Fasola welwetowa (Mucuna pruriens): wszystko, co musisz wiedzieć

Miguel Antonio Ordoñez

Freelance’owy dziennikarz specjalizujący się w branży konopnej

Miguel Antonio Ordoñez

Ostatnia aktualizacja: 15 Marzec 2022

Od wieków stosowana w tradycyjnych praktykach Azji i Afryki fasola świerzbiąca (Mucuna pruriens) uchodzi za roślinę o wyjątkowo silnym wpływie na organizm człowieka. Zawiera ona naturalnie występujący prekursor dopaminy – „hormonu szczęścia”, który odgrywa kluczową rolę w pracy mózgu, emocjach i nastroju.

CZYM JEST MUCUNA PRURIENS?

Mucuna pruriens to tropikalna roślina pochodząca z Afryki i Azji. Znana jest również jako fasola welwetowa z Bengalu, fasola welwetowa z Florydy, fasola welwetowa z Mauritiusa, fasola lyońska, cowage lub cowitch.

Fasola welwetowa zaliczana jest do roślin adaptogennych, czyli nietoksycznych ziół, które według tradycji wspierają różne procesy fizjologiczne. W ajurwedzie stosuje się ją holistycznie – zarówno dla ciała, jak i umysłu. Przyjmowana w formie suplementu ziołowego może wspomagać koncentrację, odprężenie i dobry nastrój.

FASOLA WELWETOWA: INFORMACJE BOTANICZNE

Fasola świerzbiąca (velvet bean) to tropikalna roślina strączkowa, czyli nasiona (lub owoce) rośliny – podobnie jak groch czy fasola. Pochodzi z południowych Chin i wschodnich Indii, a obecnie jest szeroko uprawiana w Afryce i Azji. Najlepiej rośnie na piaszczystych glebach i potrzebuje długiego, ciepłego okresu wegetacyjnego.

Roślina tworzy białe, lawendowe lub fioletowe kwiaty, a następnie strąki nasienne długości do 15 cm, zawierające od 3 do 6 nasion. Strąki pokryte są pomarańczowymi, szczeciniastymi włoskami, które przy kontakcie ze skórą wywołują silne swędzenie – stąd potoczna nazwa rośliny „cowitch”.

SKŁADNIKI AKTYWNE I DZIAŁANIE

Najważniejszym związkiem występującym w Mucuna pruriens jest ʟ-DOPA – aminokwas, którego mózg potrzebuje do wytwarzania dopaminy. Ten hormon i neuroprzekaźnik odgrywa kluczową rolę w motywacji, odczuwaniu przyjemności oraz regulowaniu emocji. Gdy organizm produkuje zbyt mało dopaminy, może to prowadzić do apatii, problemów z nauką oraz trudności z koncentracją. Badania pokazują, że suplementacja nasionami świerzbułka (velvet bean) może podnosić poziom dopaminy u ludzi.

Fasola welwetowa | Mucuna pruriens

(8)

(8)

Fasola welwetowa | Mucuna pruriens

Zobacz produkt

Z przyjmowania Mucuna pruriens mogą skorzystać także osoby zdrowe: uważa się, że ʟ-DOPA działa jak naturalny nootrop, wspierając funkcje poznawcze, pamięć, kreatywność i motywację. Dzięki właściwościom pobudzającym i poprawiającym nastrój velvet bean uchodzi również za skuteczny naturalny afrodyzjak.

KORZYŚCI Z STOSOWANIA VELVET BEAN

Dopamina to kluczowy przekaźnik chemiczny w naszym mózgu. Wraz z takimi hormonami jak serotonina czy estrogen bywa nazywana „hormonem szczęścia”.

Przyjmowana w formie suplementu śluzowiec (velvet bean) może podnosić stężenie dopaminy w układzie nerwowym i mózgu, co wiąże się z szeregiem korzystnych efektów.

RELaks i nastrój

W badaniu opublikowanym w 2014 roku naukowcy sprawdzali, czy Mucuna pruriens może wspierać odprężenie u szczurów poddanych serii testów wywołujących napięcie. Korzystając z różnych modeli doświadczalnych i metod podawania, stwierdzono, że ekstrakt z Mucuna pruriens wywiera istotny, korzystny wpływ.

Istnieją również dane sugerujące, że nasiona świerzbiec właściwego (velvet bean) mogą pozytywnie oddziaływać na nastrój. Gdy naukowcy podawali Mucuna pruriens myszom poddanym serii testów, zaobserwowali wzrost ich aktywności i spadek bezruchu, porównywalne z efektami uzyskiwanymi przy użyciu powszechnie stosowanych metod.

FUNKCJE POZNAWCZE I UCZENIE SIĘ

W wielu kulturach, już od co najmniej 2000 lat, Mucuna pruriens stosowana jest jako naturalny „dopaler” dla mózgu – aby poprawić jasność myślenia, koncentrację i czas reakcji. Współczesna nauka zaczyna dziś potwierdzać to, co ludzie intuicyjnie wykorzystywali od wieków.

W jednym z powiązanych badań ośmiu młodym dorosłym podano jednorazowo 200 mg ʟ-DOPA, a następnie oceniano ich czas reakcji w teście. Okazało się, że czas reakcji, jak i czas odpowiedzi ruchowej, był u osób przyjmujących ʟ-DOPA krótszy w porównaniu z grupą placebo.

Badano także, czy ʟ-DOPA może wspierać proces uczenia się. W podwójnie ślepym, kontrolowanym placebo badaniu z 2015 roku jedna grupa uczestników otrzymywała 100 mg ʟ-DOPA, a druga – placebo.

U osób z grupy ʟ-DOPA zaobserwowano „znacznie lepszą dokładność odtwarzania nowych słów w trakcie pięciu sesji nauki w porównaniu z grupą placebo”, co sugeruje, że „dopamina wzmacnia początkowe przyswajanie słownictwa oraz poprawia długoterminową konsolidację słów poznawanych w powiązaniu z informacją semantyczną, co jest zgodne z dopaminergicznym zwiększeniem istotności semantycznej”.

Na podstawie tych wyników można mówić o solidnych przesłankach na rzecz nootropowego, wspierającego mózg potencjału nasion velvet bean.

JAKO AFRODYZJAK

Jeśli chodzi o potencjalny wpływ nasion Mucuna pruriens na libido, wielu użytkowników twierdzi, że welwetowa fasola wprowadza ich w „romantyczny nastrój”. Sugeruje się też, że łączenie jej z Passiflora incarnata (męczennicą / passiflorą) może dodatkowo wzmocnić jej właściwości podnoszące pożądanie.

Męczennica (passionflower) – 80 g

(112)

(112)

Męczennica (passionflower) – 80 g

Zobacz produkt

TRADYCYJNE ZASTOSOWANIE

W kulturach Azji i Afryki świerzbiec lekarski (velvet bean, Mucuna pruriens) ceniony jest jako tradycyjna superżywność i zioło o holistycznym działaniu. W Himalajach i na Mauritiusie strąki oraz nasiona tej rośliny gotuje się i podaje jako pożywienie. W Gwatemali i Meksyku nasiona velvet bean praży się, miele, a następnie zaparza, otrzymując napój przypominający kawę.

W ajurwedzie velvet bean zajmuje ważne miejsce jako surowiec pomagający równoważyć trzy dośowe stany: vata, pitta i kapha, które odpowiadają za witalność ciała i jasność umysłu. Roślina ta jest szeroko stosowana, aby poprawiać nastrój, wspierać przyrost masy mięśniowej, ułatwiać spokojny sen, wspomagać trawienie oraz w wielu innych celach.

UPRAWA MUCUNA PRURIENS

Mucuna pruriens (tzw. fasola welwetowa) to roślina mało wymagająca, którą z powodzeniem można uprawiać w domu. Najlepiej wysadzać ją wiosną lub latem, gdy nie ma już ryzyka przymrozków, a temperatura podłoża wynosi co najmniej 18°C. Nasiona umieszczaj w dobrze przepuszczalnej ziemi na głębokości około 1–5 cm.

Rośliny potrzebują niewiele dodatkowego nawożenia, ponieważ większość składników odżywczych pobierają z istniejącej gleby. Możesz jednak dodać fosfor, na który fasola welwetowa bardzo dobrze reaguje. W sprzyjających warunkach pędy świerzbca właściwego mogą dorastać nawet do 4–5 m wysokości i łatwo zagłuszają sąsiednie rośliny, więc weź to pod uwagę przy planowaniu stanowiska. System korzeniowy może rozrosnąć się jeszcze bardziej.

Jeśli chcesz zbierać świeże strąki, są one gotowe, gdy ziarna w środku są już dobrze wypełnione, ale sam strąk jeszcze nie zdążył zaschnąć. Gdy zależy Ci na nasionach, np. do przygotowywania proszków lub napojów, pozostaw strąki na pnączu, aż całkowicie wyschną, i zbierz je, kiedy staną się twarde.

Podczas zbiorów zachowaj ostrożność! Chociaż dostępne są już odmiany ogrodowe fasoli welwetowej pozbawione swędzących szczecinek, wiele z nich nadal ma drażniące włoski, których zdecydowanie nie chcesz na gołej skórze. Jeśli uprawiasz takie odmiany, koniecznie używaj rękawic ochronnych i zadbaj, aby dzieci oraz zwierzęta domowe nie miały dostępu do roślin!

JAK STOSOWAĆ FASOLĘ WELWETOWĄ

Nasiona i liście rośliny velvet bean wykazują działanie nootropowe, dlatego często wykorzystuje się je do przygotowywania proszków i ekstraktów. Istnieje kilka sposobów na użycie velvet bean.

Świeże, zielone strąki włóż do garnka z wodą, dodaj sól i gotuj, aż zmiękną i zaczną lekko pękać. Nie jedz łupin, ponieważ zawierają toksynę i mogą wywołać zatrucie! Jadalne są nasiona w środku – po ugotowaniu stają się miękkie i mają przyjemny, orzechowy smak.

Jeśli chcesz wysuszyć velvet bean, pozostaw strąki na roślinie i zbierz je dopiero wtedy, gdy całkowicie stwardnieją. Następnie możesz je prażyć i mielić podobnie jak ziarna kawy. Z tak zmielonych nasion przygotujesz aromatyczny napój o kawowym charakterze.

Proszek z prażonych nasion to wyjątkowo wygodna forma suplementacji velvet bean. Wystarczy wymieszać go z wodą, sokiem lub jogurtem. Pamiętaj jednak, aby nie przekraczać maksymalnej zalecanej dziennej porcji 5 g (1 łyżeczka).