOROBY

Do najczęstszych szkodników atakujących kannę należą ślimaki nagie i muszlowe, przędziorki oraz mszyce. Problemy z nimi pojawiają się szczególnie wtedy, gdy roślina rośnie na zewnątrz. Do walki ze ślimakami można użyć granulatów lub innych dostępnych w sklepach preparatów – żerują one głównie na liściach kanny. Z kolei mszyce i przędziorki, które wysysają soki z rośliny, można zwalczać przy pomocy mydlanych środków owadobójczych.

Najczęstszą chorobą, jaka może dotknąć twoje rośliny kanny, jest wirus kanny. Rozpoznasz go po jasnych kropkach i smugach pojawiających się na liściach. Niestety nie ma na to lekarstwa – porażoną roślinę trzeba jak najszybciej usunąć i zniszczyć, zanim infekcja się rozprzestrzeni.